Анкетата на Народната банка за инфлациските очекувања и очекувањата за движењето на реалниот БДП за периодот 2022 ‒ 2024 година, спроведена во јуни, покажува нагорна ревизија на очекувањата за просечната стапка на инфлација и мала надолна ревизија во однос на очекуваниот раст на БДП.
„Економските аналитичари и во оваа анкета ги поврзуваат ваквите очекувања пред сѐ со ефектите од воениот конфликт во Украина, но и со постепеното стабилизирање на состојбата предизвикана од пандемијата на ковид-19, како во земјата, така и во странство, при што нагласуваат дека сѐ уште постои висока неизвесност околу текот на идните случувања“, соопшти Народната банка.
Во однос на инфлацијата, очекувањата за 2022 година упатуваат на просечна стапка од 9,5 проценти и се повисоки во однос на претходната анкета (6,5 проценти). Поумерена нагорна ревизија се забележува и кај очекувањата за 2023 и 2024 година, така што испитаниците очекуваат дека стапката на инфлација ќе изнесува 5,5 проценти во 2023 година (4,2 проценти во претходната анкета), односно 3,9 проценти во 2024 година (3,3 проценти во претходната анкета).
Прочитај повеќе
Народна банка: Се очекува раст на цените на нафтата и на храната
Последните макроекономски показатели упатуваат на остварување на ризиците што создава понеповолен амбиент за монетарната политика
03.07.2022
НБМ: Нема прегревање, ако треба ќе има мерки
Доколку следењето на трендовите и анализите покажат дека е потребно, ќе бидат преземени и други поцелни макропруденти мерки
05.07.2022
Инфлацијата ќе ‚издиши‘ до крајот на 2022
При крајот на годината ќе има опаѓање главно поради високата споредбена основа од втората половина на 2021 година
01.07.2022
Народна банка повторно ја зголеми основната камата
Очекуваме овие мерки, во услови на стабилност на девизниот курс на денарот, да поттикнат промени во каматната политика на банките, велат од Народната банка
15.06.2022
„Слично како и во претходната анкета, овие очекувања во голема мера се одраз на тековните случувања на пазарите на примарните производи, односно повисоките цени на увезените добра, како што се цените на храната и енергијата, проблемите во синџирите на снабдување, преносните ефекти од веќе започнатите трендови на раст на инфлацијата, како и неизвесноста околу разрешувањето на воениот конфликт меѓу Русија и Украина и поставените санкции. Испитаниците исто така сметаат дека претходно преземените фискални и монетарни мерки за справување со пандемијата на ковид-19, како и трошењето на заштедите би можеле да доведат до евентуални дополнителни инфлациски притисоци.“, велат од Народната банка.
И натаму испитаниците во најголем дел сметаат дека ваквите движења кај инфлацијата се претежно на страната на понудата и се со привремен карактер, а за разлика од претходната анкета, дел од испитаниците очекуваат дека тие би имале одреден ефект и во наредната година, со постепено стабилизирање во 2024 година.
Во поглед на економската активност, очекувањата на испитаниците во оваа анкета упатуваат на малку понизок раст во 2022 година, којшто би изнесувал 1,5 проценти (2 проценти во претходната анкета), а малку понизок раст од 2,9 проценти (3,1 проценти во претходната анкета) се очекува и во 2023 година. За 2024 година, испитаниците и во оваа анкета очекуваат раст од 3,5 проценти.
Слично како и во претходната анкета, испитаниците ги поврзуваат ваквите очекувања за растот пред сѐ со новонастанатата состојба поради воениот конфликт во Украина и преземените санкции, што доведе до натамошен раст на веќе високите цени на енергијата и храната на светските берзи и до воздржаност на економските субјекти, како и до зголемени проблеми во синџирите на снабдување. Исто така, испитаниците и натаму ја наведуваат неизвесноста околу идните случувања со пандемијата како фактор што би можел негативно да се одрази на економскиот раст во следниот период.
„Високите цени, намалената домашна и странска побарувачка, воздржаноста на домашните и странските инвеститори, како и намалените капитални инвестиции, според дел од анкетираните економски аналитичари би можеле да предизвикаат забавување на економската активност и зголемување на невработеноста. Покрај тоа, аналитичарите и натаму посочуваат на неизвесноста од домашниот политички амбиент, како и на можноста за натамошна блокада на започнувањето на преговорите со ЕУ.“, соопшти Народната банка.
Од друга страна, испитаниците сметаат дека укинувањето на рестриктивните мерки кај поголем дел од земјите коишто беа поставени за справување со ковид-19, евентуалното започнување на преговорите за интеграција во ЕУ, враќањето на оптимизмот кај субјектите во економијата (кај потрошувачите и инвеститорите) и зголеменото остварување на капиталните проекти, како и остварувањето на плановите за заздравување и за забрзан економски раст, би можеле да имаат позитивно влијание врз растот и да придонесат за побрзо посткризно закрепнување на економијата, на среден рок.