Македонија

Друг удар: Казнените камати се враќаат на нивото од пред 12 години

Автор: Александра Томиќ

21 декември 2022, 07:33

Референтна каматна стапка за пресметка на затезната камата е основната камата

Во моментов основната камата е 4,75 процентни поени

Новите затезни камати ќе се пресметуваат од јануари

Друг удар: Казнените камати се враќаат на нивото од пред 12 години

Depositphotos

Александра Томиќ
Главен уредник на Bloomberg Adria Makedonija digital

@tomikaleksandra

Освен регуларните камати што банките ги пресметуваат на издадените кредити, од 1 јануари идната година се зголемува и казнената камата, и тоа драстично. Референтна каматна стапка за пресметка на затезната камата во Македонија е основната камата што ја одредува Народната банка. Пресметките се прават двапати годишно, на секое полугодие, или еднаш од јули, еднаш од јануари. Ако во периодот од шест месеци немало промени на основната камата, не се менува и казнената, но овој пат тоа не е случај. Во услови на висока инфлација, Народната банка годинава во повеќе наврати ја зголеми основната камата, што доведе до ситуација за шест месеци таа да се зголеми дури за 2,75 проценти поени, или од 2 процента, колку што била на крајот на јуни, до 4,75 сега. Ако до крајот на годината Народната банка не направи уште едно приспособување, тогаш токму оваа стапка ќе биде основа за пресметката на казнената камата што ќе важи за првото полугодие од 2023 година. 

А кој плаќа казнени камати? Тоа се граѓаните за сите режиски трошоци, односно за сметките за струја, вода, парно, доколку доцнат со уплатата, но и за потрошените кредитни картички или за денарските кредити кон банките.   

Впрочем, во согласност со регулативата, банките наплатуваат казнени камати за доцнењето во наплатата на денарските кредити или кредитните картички ако ратата не се плати по истекот на 30 дена откога достасала за плаќање, слично како и за сметките за комуналии.  

Пресметката е законски утврдена, а од 2009 година како основа се зема референтната камата на Народната банка што важи ден пред усогласувањето. Всушност, од овој јануари казнената камата за договори меѓу трговци и јавни претпријатија ќе биде 14,75 процентни поени, а досега беше 12 проценти, или 10 поени плус стапката на основната камата. Законската казнена камата во договорите во кои барем едно лице не е трговец или најчесто за физички лица од јануари ќе биде 12,75 процентни поени. 

Последен пат на вакво ниво казнената камата била дури пред 12 години.

Растат каматите и на кредитите во девизи 

Секако, поскапуваат казнените камати и за другите кредити што се издадени во девизи. За нив стапката се одредува поинаку, односно како основа се зема едномесечната стапка еурибор, зголемена за десет проценти. Со оглед на тоа што еуриборот се зголеми, а откако Европската централна банка (ЕЦБ) ја затегнуваше монетарната политика во еврозоната, промените ќе ја стигнат и наплатата на казните и кај овие кредити. 

„Блумберг Адрија“ веќе пишуваше дека поради политиката на раст на основната камата, која Народната банка ја зголемуваше во функција на зауздување на инфлацијата, веќе почнаа да растат каматите на кредитите што банките им ги одобруваат на граѓаните и на фирмите. 

„Затегнувањето на монетарната политика негативно ќе се одрази на реалниот сектор. Компаниите ќе добијат повисоки трошоци за кредитирање и тоа директно ќе ги одложи плановите за инвестирање, но и потрошувачката“, изјави за „Блумберг Адрија“ Трајан Ангелоски, претседател на Сојузот на стопански комори.

Аналитичкиот тим на Блумберг Адрија анализираше дека затегнувањето на политиката на ЕЦБ, кое се очекува да продолжи и во следниот период, исто така ќе се преслика во овој регион. 

„Очекуваме НБРСМ да ја зголеми референтната стапка на 5,25 проценти најдоцна до крајот на првиот квартал од 2023 година, и тоа за да се бори против постојано високата инфлација“, велат нашите аналитичари.

 

Анкета: Што ги тера македонските компании и граѓани засилено да бараат кредити?
Македонија

Анкета: Што ги тера македонските компании и граѓани засилено да бараат кредити?

Анкетата на Народната банка укажува дека во четвртиот квартал од минатата година има нетоолеснување на вкупните услови за одобрување корпоративни кредити, но послабо во споредба со претходниот квартал.

17.02.2025

Автор: Владимир Николоски

Сите новости од рубриката Економија

Годишнина од војната во Украина: Колку е отпорна „силно прегреаната“ руска економија?
Свет

Годишнина од војната во Украина: Колку е отпорна „силно прегреаната“ руска економија?

„Има многу аларми и голем број симптоми што укажуваат дека не е далеку сериозна криза за руската економија“, вели Денис Манцевич, експерт за руската економија.

24.02.2025

Автор: Mihael Šmirmaul

Економија

Значителен раст на цените на становите во Скопје од 19,4 проценти во првиот квартал од 2025 година
Македонија

Значителен раст на цените на становите во Скопје од 19,4 проценти во првиот квартал од 2025 година

Цените на становите во Скопје вртоглаво растат во последниве две-три години, иако не е дека не се градат нови станови, па нема доволно понуда.

07.04.2025

Автор: Владимир Николоски

сите новости од рубриката Економија

Регистрирајте се за да продолжите со читање. Регистрирајте се

Продолжете со читање со одбирање на една од опциите подолу

БЕСПЛАТЕН НАЛОГ

Прочитајте го овој и уште четири други текстови (не се однесува на премиум текстови)

Бесплатен билтен

Регистрирај се

Претплата

Неограничен пристап до премиум содржина на сите 5 портали

Неограничен пристап до ТВ и видео содржина

Ексклузивни приказни и анализи од Businessweek Adria

Истражете ги понудите

Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористивте еден бесплатен текст.

Го цениме вашиот интерес за веродостојни информации. Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Добијте неограничен пристап денес

Продолжете

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Вашите конкуренти веќе го знаат ова. Дали ќе останете тивки?

Приклучете се сега за само 11 € месечно!

Истражете ги понудите