„Креативното уништување“ (англ. Creative destruction) е еден од основните концепти на економијата. Идентификуван од Џозеф Шумпетер уште во 1942 година, тој суштински вели дека промените се неизбежни и дека старите начини на вршење на работите постојано се заменуваат со нови.
Тоа неизбежно води кон фактот дека старите работни места исчезнуваат, но бидејќи креативното уништување е поттикнато од иновациите, тоа значи и дека се отвораат нови работни места.
Не е тајна дека најголемата иновација на оваа деценија се очекува да биде вештачката интелигенција (ВИ), која дури и денес веќе не е концепт oд иднината туку се етаблира како трансформативна сила што ги преобликува индустриите, економиите и секојдневниот живот.
Прочитај повеќе
„ЏП Морган“ ќе користи четбот како истражувачки аналитичар
„ЏП Морган“ лансира алатка за генеративна ВИ и им порача на вработените да гледаат на неа како на истражувачки аналитичар.
26.07.2024
Стартап сака со помош на ВИ да ја предвиди иднината на храната
Технологијата на компанијата ја спојува генеративната вештачка интелигенција со четиридецениски податоци за климата.
17.07.2024
Анкета на Фед: Половина од фирмите користат ВИ за да ги намалат трошоците за плати
Работниците кои стравуваат дека нивните работодавци би можеле да користат вештачка интелигенција за да ги заменат, можеби се во право.
09.07.2024
„Ситигруп“ предвидува дека ВИ ќе замени најмногу работни места во банкарството
Најголемите светски банки полека почнаа да експериментираат со вештачката интелигенција
23.06.2024
Како треба да изгледа образованието во ерата на вештачка интелигенција
Вештачката интелигенција убеди многу луѓе дека треба радикално да го промениме образованието.
02.06.2024
Влијанието на ВИ врз економијата само што започна, вели директорка во „Опен еј-ај“
Најновиот модел ГПТ-4о на „Опен еј-ај“ им помага на корисниците да генерираат содржини како текст, презентации и видеа.
30.05.2024
Колку се подготвени македонските директори за вештачка интелигенција?
Технолошките и климатските промени, како и другите растечки мегатрендови, продолжуваат да ги водат извршните директори кон адаптација на бизнисите.
27.03.2024
Вештачката интелигенција e закана, но и можност за работните места
„Очекувам дека вештачката интелигенција (ВИ) ќе замени одредени работни места, особено оние што се повторливи или рутински“, вели Игор Мишевски, соосновач на „Импакт фондација“.
17.01.2024
Врховниот суд на САД претпазлив за употребата на вештачка интелигенција во судството
Главниот судија на американскиот Врховен суд, Џон Робертс, го предвидува неизбежното и „значајно“ влијание на вештачката интелигенција врз правосудниот систем.
04.01.2024
Архитекти дизајнираат надреални светови со помош на вештачка интелигенција
Минатата година неколку развивачи на софтвер ѝ понудија на јавноста програми за вештачка интелигенција за обработка на текст во слика.
01.02.2023
Како што се развива вештачката интелигенција, таа не само што ги автоматизира задачите туку и отвора нови можности и предизвици. Овој брз напредок носи длабока промена на пазарот на трудот, создавајќи побарувачка за нови вештини и професии што некогаш беа во сферата на научната фантастика. Во динамичниот пејзаж, кој, според познавачите, ќе го гледаме за неколку години од сега, вештачката интелигенција не само што ќе преземе работни места туку ќе создаде и сосема нови улоги, кои бараат спој на техничка експертиза, креативност и етички размислувања.
Додека бизнисите и владите сè повеќе ја прифаќаат технологијата, потребата за специјализирани професионалци што ќе можат да дејствуваат во оваа сложена област, која брзо се развива, станува сè покритична. Во овој текст се фокусираме на некои од клучните професии што ќе ги создаде вештачката интелигенција во скора иднина, со акцент на уникатните вештини и одговорности што ги носат тие. Со размислувањето за овие нови работни позиции, добиваме подлабоко разбирање за тоа дека вештачката интелигенција не е само алатка за ефикасност туку и катализатор за иновации и нови патеки во кариерата.
1. Службеници за етика на вештачката интелигенција
Со зголемената интеграција на вештачката интелигенција во секојдневниот живот, етичките размислувања станаа најважни. Таквите т.н. службеници за етика се одговорни за тоа да ја осигурат јавноста дека системите за вештачка интелигенција се дизајнирани и користени на начин што е усогласен со етичките стандарди и општествените вредности. Тие тесно соработуваат со програмерите, правните експерти и политичарите за да создадат рамки што адресираат проблеми како што се пристрасност, приватност и одговорност во користењето на технологијата.
2. Раководители со податоци
Подемот на вештачката интелигенција доведе до експлозија на податоци. Раководителите со податоци играат клучна улога во управувањето со нив, обезбедувајќи квалитет, релевантност и пристапност. Тие раководат со сетови на податоци за обука на модели со вештачка интелигенција, одржувајќи ги интегритетот на податоците и усогласеноста со прописите. Оваа професија е особено важна во секторите како здравство и финансии, каде што точноста на податоците е од клучно значење.
3. Обучувачи на вештачка интелигенција и експерти за објаснување
Обуката на вештачка интелигенција бара уникатен сет на вештини. Обучувачите се одговорни за приспособување на моделите за машинско учење, обезбедувајќи ги потребните податоци и повратни информации за подобрување на нивните перформанси.
