ММФ: Раст на македонскиот БДП од 3,6 отсто в година

Економскиот раст во регионот ќе го предводат Србија, Косово и Црна Гора, се наведува во најновиот извештај на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), кој е објавен денеска. Најслаб раст треба да имаат Хрватска и Словенија, а доколку се остварат прогнозите на аналитичарите на ММФ, тој ќе биде дури и под глобалниот просек.

Економистите на ММФ очекуваат српската економија во 2025 година да порасне со стапка од 4,1 процент, косовската со стапка од четири проценти и црногорската со стапка од 3,7 проценти. За Македонија се предвидува зголемување од 3,6 проценти, за Босна и Херцеговина од три, додека на крајот, според стапката на реален раст на бруто-домашниот производ (БДП), треба да бидат Хрватска и Словенија, со очекувано економско зголемување од 2,9 односно 2,6 проценти. Овие две земји се единствени во регионот за кои ММФ предвидува забавување на економскиот раст во однос на очекуваните резултати од годинава.

Во публикацијата на ММФ се наведува дека светската економија е „невообичаено отпорна“ низ овој период на дезинфлација. Откако глобалната инфлација достигна максимум 9,4 проценти во третиот квартал од 2022 година, во процената на ММФ се наведува дека ќе падне на 3,5 проценти, „малку под годишниот просек во текот на две децении на кој му претходеше пандемијата“. За ММФ, глобалниот економски раст годинава треба да изнесува 3,2 проценти и треба да се задржи на тоа ниво следната година.

Кога станува збор за најголемата економија, САД, предвидени се 2,2 проценти раст во 2025 година, по очекуваното зголемување од 2,8 проценти годинава, додека стапката на раст на кинеската економија треба да се намали од 4,8 на 4,5 проценти. За еврозоната се наведува дека ќе каска зад другите економии и за следната година е очекуван раст од само 1,2 проценти.

Прогнозата е уште понепријатна ако се земе предвид дека прогнозите што беа објавени пролетоска се намалени дури за половина процентен поен, што е резултат на намалените предвидувања за најголемите економии во рамките на еврозоната. Германскиот економски раст за следната година се очекува да изнесува само 0,8 проценти, колку и италијанскиот.

Гледано на светско ниво, со не многу охрабрувачки предвидувања, во ММФ, сепак, се истакнува дека „тоа што инфлацијата паѓа без појава на глобална рецесија е значаен успех“. Но, и покрај добрите вести околу инфлацијата, во предвидувањата сега доминираат ризиците што може да го загрозат економскиот раст.

Ескалацијата на регионалните конфликти, особено на Блискиот Исток, може да создаде сериозни тешкотии на пазарите на стоки и суровини. Промената кон несаканата трговска и индустриска политика значително ќе ги намали основните предвидувања, а монетарната политика може да остане ограничена предолго време и глобалните финансиски услови може да се влошат нагло, предупредуваат од ММФ.

Враќање на нестабилноста

Од ММФ додаваат дека нивото на неизвесност е поврзано со нивните „високи“ економски очекувања. Новоизбраните власти, околу половина од светското население веќе гласаше или допрва ќе оди на избори во 2024 година, би можеле да воведат значителни промени во трговската и фискалната политика. Покрај тоа, враќањето на нестабилноста на финансиските пазари во текот на летото потсети на старите стравови за скриени слабости.

Понатамошното засилување на геополитичките тензии може да влијае на трговијата, инвестициите и слободниот проток на идеи, „што може да го загрози долгорочниот раст, да ја загрози стабилноста на синџирите на снабдување и да создаде предизвикувачки услови за централните банки“.

Потребен е троен пресврт за зајакнување на економскиот раст во иднина, сметаат во ММФ. Првиот е веќе во тек, а се однесува на монетарната политика. Централните банки во големите економии започнаа да попуштаат и да ги намалуваат референтните каматни стапки, што е добар поттик кога во голем број земји „на пазарот на трудот се гледаат знаци на забавување и раст на стапката на невработеност“.

Вториот пресврт треба да потекнува од фискалната политика. „По неколку години лабава фискална политика во многу земји, време е да се стабилизираат нивоата на долг и да се изградат потребните фискални резерви“, порачуваат од ММФ. Третиот и најтежок пресврт што се разгледува во ММФ треба да биде насочен кон реформите што поттикнуваат раст. Само преку нив може да се создадат предуслови за иден раст и покрај многубројните проблеми што во моментот се закануваат, како што се веќе споменатите, но и демографскиот пад во голем број држави и климатските промени.

Покрај глобалните економски прогнози, Меѓународниот монетарен фонд ја објави својата редовна процена на стабилноста на финансиските пазари (извештај за глобална финансиска стабилност). Според ММФ, краткорочните предвидувања се добри, но загриженоста расте со среден рок. Сето тоа укажува на тоа дека беше избегнат економски колапс, кој се закануваше поради високата инфлација и острите каматни стапки, како и тоа дека ќе дојде до таканаречено меко приземјување на економијата.

Но, намалувањето на каматните стапки може дополнително да ги пумпа цените и вредностите на многубројните категории на средства. Покрај тоа, очекуваниот дополнителен раст на веќе високо задолжените држави и корпорации и зголемената задолженост на финансиските институции може да создадат проблеми во иднина ако дојде до шокови во финансискиот систем, предупредуваат од ММФ.

Можни шокови

Шоковите се можни особено во моментите на засилени геополитички тензии. „Високата геополитичка напнатост може да доведе до ненадејна продажба на финансиските пазари, што ќе ги зголеми нестабилноста и несигурноста“, појаснуваат од ММФ. Во таков случај финансиските институции ќе треба да ја заштитат нивната стабилност и да бидат принудени да продаваат финансиски средства, што дополнително ќе го забрза негативниот пазар.

Во такви услови регулаторите мора да бидат особено внимателни бидејќи негативното сценарио може да резултира со услови споредливи со пандемиската криза, предупредат економистите на ММФ. Затоа тие повикуваат на посебна претпазливост од страна на законодавците. „Иако мекото економско приземјување останува критички важно, треба да ги забрзаме проактивните мерки за да ги спречиме идните слабости“, заклучуваат во ММФ.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар