Во две набавки минатата недела, Агенцијата за стокови резерви потроши над 4,3 милиони евра за да купи 10.000 тони пченица. Сумата за истата количина лани била за 1,5 милиони евра пониска.
Договорите од минатата недела се склучени со две фирми Кокра Е Арт од тетовски Порој и Агроглобал од Скопје кои треба да достават по 5.000 тони меркантилна пченица во резервите. Сумата за оваа набавка изнесува 4.374.146 евра со вклучен ДДВ.
Колку е зголемена цената на пченицата се гледа според договорот кој лани, отприлика истово време, Агенцијата го склучила за набавка на истата количина пченица. Тогаш на истата фирма од тетовски Порој и биле исплатени 2.834.146 евра со ДДВ.
Прочитај повеќе
Трговците секој ден лепат нови цени на храната: Кризно или реално?
Иако трошоците се поскапени, економистите сметаат дека крајните цени растат повеќе од инпутот
24.08.2022
Храна ќе има, но цените нема да се вратат на нивото од пред кризата
Цените дополнително ќе растат затоа што суровините се увезуваат, а цените на струјата се рекордни.
19.08.2022
Скапото земјоделско производство ја направи храната луксуз
Вкупните трошоци за земјоделско производство во јули се зголемиле за 21,9 отсто споредено со јули лани
16.08.2022
Македонците штедат на храна
Прометот на трговијата со храна е во негатива од декември лани
30.07.2022
Владата соочена со високите цени и лошата жетва убедува дека леб на пазарот ќе има и тој ќе биде по пристојни цени, а за тоа да се оствари, ако има потреба ќе се интервенира и преку стоковите резерви.
Во изјава за Блумберг Адриа, директорот на Агенцијата за стокови резерви, Реси Абдурахмани, вели дка сите набавки што ги врши Агенцијата годинава се во рамките на годишниот план кој е направен во согласност со Министерствата за земјоделство, економија и за финансии.
„Агенцијата располага со доволни количини од сите продукти кои согласно закон треба да се во резерва. Во последниот период, согласно годишниот план, набавувавме пченица, јачмен за сточна храна, сончогледово масло за јадење и готварска сол. Во случај на потреба можеме да интервенираме на пазарот“, вели тој.
Согласно Стратешкиот план на Агенцијата за стокови резерви за периодот 2022/2024 година, државата во резерва треба да чува пченица за 120 дена, јачмен и масло за јадење за 60 дена и готварска сол за 45 дена. За пет дена во резервите треба да има и нафтени деривати (еуросупер БС 95, дизел, екстра лесно масло и мазут). Агенцијата прави обновувања и на резервите со лекови и медицински помагала.
„Агенцијата реагира на пазарот во случај на воена состојба, вонредна состојба, елементарни непогоди, еколошки катастрофи како и при поголемо нарушување на пазарот”, вели Абдурахмани.
Според него, засега нема никаква потреба од интервенција затоа што пазарот е одлично обезбеден со сите производи, но биле во постојана координација во Владата, ако има потреба да се користат резервите за да се интервенира на пазарот во услови на растечка инфлација. Пред извесно вицепремиерот за економски прашања Фатмир Битиќи изјави дека во случај на потреба ќе се отворат и стоковите резерви.
Сушата ги намали проносите низ цела Европа
Европа ова лето се соочи со најтешката суша во последните 500 години, покажува прелиминарната анализа на експертите од Заедничкиот истражувачки центар на Европската унија. Дури 64 отсто од територијата на Унијата беше под предупредување или тревога за суша.
Долгото топло лето создаде невиден стрес врз нивото на водата во целата ЕУ и ги намали приносите на земјоделските култури. Приносите на жито се на 16 отсто под петгодипшниот просек, а на пченка 15 отсто под овој просек.
Според анализите на годинашната жетва и во земјава приносите се помали. Мелничарите велат дека приносите се помали за 25 отсто, а пченицата потфрли покрај со квантитет и со квалитет. Заради ова, мелничарите се во трка за набавка на жито од увоз за своите резреви за претстојната зима.
Но, исто така тие најавуваат дека цената на пченицата на светските берзи е висока, а со оглед на цената на струјата во земјава, лебот е неминовно да поскапува. Овој производ и досега растеше со побрза стапка во однос на дргите основни производи.
„Во моментов се увезува пченица од Србија, Унгарија и Хрватска со цени од околу 21 денар за обичната меркантилна пченица и до 28 денари за премиум пченици кои се користат како подобрувачи или за специјално производство. Исто така, се прават напори да се увезе и од Украина, но во меѓувреме, откако се договорија со Русите за извоз, ги зголемија цените на пченицата. Увозот сега е слободен од горенаведените земји се додека тие сами не одлучат да стават забрана за извоз. Затоа, ние сме соочени како мелници со зголемена потреба од обртни средства како би набавиле што повеќе пченица од увоз, како би ги покриле потребите на граѓаните и индустријата во случај на повторно затворање на границите за пченицата, за кое затворање веќе некои држави најавија дека е можно од 30 септември, како на пример Србија“, изјави неодамна претседателот на Групацијата од мелничката индустрија при Стопанската Комора, Горан Малишиќ.
И зимава ќе јадеме скапа храна
Експерите сметаат дека и покрај стравот од недостиг, храна сепак ќе има, но неизвесно е по која цена ќе ја плаќаме. Професорот на земјоделски факултет, Драги Димитриевски, за Блумберг Адриа неодмна рече дека земјава сеуште има има земјоделско производство кое во најголем дел ги задоволува домашните потреби
„Она од што произлегува стравот за недостиг од храна е од недоволното производство на дел од основните прехранбени производи, пред се лебот, маслото за јадење, млекото, живинското и говедското месо. Кај овие производи ние покрај домашното производство дел од суровините ги увезуваме и тоа во најголем дел од регионот на Западен Балкан, пред се од Србија, Хрватска, Бугарија, така што не сме зависни од т.н. Црноморски басен кој е директно погоден од Руско-Украинскиот конфликт. Она што ќе не погоди како потрошувачи ќе бидат цените, кои како што видовме сериозно пораснаа и веројатно нема да се вратат на нивото пред кризата“, рече Димитриевски.
За разлика од кај нас каде трендот на раст на цените на храната продолжува, во јули светската организација за храна ФАО забележа пад на цените храната во однос на јуни.
Народна банка по последниот извештај за цената на пченицата објавен вчера напиша дека до крајот на годината се очекува помал раст на цените на лебното жито, а за 2023 се очекува пад на цената.