Но специфичните улоги во оваа област не им припаѓаат само на програмерите што дизајнираат поефикасни алгоритми. Електроинженерите исто така би можеле имаат зголемен број на можности за вработување благодарение на побарувачката за приспособени микрочипови за обука и управување со големите јазични модели (Large Language Models - LLMs), се наведува во извештајот Jobs of Tomorrow: Large Language Models and Jobs на Светскиот економски форум (World Economic Forum) од 2023 година.
Други работни места за обучувачи што може да ги создаде вештачката интелигенција вклучуваат системски администратори што работат на серверската инфраструктура.
Обезбедувањето овие системи да ја имаат потребната енергија, исто така, ќе биде од клучно значење, така што позициите за инженери на електроенергетски системи би можеле да бидат во пораст, се наведува во извештајот.
Од друга страна, експертите за објаснување работат на тоа системите за вештачка интелигенција да бидат потранспарентни. Тие развиваат методи за да објаснат како моделите со вештачка интелигенција носат одлуки, помагајќи им на корисниците да го разберат резонот зад автоматските одлуки на технологијата.
4. ВИ продукт-менаџер
Како што производите со вештачка интелигенција стануваат сè поприсутни, потребата за специјализирани продукт-менаџери расте. Ваквиот персонал ги надгледува развојот и распоредувањето на производите со вештачка интелигенција, од почетниот концепт до финалната имплементација. Тие имаат длабоко разбирање и за самата технологија и за потребите на пазарот, осигурувајќи дека производите не се само технолошки исправни туку и комерцијално одржливи.
5. Дизајнери за интеракција меѓу луѓето и ВИ
Интеракцијата помеѓу луѓето и системите за вештачка интелигенција е критична област на фокус. Дизајнерите за интеракција создаваат кориснички интерфејси и искуства што ја олеснуваат беспрекорната комуникација меѓу луѓето и машините. Тие работат на сè, од гласовни асистенти до виртуелна реалност, осигурувајќи се дека системите со вештачка интелигенција се интуитивни и прифатливи за корисниците.
6. Специјалисти за автоматизација на роботски процеси
Автоматизацијата на роботски процеси (Robotic Process Automation - RPA) вклучува користење софтвер за автоматизирање повторливи задачи. Специјалистите за RPA ги дизајнираат, развиваат и имплементираат овие ботови, помагајќи им на организациите да ги насочат своите операции и да ја подобрат ефикасноста. Оваа улога е особено важна во индустриите како производство, логистика и грижа за корисници.
7. Креативни улоги засилени со вештачка интелигенција
ВИ не е само за податоци и алгоритми, таа наоѓа свое место и во креативните полиња. Креативците може да користат алатки со вештачка интелигенција за нови достигнувања во уметноста, музиката, литературата и дизајнот. Тие истражуваат нови форми на изразување и креативност, често соработувајќи со вештачката интелигенција за да генерираат идеи и дела. Оваа хибридна улога ги проширува границите на возможното во сферата во креативните индустрии.
8. Инженери за безбедност на вештачката интелигенција
Како што системите за вештачка интелигенција стануваат покомплексни и автономни, грижата за нивната безбедност станува сè поважна. Инженерите за безбедност на вештачката интелигенција се одговорни за идентификување на потенцијалните ризици и развивање мерки за нивно ублажување. Тие работат на креирање решенија за дефекти, системи за следење и протоколи за да се спречат несакани последици и да се осигури дека системите за вештачка интелигенција работат безбедно и сигурно.
9. Советници за политики во однос на вештачката интелигенција
Брзиот напредок на технологијата за вештачка интелигенција води до зголемена вклученост на политиката за нејзина регулација. Советниците за политики работат со владите, организациите и лоби-групите за да ги обликуваат законите и регулативите поврзани со вештачката интелигенција. Тие обезбедуваат експертиза за импликациите од вештачката интелигенција, помагајќи да се креираат политики што промовираат иновации со гаранција за заштита на јавниот интерес.
10. ВИ здравствени специјалисти
Во здравството, вештачката интелигенција ги трансформира дијагностиката, планирањето на третманот и грижата за пациентите. ВИ здравствените специјалисти се медицински професионалци обучени да работат со системите за вештачка интелигенција. Тие користат алатки за да ја подобрат нивната клиничка пракса, од толкување медицински наоди до предвидување на исходите за пациентот. Оваа улога бара спој на медицинско знаење и експертиза за вештачката интелигенција.
Како што вештачката интелигенција продолжува да се развива, така ќе се развива и пазарот на трудот. Горенаведените професии се само увид во многуте различни можности што произлегуваат од оваа технолошка револуција. Ваквите нови улоги не само што ја истакнуваат растечката важност на вештачката интелигенција туку ја нагласуваат и потребата од интердисциплинарни вештини што ги премостуваат технологиите и дизајнот што досега беа фокусирани на човекот. Како што се движиме кон иднината, соработката помеѓу луѓето и вештачката интелигенција несомнено ќе отвори нови граници во работењето и иновациите.
„Усвојувањето на генеративната вештачка интелигенција, особено големите јазични модели, ќе ги трансформира бизнисот и природата на работата, со згаснување на некои постојни работни места во процесот, подобрувајќи ги другите, но на крајот создавајќи и многу нови позиции“, се заклучува во извештајот на Светскиот економски форум. „Бизнисите и владите ќе имаат обврска да преземат проактивни чекори во подготовката на работната сила за екстензивната транзиција што доаѓа, за да се осигурат дека сите членови на општеството имаат корист од потенцијалот на генеративната вештачка интелигенција“.