Цените на гасот во Европа се зголемија на првиот трговски ден од годината, бидејќи регионот се подготвува за ледени зимски температури без клучен извор на снабдување.
Референтните цени за следниот месец се зголемија за 4,3 отсто до 51 евро за мегават-час, што е највисоко ниво од октомври 2023 година. Испораките на руски гас преку Украина запреа на Нова година откако истече договорот за транзит меѓу двете завојувани нации.
Трговците следат дали загубата на рускиот гас — важен извор на снабдување за неколку централноевропски нации — ќе предизвика побрзо повлекување од складиштата. Резервите низ континентот веќе паѓаат со најбрзо темпо од 2021 година, кога кризата со гасот само што почнуваше.
Прочитај повеќе
Целосно прекина испораката на руски гас за Европа
Москва и Киев не постигаа договор за продолжување на договорот за транзит на гас
01.01.2025
Нема договор за транзит на гас меѓу Киев и Москва - реториката се заострува
Сегашниот договор истекува на 31 декември
28.12.2024
Русија уверува дека не мора да испраќа гас само преку Украина
Договорот за испорака на гас во Европа преку Украина истекува годинава, па вицепремиерот на Русија вели дека во игра се Северен и Турски тек, како и испорака со танкери.
25.12.2024
Запирањето на испораките се совпаѓа со прогнозите за температури под нулата во некои земји, што ќе ја зголеми побарувачката за греење. Во Словачка, една од најпогодените држави од прекинот, температурата може да падне до минус 7 Целзиусови степени до средината на јануари.
Иако е малку веројатно дека Европа ќе остане без гас оваа зима, благодарение на резервите и испораките од други добавувачи, трговците може да имаат тешкотии да ги наполнат складиштата за следната сезона на греење. Цените на гасот за следното лето неодамна се зголемија над оние за зимата 2025-26, што ќе го направи поскапо повторното полнење на магацините.
„Постои зголемен ризик дека ЕУ ќе ја заврши зимата со ниски нивоа на складиран гас, што ќе го направи скапо дополнувањето“, рече Арне Ломан Расмусен, главен аналитичар во ГРМ (Global Risk Management) во Копенхаген.
Сега руските гасоводи до Европа имаат само една рута — вод преку Турција која го испраќа горивото до Унгарија. Испораките од таа врска ќе бидат внимателно следени.
Со загубата на испораките преку Украина, Евр/опа исто така ќе ја продлабочи својата зависност од течен природен гас (ЛНГ), вклучувајќи го и оној од Русија. Земјата испрати рекордни количини на ЛНГ во регионот минатата година, што ја направи најголемиот добавувач по САД, кои неодамна започнаа со работа на две нови извозни постројки.
Сепак, за земјите без излез на море во централна и источна Европа, трошоците за морски транспорт до Германија, Полска или Грција, последователната регасификација и понатамошниот транзит го прават ЛНГ скапа опција. Словачка процени дека увозот на гас од запад би резултирал со дополнителни трошоци од 177 милиони евра (183 милиони долари).
„Пазарите на гас во Европа воопшто не се кратки“, но транспортот на горивото од запад на исток е „донекаде ограничен, така што ова ќе резултира со зголемување на цените за регионот“, рече Валтер Болц, поранешен австриски регулатор кој сега е висок енергетски советник во „Бејкер и Мекензи“ (Baker & McKenzie LLP).
Европа како целина ќе треба поинтензивно да се натпреварува за ТПГ оваа година, особено во лето кога побарувачката за енергија за климатизација се зголемува во Азија. Иако неколку нови постројки за ТПГ се во изградба ширум светот, значајни дополнувања на капацитетите нема да бидат подготвени за уште неколку години.