Точно е дека има проблем во однос на преноост на струја од Бугарија кон Македонија откако двете земји на високо ниво договорија од источниот сосед, од почетокот на октомври до крајот на март кон земјава да течат по 200 мегавати базна струја на секој час за потребите на стопанството. Според нашите информации за да се успее, оваа струја во земјава ќе влегува преку Грција. Директорот на македонскиот електропреносен систем, МЕПСО, Орхан Муртезани, за Блумберг Адриа вели дека има мал проблем, но тој ќе биде решен навреме.
„Имаме капацитет да ја пренесене струјата, но тој не е доволен. Ќе треба да ја надоградиме инфраструктурата и затоа преговараме, затоа е формирана работна група, за да се надминат проблемите“, вели Муртезани.
Инаку денеска македонска владина делегација е во Грција. Делегацијата е предводена од премиерот Димитар Ковачевски кој ќе има средби на највисоко ниво, меѓу другото и со премиерот Кирјакос Мицотакис. Официјално, од Влада велат дека ќе се разговара за енергетската криза, а разговорите ќе биле продолжение на дијалогот што започнал во рамките на Отворен Балкан.
Прочитај повеќе
ЕУ размислува за ограничување на цените на струјата
Се планира и ограничување на прекумерните добивки на енергетските компании
07.09.2022
Општините нема да добијат поевтина струја
Најтешко ќе биде да се обезбеди греење на училиштата и градинките
07.09.2022
За да пушта вода, Водовод ќе плати 7,3 милиони евра за струја
Цената на еден киловатчас ќе зависи од цената на струјата на берзата HUPX
05.09.2022
Хрватската влада ги ограничи цените на храната и струјата
Мерките ќе важат од октомври до крајот на март догодина
08.09.2022
„Да се заокружат разговорите за енергетска соработка и поддршка во регионот, почнати во Белград во рамките на Отворен Балкан, кои продолжија со разговорите во Софија, и сега се остварува средба од ист формат во Атина. Да се побара поддршка од Грција во делот на набавката и испораката на енергенси за посигурно обезбедување на потребите на домашните производни капацитети на електрична енергија во Северна Македонија, кои произведуваат пред се за граѓаните и малото стопанство“, стои во најавата за денешните состаноци во Грција.
Вчера портпаролот на грчката Влада, Јанис Иконому исто така изјави дека енергетската стабилност на регионот е во фокусот на средбите.
„Ние секогаш се стремиме за продлабочување на односите со нашите соседи и со Република Северна Македонија под услов да се почитува договореното со меѓународните договори кои постојат. Енергијата е најголемиот проблем со кој се сочуваат сите народи во Европа. Нашата земја има енергетски помогнато земји од регионот. Подготвени сме да видиме како ова може да се стори и со други земји. Сакаме да сме центар на енергетска стабилност, енергетска безбедност и претпоставувам дека преку утрешната дискусија ќе произлезат идеи и начини кои уште повеќе ќе ја зајакнат стабилноста и во енергетскиот дел, пошироко во нашиот регион“, рече вчера Иконому.
Во текот на вчерашниот ден и претседателот на Стопанската комора Бранко Азески праша кaко ќе доаѓа бугарската струја во земјава и има ли енергетската инфраструктура меѓу двете земји капацитет да ги пренесе договорените количини.
„Се работи за базна струја која нема можност да се пренесе тука, ќе треба да се користи грчкиот преносен систем или друго место, ќе се преговара“, рече вчера Азески.
Освен преносот, и количината е спорна точка во договорот за бугарската струја
Друг проблем е што количините кои беа договорени во Софија не се доволни. Оваа струја требаше да биде за македонското стопанство, но Азески вчера рече дека таа нема да биде доста, иако ќе биде добра основа за растоварување на системот.
Во набавката што ќе се прави од Бугарија не се вклучени општините, а таму, покрај греењето во училиштата и градинките, најголем проблем се јавните комунални претпријатија, односно снабдувањето со вода.
