Колку пари се вртат во менувачниците и што по воведување на еврото?

Бугарија деновиве доби зелено светло од лидерите во Европската Унија да го воведе еврото како своја официјална валута, почнувајќи од 1 јануари 2026 година, со што земјата ќе стане 21-та членка на еврозоната. Бугарија е членка на ЕУ од 2007 година, а претходно, во 2023 година и Хрватска го воведе еврото, по десет години формално членство во Унијата.

Членството во еврозоната има свои предности и мани. Некои од придобивките се што престанува валутниот ризик за кредитите, штедењето и инвестициите; се олеснува извозот, а увозот е помалку ризичен; им олеснува на туристите; се олеснува инвестирањето во земјата, купувањето недвижности од странци; се зголемува кредитниот рејтинг на земјата итн.

Depositphotos

 

Преминувањето кон евро носи со себе и трошоци и ризици, па, така, приспособувањето кон новата валута ќе ги чини банките, малопродажбата, телекомите и сите продавачи на стоки и услуги што треба да ги изразат цените во новата валута. Ризик постои и од зголемување на цените - да се потсетиме само што се случи со цената на становите во Македонија кога ЕУ го воведе еврото во 2002 година, кога цената на квадратот што кај нас неформално се пресметуваше во марки одеднаш само се конвертираше во евра, без да се запази односот 1 спрема 2, па излезе дека становите прекуноќ двојно поскапеа. Страв од нешто слично имаат сега и Бугарите и, плашејќи се од општото зголемување на цените кога левот треба да се замени во евро, а едно евро сега чини околу два лева, организираа масовни протести изминативе месеци против влегувањето на земјата во еврозоната.

Менувачниците се најпогодени бизниси од евроизацијата

Но веројатно меѓу најпогодените бизниси од воведувањето на еврото во земјите од регионов се менувачниците – претежно мали семејни бизниси што безмалку остануваат без работа, затоа што најголемиот дел од прометот им е токму со евра.

Хрватското искуство, на пример, вели дека речиси две третини од менувачниците го затвориле својот бизнис уште пред 1 јануари 2023, денот кога Хрватска официјално влезе во еврозоната. Според „Блумберг Адрија“, последната година пред еврото, 2022, хрватските менувачници имале промет од 3,85 милијарди евра, што претставувало нешто подолу од најдобрите години. Околу 87 отсто од нивниот промет бил купопродажба на евра, што значи дека оние што останале во бизнисот можеле да сметаат на едвај десетина отсто од прометот што го имале претходно.

Во Хрватска на пазарот останале оние најхрабрите, но можеби и најнаивните, кои мислеле дека сепак има надеж. Некои од нив се обиделе менувачките работи да ги надоместат со воведување нови услуги, како купопродажба на злато или криптовалути, некои вовеле услуги на трансфер на пари, а некои пак понудиле услуга за преземање пакети, како т.н. пикап-локации за логистичките фирми.

Во Македонија има над 250 деловни субјекти што според последниот извештај од регистарот на Народната банка имаат дозвола за менувачко работење. Најголем дел се мали семејни бизниси, а меѓу нив има и такви што имаат и по неколку продажни места. Тука се и банките, се разбира, кои имаат и најголем број менувачки пунктови, практично во секоја експозитура.

Пандемијата го расипува просекот

Во 2024 година во менувачниците во Македонија биле купени девизи за околу 2,2 милијарди евра, а продадени за речиси 530 милиони евра, покажува статистиката на Народната банка. Помалку биле купени девизи во однос на 2023 година, за околу 15 милиони евра, а повеќе продадени, за околу 70 милиони евра.

Прометот во менувачниците има континуиран раст изминативе десетина години, освен во пандемиската 2020 година, кога бележи остар пад, поради затвореноста на државите и недоаѓањето на голем дел од луѓето од дијаспората, како и отсуството на туристите. Тогаш прометот изнесувал само нешто над една милијарда евра на куповната страна и околу 320 милиони на продажната. Претходната, 2019 година, прометот изнесувал околу 1,7 милијарда евра на куповната и 400 милиони на продажната страна. Веќе во 2021 година следува закрепнување, со речиси 1,5 милијарда и 360 милиони соодветно, за во 2022 година значително да скокне, на две милијарди евра на куповната и 461 милион на продажната страна.

Очекувано, гледано по месеци, најголем промет менувачниците имаат во летните месеци јули и август, кога доаѓаат најголем број туристи во земјава, а и нашите иселеници си доаѓаат да се видат со блиските, па се разменуваат најмногу девизи.

Така, на пример, во 2024 година, ако просекот по месеци е од 150 до 170 милиони евра на куповната страна, во јули и август овие износи се 265 и 199 милиони евра, соодветно. За жал, податоците за прометот не покажуваат точно колкав профит е остварен од менувачкото работење. Тоа зависи од курсевите што банките и менувачниците им ги нудеа на клиентите. 

А, ако некогаш и Македонија влезе во еврозоната или го прифати еврото како валута по примерот на Црна Гора или Косово, менувачниците што ќе останат на пазарот, слично како во Хрватска, а еве сега и во Бугарија, ќе останат со можноста да работат со другите валути - претежно долар, фунта и швајцарски франк – или пак да воведуваат некакви дополнителни услуги во својот бизнис.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар