Прогноза: Ни историски најголемите плати нема да ги задржат работниците во земјава

Ако не се промени ништо, во следните педесетина години земјава ќе остане без дополнителни половина милион жители. Или со истите параметри што важеа во 2022 година, во 2070 година бројот на жители во земјава ќе се намали од сегашните 1,8 на 1,3 милион.

Ваквото црно сценарио произлегува од пресметките на Државниот завод за статистика што беа објавени неодамна. Главните причини за намалување на населението се иселувањето и намалениот природен прираст.

Кога на овие потенцијални 500.000 жители што ќе ги нема во земјава во наредниот период ќе се додадат уште околу 700.000 илјади македонски државјани што во моментов престојуваат во странство, излегува дека ќе се изедначи бројот на лица со македонско државјанство во Македонија и надвор од неа.

Земјава и без дополнителни иселувања е во групата на првите 20 земји во светот со најголема емиграција во странство. Во периодот 2009-2019 година надвор од земјата биле родени 48.658 деца, што претставува двегодишен наталитет во земјата и 19,5 проценти од вкупно родените, пишува во публикациите на Државниот завод за статистика.

Од 2017 година бројот на работоспособни лица се намалил за над 200.000

Ваквиот тренд ја стопи и работната сила во земјава. Нема сектор каде што тоа не е проблем. На пазарот на трудот континуирано недостига работна сила со високо образование од одредени профили, како програмери, машински и градежни инженери, лекари, информатичари, технолози, како и работници со средно стручно образование, машински, градежни и електротехничари, медицински сестри, заварувачи, лимари, оператори со градежни машини...

Според податоците на статистика, од 2017 година до лани работоспособното население се намалило за над 200.000 лица, a падот е особено забележителен токму во 2022 година.

Намалувањето на бројот на работници во земјава се совпаѓа со историскиот раст на платите. Имено, во октомври годинава просечната плата стигна до близу 39.000 денари или над 630 евра.

„Економските причини, како подобри услови за работа и подобри плати, се само еден фактор поради кој земјава останува без работна сила“, вели во изјава за „Блумберг Адрија“ Лазар Јовевски, професор по трудово право на Правниот факултет во Скопје.

„Има и други фактори што стануваат првостепени. Тоа е институционалната нефункционалност во рамките на јавниот сектор, која создава незадоволство. Тоа невладеење на правото е неприфатливо, особено за младите луѓе. Тоа им создава правна несигурност во услови кога им треба предвидливост, затоа си заминуваат“, објаснува Јовевски.

Според него, одливот на стручен кадар ќе продолжи и во следниот период, а веројатно и ќе се интензивира, особено во трудоинтензивните сектори, како градежништвото и угостителството.

„Закрепнувањето на економиите во Европа ќе биде бавно, но посигурно отколку кај нас. Тоа значи дека развиените земји ќе бараат дополнителна работна сила. Се продлабочува и проблемот со сезонските работници. Секоја година голем број работници од земјава заминуваат главно во земјите од регионот (особено во Хрватска и во Црна Гора), но сега сè почесто се случува тие да останат таму и по завршувањето на сезоната, а има и такви што воопшто не се враќаат“, вели тој.

Ќе се интензивира увозот на работници

Во вакви услови, лани се интензивира увозот на работници во земјава откако Владата ги зголеми квотите за издавање работни дозволи. До ноември 2023 година Агенцијата за вработување имаше издадено над 4.500 работни дозволи, главно за работници од Турција, Косово, Србија, но и од Индија.

Аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ во неодамнешната анализа на пазарот на трудот во регионот исто така укажа дека покривањето на недостигот од (квалификувана) работна сила ќе се врши преку увоз на странски работници.

„Сметаме дека процентот на странски работници ќе се зголеми повеќе. Во Хрватска нема да биде со иста брзина како во 2022-2023 година, поради слабеењето на економската активност, но најмалку 15 проценти од вкупната работна сила ќе бидат странски работници (кои доаѓаат надвор од ЕУ) во следните две години“, велат аналитичарите.

Тие посочуваат дека во преостанатиот дел од регионот Адрија очекуваат уделот на странски работници да се зголеми до 10 проценти од вкупната работна сила во следните неколку години.

„Демографската промена на генерациите во регионот Адрија доведе до такво затегнување на пазарот на трудот што е многу малку веројатен пораст на невработеноста за време на слабеење на економската активност, барем до крајот на деценијата. Тоа ќе поддржи барем мал раст на платите во иднина“, велат нашите аналитичари.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар