Освен регуларните камати што банките ги пресметуваат на издадените кредити, од 1 јануари идната година се зголемува и казнената камата, и тоа драстично. Референтна каматна стапка за пресметка на затезната камата во Македонија е основната камата што ја одредува Народната банка. Пресметките се прават двапати годишно, на секое полугодие, или еднаш од јули, еднаш од јануари. Ако во периодот од шест месеци немало промени на основната камата, не се менува и казнената, но овој пат тоа не е случај. Во услови на висока инфлација, Народната банка годинава во повеќе наврати ја зголеми основната камата, што доведе до ситуација за шест месеци таа да се зголеми дури за 2,75 проценти поени, или од 2 процента, колку што била на крајот на јуни, до 4,75 сега. Ако до крајот на годината Народната банка не направи уште едно приспособување, тогаш токму оваа стапка ќе биде основа за пресметката на казнената камата што ќе важи за првото полугодие од 2023 година.
А кој плаќа казнени камати? Тоа се граѓаните за сите режиски трошоци, односно за сметките за струја, вода, парно, доколку доцнат со уплатата, но и за потрошените кредитни картички или за денарските кредити кон банките.
Впрочем, во согласност со регулативата, банките наплатуваат казнени камати за доцнењето во наплатата на денарските кредити или кредитните картички ако ратата не се плати по истекот на 30 дена откога достасала за плаќање, слично како и за сметките за комуналии.
Прочитај повеќе
Народната банка ја зголеми основната камата на 4,75 проценти
Целта е одржување на стабилноста на девизниот курс и на среднорочната ценовна стабилност.
14.12.2022
Банките ќе бараат замрзнување на кредитите за фирмите со тешкотии
Се разгледуваат предлози во врска со предвидени олеснувања за кредити кон правни и физички лица.
02.12.2022
Најбрзо растат каматите на новите кредити за фирмите
Во октомври годинава просечната каматна стапка на вкупните кредити е зголемена за 0,05 п.п. и изнесувала 4,40
30.11.2022
Јолевска: Од Нова година каматните стапки ќе растат позначително
Кај денарските кредити растот ќе изнесува од 1,5 до 2,5 отсто
19.12.2022
Пресметката е законски утврдена, а од 2009 година како основа се зема референтната камата на Народната банка што важи ден пред усогласувањето. Всушност, од овој јануари казнената камата за договори меѓу трговци и јавни претпријатија ќе биде 14,75 процентни поени, а досега беше 12 проценти, или 10 поени плус стапката на основната камата. Законската казнена камата во договорите во кои барем едно лице не е трговец или најчесто за физички лица од јануари ќе биде 12,75 процентни поени.
Последен пат на вакво ниво казнената камата била дури пред 12 години.
Растат каматите и на кредитите во девизи
Секако, поскапуваат казнените камати и за другите кредити што се издадени во девизи. За нив стапката се одредува поинаку, односно како основа се зема едномесечната стапка еурибор, зголемена за десет проценти. Со оглед на тоа што еуриборот се зголеми, а откако Европската централна банка (ЕЦБ) ја затегнуваше монетарната политика во еврозоната, промените ќе ја стигнат и наплатата на казните и кај овие кредити.
„Блумберг Адрија“ веќе пишуваше дека поради политиката на раст на основната камата, која Народната банка ја зголемуваше во функција на зауздување на инфлацијата, веќе почнаа да растат каматите на кредитите што банките им ги одобруваат на граѓаните и на фирмите.
„Затегнувањето на монетарната политика негативно ќе се одрази на реалниот сектор. Компаниите ќе добијат повисоки трошоци за кредитирање и тоа директно ќе ги одложи плановите за инвестирање, но и потрошувачката“, изјави за „Блумберг Адрија“ Трајан Ангелоски, претседател на Сојузот на стопански комори.
Аналитичкиот тим на Блумберг Адрија анализираше дека затегнувањето на политиката на ЕЦБ, кое се очекува да продолжи и во следниот период, исто така ќе се преслика во овој регион.
„Очекуваме НБРСМ да ја зголеми референтната стапка на 5,25 проценти најдоцна до крајот на првиот квартал од 2023 година, и тоа за да се бори против постојано високата инфлација“, велат нашите аналитичари.