Ќе плаќа ли Македонија поголеми трошоци за јавниот долг по порастот на вредноста на доларот е прашање што заслужува внимание ако се земе предвид дека дел од структурата на долгот е во долари и дека промената на девизниот курс носи ризици за зголемување на висината на отплатите. Од Министерството за финансии велат дека во согласност со последните објавени податоци, заклучно со 31.12.2023 година, 5,9 отсто од јавниот долг е во долари.
„Имајќи го предвид скромното учество на доларот во вкупниот јавен долг, растот на вредноста на доларот нема значително влијание врз нивото на јавниот долг“, велат од Министерството.
Во ревидираната стратегија за управување со јавниот долг 2024-2026 (со изгледи до 2028 година) се наведува дека промената на девизниот курс може да биде клучен ризик за земјите во развој кај кои надворешниот долг е целосно индексиран, а исто така и поголем дел од внатрешниот долг е деноминиран во странска валута.
Прочитај повеќе
Доларот насочен кон најлошата година од 2020-та
Доларот е насочен кон најлошата година од пандемиската 2020 година, бидејќи Волстрит се обложува дека Фед ќе ги намали каматните стапки.
29.12.2023
Прогноза: Еврото ќе зајакне во однос на доларот во 2024 година
Прогнозите на повеќето деловни банки за крајот на 2024 година се дека евро/долар (EUR/USD) ќе достигне паритет 1,11-1,15.
27.12.2023
Швајцарскиот франк најсилен во однос на еврото во последните девет години
Франкот достигна вредност од 0,9409 за евро, што е највисока од јануари 2015 година.
08.12.2023
Доаѓа дигиталното евро, но продавниците не смеат да одбиваат готовина
Зад секое дигитално евро ќе стои ЕЦБ, а тоа ќе се дистрибуира до граѓаните и бизнисите преку банките.
17.10.2023
„Промените на девизниот курс може да влијаат во голема мера, односно да ги зголемат предвидените трошоци за отплати на јавниот долг деноминиран во странска валута“, пишува во стратегијата.
Во неа се наведува и дека ако се земе предвид фактот дека во Македонија се применува де факто фиксен девизен курс на денарот во однос на еврото, изложеноста кон ваков ризик би се мерела и како учество на еврото во вкупното портфолио на државниот долг. Инаку, стратегиска определба на државата е за периодот 2024-2028 година да има лимит за државниот долг во странска валута односно минималниот праг на долгот во евра во вкупното портфолио на државен долг во странска валута да изнесува 80 проценти.
„Кај проекцијата на валутната структура се забележува доминантно присуство на долгот деноминиран во евра, кое има умерен пораст на среден рок како резултат на определбата на Министерството за финансии новите надворешни задолжувања да бидат деноминирани во евра“, се наведува во стратегијата.
Притоа, во периодот 2024-2028 година, учеството на долгот во евра во вкупното портфолио на државниот долг во странска валута е значително над минималниот праг.
„Исто така, присуството на други валути се однесува на заеми деноминирани во американски долари, јапонски јени и специјални права за влечење кај кредитни линии што главно се склучени во минатото, а истите тие се амортизираат во периодот на кој се однесува проекцијата“, пишува во стратегијата.
Во овој документ се анализира и сценариото за валутниот ризик врз надворешниот државен долг според кое евентуална депрецијација на еврото во однос на другите валути во портфолиото (американски долар, јапонски јен и специјални права за влечење) за 10 проценти ќе предизвика зголемување на трошоците за сервисирање за 0,7 проценти во 2024 година, односно за 3,7 милиони евра.
„Од добиените резултати може да се утврди дека евентуалните неповолни движења на девизните курсеви на другите валути во однос на еврото нема да предизвикаат позначително зголемување на трошоците за сервисирање затоа што најголемиот дел од надворешниот државен долг е деноминиран во евра“, пишува во стратегијата.