Трамповата стратегија на лудило наспроти одењето на Џјинпинг по јаже

Американскиот претседател Доналд Трамп во петокот преку социјалните мрежи остро ја нападна Кина. „Кина, што можеби за некои и не е изненадување, ЦЕЛОСНО ГО ПРЕКРШИ ДОГОВОРОТ СО САД. Толку за тоа дека господинот е ПРИЈАТЕЛСКИ настроен!“, напиша Трамп на својот профил на мрежата Трут (Truth Social), мислејќи на потезите на кинескиот претседател Шји Џјинпинг и тврдејќи дека тој ги прекршил одредбите од неодамнешниот договор во Швајцарија, каде што двете држави пред сѐ  се договорија да не ги прекинуваат контактите.

По испадот на Трамп, експертите почнаа да се прашуваат на кој трговски договор всушност мисли американскиот претседател, бидејќи за конкретни обврски од Женева не се слушна ништо, па дури и не е јасно што точно и како би требало да има прекршено Кина. Повеќе од сè, јасно е дека бесот на Трамп е продолжение на неговата надворешнополитичка и економска агенда, чија единствена константа е дека улогата на негативецот е резервирана за Кина. Сè друго е импровизација – што најмногу им штети токму на американската економија и на управувањето со американскиот долг.

„Трамп нема стратегија“, одговори Томаж Дежелан на нашето прашање каква е американската тактика за идните односи со Кина.

Политикологот и координатор на докторските студии по Американски студии на Факултетот за општествени науки во Љубљана смета дека Трамп спроведува „стратегија на лудило“, чие главно обележје е токму тоа што во заднина нема никаква стратегија. Тоа, според него, го докажуваат и екстремната неусогласеност и неинформираност на неговиот најтесен круг, кој само го следи неговото однесување и се приспособува на него. „Потоа, пак, честопати самиот тој го негира тоа што било прифатено“, додава Дежелан. И токму тоа го направи Трамп во овој последен случај.

 

 

Хегсет: Јас сум тука, каде е кинескиот министер?

Кој е главниот негативец во црно-белиот свет на Трамп покажа и жестокиот говор на неговиот министер за одбрана на штотуку завршениот самит „Шангри-Ла“, најголемиот азиски форум за безбедност и одбрана.

„Кина гради војска што ѝ е потребна за инвазија врз Тајван“, рече Пит Хегсет на форумот, кој за Азија е истото што е Минхенската безбедносна конференција за Европа. „Нема причина да го ублажуваме тоа. Заканата што ја претставува Кина е реална и може да биде директна“, додаде шефот на Пентагон во говорот со кој САД јасно даваат до знаење дека Европа ја оставаат сама – и на амбициите на Русија – додека се пренасочуваат кон Далечниот Исток.

Но вртењето кон Азија, кое САД го спроведуваат уште од администрацијата на Барак Обама, Трамп со својот хаотичен пристап го сврте наопаку. Бидејќи, додека Хегсет се закануваше дека САД ќе одговорат со катастрофални последици доколку дојде до агресија врз Тајван, Кина – за разлика од традицијата во последниве години – не го испрати својот министер за одбрана на безбедносниот состанок во Сингапур.

Иако Хегсет со коментарот дека тој сам допатувал, додека „некој друг“ не, се обидуваше да ја засили довербата кај азиските сојузници дека САД им го чуваат грбот, Пекинг со отсуството на министерско ниво се обиде да создаде впечаток дека не сака Индо-Пацификот, односно Тајван, да стане нова Украина поради конфронтацијата со САД.

Дали САД се соочуваат со финансиски колапс?

Но што на другата страна нуди Кина за возврат? Си ја искористува шансата што сам ѝ ја понуди Трамп со царинската војна против азиските економии, вели економистот Марко Јаклич за „Блумберг Адрија“ „Кина изгледа сè поодлучно да воспостави алтернативен финансиски систем, но сè уште е далеку од тоа да ги замени САД“.

Првиот човек на „ЏП Морган“, Џејми Дајмон, индиректно порача изминатиот викенд дека инвеститорите ќе почнат да ги бараат своите шанси надвор од американските акции и обврзници – меѓу другото и на кинескиот пазар, кој последниве години е малку потценет во однос на неговиот потенцијал.

Дајмон во последното интервју рече дека на САД им се заканува колапс на пазарот на обврзници, па дури и на доминацијата на доларот, поради царинската војна и неусогласената фискална политика. „Луѓето ми велат дека сме исклучително отпорни. Се согласувам. Но мислам дека овој пат е поинаку. Мораме да се прибереме, и тоа брзо“, рече Дајмон и ја спомена Кина како примарна конкуренција на САД, која е цел на трговските мерки на Трамп.