Пеце Милевски, претседател на АДКОМ, Здружението на даватели на комунални услуги во изјава за Блумберг Адриа изјави дека состојбата во нивниот сектор е критична. Вели дека претпријатијата нема да можат да ја плаќаат струјата што значи дека се доведува во прашање водоснабдувањето во земјава.
„Ние не сакаме да се доведеме во ситуација граѓаните да го платат ова преку сметките за вода. Алармираме со месеци и не ми е јасно како никој од Владата не најде време да се сретнеме и да разговараме. Имавме состанок само со Регулаторната комисија за енергетика. Тие го разбираат нашиот проблем, но немаат ингеренции за сменат нешто. Бараме да бидеме изземени од Законот за енергетика и да се вратиме на регулираниот пазар. На крајот на краиштата ние не нудиме краен производ, ние нудиме услуга чија цена ја регулира исто така Регулаторна комисија“, вели Милевски.
Проблемот вчера го призна и министерот за локална самоуправа, Горан Милевски и најави мерки за надминување на тешката состојба.
„Доведена е во прашање ликвидноста на јавните претпријатија, меѓутоа ние како министерство можеме само да го пренесеме нивното барање. Ние како министерство немаме финансии за тоа, нашите средства се 1,5 милиони евра, што им ги доделуваме на општините“, вели Милевски.
„Сепак основната клетка на комуникација на државата со граѓаните се општините и локалната самоуправа. Се разбира и јас поддржувам дека треба да изнајдеме механизам, заеднички, не само Владата, државата и локалните претпријатија, општините да излеземе во пресрет на барањата на граѓаните, бидејќи навистина оваа криза ќе ги удри сите, најмногу нас како граѓани. Ние живееме во градовите и имаме проблеми и со осветлувањето“, вели тој.
Цената на бугарската струја се уште не се знае
И натаму отворено е прашањето за цената на бугарската струја што треба да стигне во земјава. Премиерот Ковачевски по средбата со бугарскиот колега рече дека цената ќе зависи од законодавствата на двете земји, но и од европската регулатива и ќе биде договорена најдоцна за две недели, за од почетокот на октомври непречено да се испорачува струја за македонската индустрија. Сепак, премиерот ветува дека цената што ќе ја плаќаат македонските фирми ќе биде пониска од сегашната, берзанската, и ќе биде оптимална за македонското стопанство.
Бизнисмените се уверени се дека ќе биде под берзанската затоа што е нормално кога се набауваат поголеми колични да има попуст. Сепак, според нив, најдобро би било државното електростопанство да произведува повеќе, а од ноќните вишоци да формира пакети кои ќе ги продава на домашните индустриски капацитети наместо на трговците кои потоа евтината домашна енергија ја продаваат по берзански цени.
За експертите моментот со цената на бугарската струја е спорен. Сања Божиновска, енергетичар, вели дека не е јасно зошто не е договорена фиксна цена на струјата која македонските фирми во последниот квартал од оваа и првиот кратал од следната година ќе ја добиваат од Бугарија.
„Мислам дека на земјава и недостигаат повеќе од 200 мегавати на час, а можеше да се договори и фиксна цена. Велат дека цената ќе биде под цената на унгарската берза, но ако се знае дека Бугарија продава струја по фиксни цени, не гледам причина зошто и за Македонија да не биде договорена фискна цена за индустријата. Исто така, останува нејасно зошто општините не се вклучени во ова“, вели Божиновска за Блумберг Адриа.
Во меѓувреме, Европската унија размислува за ограничување на цената, а поголем дел од земјите во сојузот веќе донесоа национални мерки за ограничување на цените на струјата за домаќинствата и бизнисот.
Вчера и денеска, на унгарската берза HUPX, од каде што домашните компании купуваат струја, цената повторно расте. Денеска се тргува по над 400 евра за мегават час.