Пазарџии, занаетчии, во кои влегуваат и фризерите и козметичарите, и голем дел од земјоделците плаќаат паушален данок во согласност со Законот за персонален данок на доход.
Лани во земјава имало нешто над 6.000 лица што биле задолжени со плаќање ваков данок, велат од Управата за јавни приходи за „Блумберг Адрија“.
„Во 2023 година Управата за јавни приходи подготвила решенија за утврдување данок според паушално утврден нето-доход за 4.042 лица. Дополнително, паушално се задолжени 2.271 лице што плаќаат паушално пресметан данок врз основа на закупена тезга кај организаторите на зелените пазари“, одговорија од УЈП.
Прочитај повеќе
Крај на даночните раеви: екстра-даноците им се закануваат на супербогаташите во Европа
Италија e топ дестинација за светските богаташи, но можеби дојде време да се плати за тоа задоволство.
08.08.2024
Италија размислува за нови даноци за банките, осигурителните и енергетските компании
Официјални лица работат на решение за потенцијален данок, кој нема да биде сличен на кризниот данок предложен во 2023 година.
02.08.2024
Унгарија ги зголемува даноците за банките за да го полни буџетот
Дефицитот се зголеми за 108 милијарди форинти на кумулативни 2,66 билиони (7,3 милијарди долари).
08.07.2024
Купувачите не треба, а го плаќаат данокот за становите: Колку собираат општините?
Законот за даноците на имот е најслаба алка во даночниот систем.
08.07.2024
Во согласност со законот, на паушално оданочување подлежат оние вршители на дејност што не се во можност да водат деловни книги поради определени околности или вршењето на дејноста би им било отежнато доколку водат деловни книги.
Занаетчиите најчесто немаат вработени, нема кадар
Занаетчиите почесто се одлучуваат за паушално оданочување затоа што имаат олеснување во однос на административните евиденции, немаат обврска за плаќање книговодствени услуги и можат да се концентрираат само на вршењето на дејноста без да се оптоваруваат со административни обврски, објаснува за „Блумберг Адрија“ Анета Атанасовска од Занаетчиската комора во Скопје.
„Исто така еден од поголемите проблеми во занаетчискиот сектор е недостигот од кадар со вештини и компетенции и поради тоа, за жал, занаетчиите остануваат да работат без вработени во своите дуќани. Затоа овој тип на оданочување е соодветен за сите почетници во водењето на занаетчиските бизниси, но и за занаетчиските бизниси што вршат нискодоходовна дејност“, вели таа.
Најголем дел од овие лица плаќа придонеси на најниска основица, што значи дека еден ден, по пензионирањето, ќе имаат многу ниски пензии. Атанасовска вели дека тие се свесни за ризикот, но едноставно не се во можност за повеќе.
„Занаетчиите се свесни за ниската основица на плаќање придонеси, но ние им укажуваме на можноста да плаќаат на повисока основица во согласност со нивните можности и остварување на приходот од дејноста што ја вршат. Голем дел занаетчии продолжуваат да вршат дејност и по исполнувањето на условите за пензионирање затоа што се работоспособни, а нема на кого да го пренесат својот занает. Голем процент занаетчии бараат начин како легално да продолжат со вршење на дејноста и по пензионирањето“, вели таа.
Занаетчиската комора во Скопје почна истражување за законски промени за воведување дополнителна дејност во занаетчискиот сектор за да „се намали сивата економија и да им се даде можност на лицата што вршат дополнителна дејност да се легализираат и да плаќаат персонален данок на доход на приходот што го остваруваат“.
Паушалниот данок е остаток од минатото
За даночните експерти паушалното оданочување е рецидив од минатото. Законот за даночна постапка, кој главно е усогласен со ЕУ-регулативата, не остава простор за неговото постоење, но не го ни забранува, па, така, тоа останало да лебди во даночниот меѓупростор, вели во изјава за „Блумберг Адрија“ даночниот експерт Славко Лазовски.
„Паушалното оданочување онака како што ние го познаваме е изнудено оданочување, кое задоволува одредени барања на даночните обврзници, а им ја олеснува постапката на даночниците при утврдувањето на данокот, и на тој начин се одржува во живот. Тоа не е вообичаено редовно оданочување, што значи не е посакувано во даночниот систем, а уште помалку кај креаторите на даночната политика, бидејќи не ги остварува нејзините цели“, објаснува тој.
Паушалот се определува врз основа на местото каде што се наоѓа деловната просторија, нејзината опременост, пазарните услови во кои се врши дејноста, површината на просторот, староста на обврзникот и големината на нето-доходот што го остварува.
Според Лазовски, токму во овие одредби лежи и причината зошто тој нема перспектива и не може уште долго да опстане.
„Како и кој ја утврдува неспособноста за водење на деловните книги или каква способност се бара за тоа. Во тие книги се препишуваат бројки и букви што се веќе внесени во влезните документи. Оваа ’неспособност’ не може да трае вечно, можеби во минатото имало оправдување за ова, денес реалноста е сменета“, вели тој.
Според него, паушалците малку се разликуваат од оние вршители на дејности што се во сивата економија - разликата е малиот износ на данокот што го плаќаат, што некако личи на озаконување сива економија.
„Ова е анахронизам. Ако е посакувано поради малиот износ што се плаќа, тогаш е неоправдано затоа што ги става во подредена положба тие што ем се административно обременети, ем плаќаат повисок данок“, вели Лазовски и потсетува дека имаме парадоксална ситуација во која добар дел од овие вршители на дејност одат на меѓународни изложби и натпревари, а дома се водат како неспособни да водат деловни книги, што „можеби изгледа незначајно, ама предизвикува сериозни последици како во даночниот систем така и во националната економија“.
Сите што произведуваат дома да влезат во овој систем
Државата засега не планира измени во овој сегмент, туку нејзин приоритет е борбата со тие што вршат дејност надвор од системот. Сите нерегистрирани производители што работат во домашни услови, произведуваат, продаваат и остваруваат профит треба да влезат во овој систем за паушално оданочување затоа што тој одговара на нивните потреби.
Во моментов голем број лица заработуваат од оваа дејност, продавајќи преку интернет, а не ѝ плаќаат ништо на државата. Директорката на УЈП, Елена Петрова, во изјава за „Блумберг Адрија“ вели дека тука затаиле механизмите на Управата.
„Затаиле сите мерки од делокругот на УЈП за овие нерегистрираните даночни обврзници да се вклучат во системот - од информирање, вкрстување податоци со трети страни за да може полесно да се детектираат нерегистрираните, регистрација по службена должност, казни“, вели таа
Паушалот ќе биде т.е. е различен, што кажува дека сите не плаќаат и не може да плаќаат ист износ. Тоа се однесува на износот што треба да го плати еден даночен обврзник, не се мисли на воведување нешто ново (различно), т.е. засега нема такви проекти.