„Иако Кина е нестабилна автократска држава, и САД во моментов се автократија – но без разум“, оцени неодамна Јаклич. И токму така се обидува да се позиционира Кина во однос на САД – како рационална, стабилна сила. Под водство на Шји, Кина се милитаризира и врти кон национализам, што се гледа и преку агресивните територијални барања.

САД, пак, со царините најмногу ги погодија своите партнери и сојузници во азиско-пацифичкиот регион – на пример, со 46 отсто царини врз Виетнам.

Тоа ѝ овозможува на Кина да ги маскира своите геополитички амбиции во „пријателски пораки“ за „големото азиско семејство“, кое живее во трговска хармонија врз основа на правилата на СТО, додека истовремено си присвојува острови во Јужното Кинеско Море спротивно на меѓународното право.

Како што вели политикологот Марко Хочевар, Кина е велесила, наскоро најголема економија во светот, технолошки најнапредна држава, која сака трговија и соработка. „И таква држава секогаш е подобро да ја имаш барем како неутрална, а не како противник“, вели тој – додавајќи дека американската геополитичка пренасоченост кон Азија може само да го забрза овој процес. 

 

 

Загубена доверба

Сериозен проблем и голем ризик за САД во конфронтацијата со Кина е токму она на што предупредува Дајмон од „ЏП Морган“. Наспроти тврдењата на Трамп дека со заемните царини ќе ја наполни државната каса и ќе го финансира сервисирањето на државниот долг, досегашниот ефект беше спротивен.

САД ја изгубија не само највисоката кредитна оцена туку и довербата на инвеститорите во обврзничките пазари, кои сега бараат сè повисоки премии за да го купуваат и држат американскиот долг.

Најважниот извозен производ на Америка е доларот – кој преку купување  обврзници повторно се вложува во федералниот долг на САД. Така САД создадоа најголема мрежа на долг во светот, која добива вредност преку довербата што ѝ ја даваат земјите и централните банки. За таа мрежа да функционира непречено, американската влада мора по секоја цена да ги зачува нејзиниот интегритет и доверба.

Но Трамп, во својата трка со Кина, забрзано ја троши таа „валута на доверба“, додека азиската сила се обидува да се заштити. Народна Република Кина неодамна падна на третото место на листата најголеми сопственици на американски обврзници – по тоа што минатата недела беше надмината од Велика Британија. Вредноста на обврзниците што ги поседуваат кинески инвеститори во март падна на 765 милијарди долари – помалку од 784 милијарди претходниот месец.

 

 

Што знае Кина за САД?

Се појавуваат шпекулации дека Пекинг го прави тоа за дополнително да ја дестабилизира финансиската положба на својот ривал. Но експертите тврдат дека станува збор за долготраен процес, кој започнал уште пред години. Тоа го потврдуваат и бројките: од 2011 година Кина постепено го намалува своето учество во американскиот долг, кој тогаш изнесуваше 1,3 трилион долари.

Матеј Мази од „НЛБ Склади“ смета дека Кина преку продажбата на долгот се обидува да се ослободи од зависноста од доларот и да ја зголеми улогата на јуанот. Но, истовремено, негативната макроекономска слика (пад на цените на недвижностите, слаба потрошувачка, висока невработеност кај младите) ја тера Кина да се фокусира на внатрешна стабилност и намалена изложеност на надворешни шокови.

Слично мисли и Тео Терновец од „Генерали инвестментс“, кој објаснува дека Кина уште во првиот мандат на Трамп почнала да ги пренасочува резервите кон други инструменти. „Кога стана јасно дека ќе дојде до тензии меѓу велесилите, Кина почна да инвестира во физичко злато“, вели тој. Делот на златото во кинеските девизни резерви се зголемил на 6 отсто, додека претходно бил околу 2 отсто.

Диверзификацијата стана уште побрза по почетокот на војната во Украина, кога Западот ги замрзна руските средства. За Кина тоа беше јасна порака што може да ѝ се случи со нејзините резерви во случај на инвазија врз Тајван.

„Фајненшл тајмс“ неодамна објави дека токму поради тоа – а не поради трговската војна на Трамп – Кина избира алтернативни вложувања, како хипотекарни хартии од вредност што се гарантирани од државните компании „Фание Меј“ (Fannie Mae) и „Фреди Мек“ (Freddie Mac). Тоа значи дека зад тие инструменти стојат САД, но владините потези не влијаат толку директно (негативно) како кај државните обврзници.

„Фајненшл тајмс“ додава и дека Кина не сака да започне финансиска војна, туку бара начин за постепена трансформација – процес што го нарекуваат „tengnuo“, што значи „вешто одржување рамнотежа додека одиш по тесно јаже.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар