Ако постои еден пијалак што успеал да ги надмине годишните времиња, регионот и потеклото во изминатата деценија - тоа е шприцот (spritz)! Иако се состои од само три состојки - просеко, горчлив ликер и сода вода - овој освежителен пијалак успеа да се издигне од локален италијански аперитив во глобален симбол на животен стил. Летово се служи не само со парче портокал и во традиционални верзии туку и со домашни и рачно изработени ликери, златни листови и цветни инфузии, а неговата цена често достигнува и до 25 евра.
„Шприцот е совршен пијалак за барови - едноставен е, брз за приготвување, визуелно препознатлив, а исто така дава чувство на лежерност и медитерански начин на живот“, вели Наталија Шќекиќ, менаџерка на белградскиот бар „Љубица“, каде што овој пијалак се служи во неколку креативни варијации.
Совршена формула и глобален успех
Настанат од потребата локалните вина во италијанскиот регион Венето да се приспособат на вкусовите на австроунгарските војници, шприцот му ја должи својата глобална популарност првенствено на „аперолот“, ликер со светлопортокалова боја, кој првпат ѝ беше претставен на јавноста во 1919 година на Меѓународниот саем во Падова. Неговите создавачи, браќата Силвио и Луиџи Барбиери, посветиле седум години на развивање на рецептот, кој остана непроменет до ден-денес.
„Во 2002 година, ’Аперол’ стана дел од групацијата ’Кампари’, означувајќи пресвртница во нејзината глобална приказна“, вели Александар Михајловиќ, менаџер за клиенти на групацијата „Кампари“: „Со јасно дефинирана стратегија и препознатлива формула 3:2:1 - три дела пенливо вино, два дела ’аперол’ и еден дел сода вода - шприцот ’аперол’ доби статус на меѓународен феномен и стана неопходен дел од глобалната барска сцена“.
Иако означува цела категорија пијалаци, благодарение на силната промоција „аперол шприц“ (aperol spritz) стана синоним за овој коктел. Фото: Depositphotos
Според извештаите на компанијата, потрошувачката на „аперол“ се зголемила за околу 400 проценти во последната деценија, што дополнително зборува за неговата популарност. „Иако нема прецизни податоци за регионот Адрија, јасно е дека нашиот дел од Европа има значителен удел во овој раст“, вели Михајловиќ. „Се консумира во текот на целата година, но побарувачката е особено силна во летните месеци, особено во поголемите градови во регионот и туристичките одморалишта по должината на Јадранско Море“.
Од класика до микролуксуз
Додека класичните верзии на овој пијалак сè уште имаат примат, баровите и хотелите сè повеќе нудат реинтерпретации со поскапи состојки и потпис на миксолог. Новите генерации на шприц флертуваат со нешто што би можело да се нарече „микролуксуз“: софистицирани додатоци, внимателно одбрани чаши, рачно сечен мраз, но и одбрани поставки за консумирање со поглед на отворено море, централни плоштади или планински пејзажи.
„Кампари шприц“ не заостанува во популарноста, а го избираат тие што бараат горчливост и покомплексна арома. Фото: Тамара Костиќ
„Како што растеше популарноста на шприцот, така растеа и идеите за нови верзии“, вели Наталија Шќекиќ: „Од луксузни варијанти со престижни ликери и дигестиви до сезонски и целосно оригинални пресврти. Годинава шприцот со лимончело особено се издвои - лесен, освежителен и со убав цитрусен карактер“.
„Аперол шприцот“ се приготвува според специфичен рецепт што брендот го промовира како таканаречен „прфект срв“ (од англиски: perfect serve), објаснува менаџерката на белградскиот бар „Љубица“. Благодарение на едноставноста на приготвувањето и достапноста на состојките, лесно може да се направи и дома.
Состојки и сооднос:
2 дела (60 мл) аперол
3 дела (90 мл) просеко
1 дел (30 мл) газирана вода
декорација: парче портокал
Можностите се буквално бесконечни - може да се направи дури и со еспресо - и сè зависи од стилот на местото на одржување и гостите што ги собира. Во „Љубица“ во Дорќол, покрај класиците, се служат и оригинални варијации, кои комбинираат креативност и локален допир. Така, „биз низ шприц“ (bees knees spritz), инспириран од истоимениот коктел од ерата на прохибиција, комбинира џин, лимон и мед во освежителна форма, додека шприцот од босилек носи летно освежување преку домашен сируп од босилек и бозел, со додавање сок од лимон.
Чаша на високи маржи
На пазар што сè повеќе го цени искуството, шприцот е совршен формат: доволно познат за нарачка без размислување, но сепак доволно флексибилен за персонализација на секој бар. Од деловна страна, тој стана идеално оружје за кетеринг - во зависност од квалитетот на состојките и почитувањето на пропорциите, неговата куповна цена е обично помеѓу 22 и 28 проценти од продажната цена. Просечната цена во баровите во регионот се движи помеѓу 6 и 14 евра, во зависност од состојките и локацијата на објектот, додека се нудат и ексклузивни варијации по цени од 18, па дури и до 25 евра.
Легендарниот италијански аперитив содржи 11 отсто алкохол. Фото: Depositphotos
„За баровите, шприцот е одлично решение - неговата набавна цена е ниска, не бара комплицирана обука на персоналот, а изгледа визуелно ефектно и заводливо“, вели Живко Буѓелан, шанкер и сопственик на барот „Лења буба“, каде што најпопуларниот „амаро шприц“ во моментов е оној што ја комбинира традиционалната горчина со освежителна леснотија: „Покрај горенаведеното, неговата продажба е поттикната и од неговата историја, силната маркетиншка поддршка и фактот дека совршено се вклопува во глобалниот тренд на коктели со низок процент на алкохол“.
Иднината на глобалниот феномен
На прашањето дали шприцот е минлив тренд или трајна вредност во светот на коктелите, испитаниците се едногласни - неговата популарност не опаѓа, ниту се чини дека ќе исчезне наскоро. Во индустријата во која трендовите се менуваат побрзо од годишните времиња, неговата долговечност лежи токму во комбинацијата на три клучни квалитети: едноставност, привлечност и деловна одржливост. Токму оваа комбинација дава одговор на прашањето „каде понатаму“. Шприцот, се чини, не оди никаде. Тој останува, менувајќи се во нијанси, но постојано зачувувајќи го она што го лансираше меѓу глобалните феномени: способноста да се претвори обичниот момент во доживување.
Каде да пробате луксузен шприц летово во регионот?
Мулини бич бар, Ровињ:
Савоја шприц (Savoia spritz) - савоја американо, просеко - 12,80 евра
Сабија бар, Порто Нови (Sabia bar, One & Only Portonovi):
Сансет шприц (Sunset spritz) – ликер од личи, хибискус, лимон, пире од малина, просеко, сода - 16 евра
Сабија бар. Фото: Порто Нови
Палас клуб, Кемпински, Порторож (Palace Club, Kempinski Palace, Portorož):
Лимончело шприц (Limoncello spritz) - лимончело, просеко, газирана вода - 13 евра
Еј беј бич бар, Хвар (A-Bay Beach Bar, Maslina Resort, Hvar):
Лаванда шприц (Lavander spritz) - кордиол од лаванда, бело вино, сода, горчливи пијалаци од лаванда - 24 евра
.webp){kind=icon}
