Кризата зема данок: Драматичен раст на блокираните граѓани и фирми

Зголемување на бројот на депоненти со блокирани трансакциски сметки во банките покажуваат новите податоци на Народната банка, според кои заклучно со третиот квартал минатата година во Македонија биле блокирани 108.174 граѓани и фирми. 

Може да се забележи дека од почетокот на 2021 година наваму има континуиран раст на бројот на физички лица со блокирани сметки. Имено, во јануари 2021 бројот на блокирани граѓани изнесувал 76.553, а во септември минатата година оваа бројка пораснала на 81.695 лица.

Од друга страна, кај правните лица има тренд на нагло зголемување на блокираните во септември, откако речиси цела 2022 година бројот на блокирани се движел под или околу границата од 25.000 фирми.

Растат нефункционалните кредити

Новите податоци на Народната банка покажуваат и дека во третиот квартал стапката на нефункционални кредити минимално се зголемила за 0,1 п.п., до нивото од 3,3 проценти, која, како што велат од банката, е значително пониска во споредба со претпандемискиот период. 

„Минималното влошување на стапката на нефункционалните кредити најмногу доаѓа од корпоративниот сектор (пред сѐ од градежништвото и дејностите поврзани со недвижен имот), каде што стапката на нефункционалните кредити изнесува 4,5 проценти и на квартална основа е зголемена за 0,1 п.п. Стапката на нефункционалните кредити на домаќинствата се задржа на нивото од претходниот квартал и изнесува 2,2 процента“, соопшти Народната банка во новиот квартален извештај за ризиците во банкарскиот систем.

Кварталниот раст на нефункционалните кредити главно произлегува од нефинансиските друштва, чии нефункционални кредити забележаа раст на квартална основа (од 3,9 проценти), но забавен во однос на претходното тримесечје (8,4 проценти). Растот на нефункционалните кредити на нефинансиските друштва во најголем дел произлегува од градежништвото и дејностите поврзани со недвижен имот. Во овој квартал, раст на нефункционалните кредити, иако поумерен, бележат и дејностите рударство и вадење камен, трговија на големо и мало, земјоделство, стручни научни и технички дејности и снабдување со вода.

Од друга страна, има и дејности што бележат пад на нефункционалните кредити, а тој пад е најизразен кај дејностите објекти за сместување и сервисни дејности со храна и транспорт и складирање. Слично како и претходно, во рамките на вкупните нефункционални кредити на претпријатијата, највисоко е учеството на нефункционалните кредити од дејностите градежништво, трговија на големо и мало, транспорт, прехранбениот сектор, угостителството, и покрај тоа што кај дел од овие дејности стапката на нефункционални кредити забележа квартално подобрување.

Економските шокови носат ризици

Нефункционалните кредити на домаќинствата бележат раст за 3,5 проценти, но овој  раст е преполовен во однос на вториот квартал, кога овие кредити се зголемија за 7,5 проценти. 

Од Народната банка посочуваат дека забавувањето на растот на нефункционалните кредити на домаќинствата претежно произлегува од потрошувачките нефункционални кредити, кои се зголемија за 5,6 проценти наспроти растот од 8 проценти во претходниот квартал. Нефункционалните станбени кредити во овој квартал се намалија (за 6,9 проценти) наспроти забележаниот раст во претходниот квартал (за 8,8 проценти). 

Од преостанатите категории кредити, во третиот квартал намалување бележат и нефункционалните побарувања врз основа на други кредити на физички лица и нефункционалните кредити за набавка и реновирање деловен простор. Кај кредитите врз основа на издадени кредитни картички и негативни салда врз основа на трансакциски сметки е забележан умерен раст на нефункционалните кредити. 

„Иако еден дел од растот на нефункционалните кредити е последица на ненаплатливоста на дел од редовните реструктурирани кредити, по позначителниот минатогодишен раст, движењата кај реструктурираните кредити од почетокот на 2022 година упатуваат кон стагнација и намалување, со што тие тековно не се значаен фактор на ризик за поизразено влошување на квалитетот на кредитното портфолио. Сепак, во услови на повеќе шокови од опкружувањето што може да влијаат врз кредитоспособноста на домаќинствата и на корпоративниот сектор, зголемени се ризиците од раст на реструктурирањата во следниот период заради соодветно приспособување на условите на кредитите на евентуално влошената финансиска состојба на клиентите, како и евентуален раст на нефункционалните кредити“, велат од Народната банка. 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар