Имате пари? Истраживме дали ќе се исплати да ги инвестирате на берза

На пазарите на капитал се случува вистинска манија периодов, сосе биткоинот, кој ја надмина психолошката граница од 100 илјади долари и никој жив не знае кај му е крајот. На посматрачите без особени познавања за долгата историја на Волстрит бумот што се случи оваа 2024 година може да им изгледа како нешто ново и опасно. За Бил Грос, 80-годишен ветеран на берзанската сцена, оваа налудничава треска на американскиот, но и на глобалните пазари, е нешто со што инвеститорите живеат уште пред тој и да се роди.

„Вил Роџерс (американски актер и сатиричар, н.з.) е познат по изјавата: ‘Не коцкај се. Земи ја целата твоја заштеда, купи некои добри акции и чувај ги додека пораснат, потоа продај ги. Ако нешто не расте, не купувај го’“, кажа за „Блумберг“ (Bloomberg) деновиве соосновачот на „Пацифик инвестмент менаџмент“ (Pacific Investment Management), во контекст на коцкарскиот дух што ги има преплавено пазарите.

Овој афоризам на Роџерс е како прилог кон општото воодушевување од стратегијата позната како „моментум инвестирање“, ценета од многумина повеќе од сто години. Годинава оваа стратегија функционираше одлично, а доби и ветер во грбот со повторното избирање на Доналд Трамп за претседател.

„Го забележувам ова поведение на стадо, но свесен сум за околностите што може да ја оладат или прекинат оваа забава“, вели Грос, кој е поборник на поконзервативен начин на инвестирање, вклучувајќи и акции на компании што даваат добра дивиденда, банки и сл.

А, забавата стана уште погласна во петокот, 6 декември, откако најновите бројки за американскиот пазар на труд повторно беа добри, индексот S&P 500 ја заврши седмицата со нови рекорди, а Nasdaq 100 годинава е пораснат за речиси 30 проценти. Кредитните пазари продолжуваат со валидација на добрите вибрации што струјат низ корпоративната Америка, што подразбира дека трошоците за позајмување кеш се на најниски нивоа во последниве две децении.

„Тешко замисливо е сега да се обложите на мечката (под ‘мечкин пазар’ се подразбира кога трендот на пазарите е негативен, со пад на берзите, н.з.). Има изобилство ликвидност, Фед го почна циклусот на снижување на каматите, а економските податоци продолжуваат позитивно да нѐ изненадуваат сите“, вели Кајла Седер, менаџер за стратегии во „Стејт стрит“ (State Street).

Меѓутоа, растат и сомнежите дека ова своевидно лудило трае благодарение пред сѐ на психологијата на следење на трендот. Најновиот сигнал за тоа: биткоинот ја помина некогаш незамисливата граница од 100 илјади долари минатата недела во една невидена јагма за ова дигитално средство.

Ричард Бернстајн, шеф на „Ричард Бернстајн адвајзорс ЛЛЦ“ (Richard Bernstein Advisors LLC), вели дека акциите на најголемите седум компании според пазарната капитализација можеби изгледаат малку затегнато, дури и ако поширокиот пазар не е. Но, биткоинот? „Да тоа е балон на стероиди. Не се случува ништо фундаментално. Сѐ е во ликвидноста“, смета тој.

Линдзи Роснер, шефица на одделот за инвестирање фиксен приход во една од најголемите инвестициски банки во светот, њујоршката „Голдман Сакс“ (Goldman Sachs), вели дека има еден куп добри причини да се „јава бикот“ во моментов („биков пазар“, кога пазарниот сентимент е позитивен, берзите растат, н.з.), но и доста добри причини да „си купите полиса за осигурување“ за ова возење.

„Веруваме дека хеџирањето (обезбедувањето од ризик, н.з.) ќе продолжи да игра битна улога во портфолио-менаџментот. Краткорочно сме конструктивни околу ризичното окружување додека чекаме да видиме што ќе понуди новата американска политика со Трамп, и продолжуваме да го следиме потенцијалниот ризик од инфлација“, вели Роснер.

„Голдман Сакс“ прогнозира раст на индексите и во 2025 година

Да видиме што нејзините колеги аналитичари од „Голдман Сакс“ прогнозираат за пазарите во 2025 година. Индексот S&P 500, индикатор на здравјето на американската економија, според стратезите на њујоршката инвестициска банка ќе расте трета година по ред, среде силната економска експанзија и стабилниот раст на корпоративните приходи, и треба да достигне вредност од 6.500 поени до крајот на 2025 година. Тоа е околу 8,5 проценти повеќе во однос на неговата моментална вредност и 10 проценти вкупен поврат сметајќи ги и дивидендите, пишува Дејвид Костин, главен стратег за акции во „Голдман Сакс“, во извештајот подготвен од неговиот тим. За корпоративните заработки се прогнозира дека ќе пораснат за 11 проценти во 2025 и за 7 проценти во 2026 година.

Кои се потенцијалните ризици?

Според оваа инвестициска банка, економијата и заработките ќе продолжат да растат, а приносите на обврзниците ќе останат околу сегашните нивоа во следните години. Но постојат и неколку ризици како што влегуваме во 2025-та, вклучувајќи ја и потенцијалната закана од воведување нови царини и зголемување на веќе постојните кон Кина и ЕУ, што Трамп го заговара, како и потенцијално повисоките приноси од обврзниците. На другиот крај на спектарот, поповолен микс на фискалната политика или полабава политика од страна на Фед би можеле да резултираат со повисоки приноси.

„Поради сето ова, сметаме дека инвеститорите треба да ги искористат периодите на ниска волатилност за да го фатат растот на акциите или да го заштитат падот преку опции“, препорачува Костин.

Какви се прогнозите за Величествените 7?

Според „Голдман Сакс“, акциите на компаниите познати како Величествените 7 – „Епл“ (Apple), „Мајкрософт“ (Microsoft), „Амазон“ (Amazon), „Алфабет“ (Alphabet), „Тесла“ (Tesla), „Мета“ (Meta)  и „Енвидија“ (Nvidia) – се очекува да продолжат со подобри перформанси во однос на остатокот од акциите што влегуваат во S&P 500, но само за околу 7 процентни поени, најмала разлика во последниве седум години.

Супериорниот раст на заработките на Величествените 7 беше двигател на колективниот подобар перформанс на овие акции споредено со просекот на индексот S&P 500. Но постои консензуален став во очекувањата дека јазот помеѓу растот на заработките на Величествените 7 и S&P 493 ќе се намалува од околу 30-те процентни поени оваа година на 6 процентни поени во 2025-та и на 4 процентни поени во 2026-та.

 

 

„Иако заработките продолжуваат да натежнуваат во корист на Величествените 7, макрофакторите како што се економскиот раст и трговската политика се приклонуваат пополека кон преостанатите 493 компании. Очекувањата на нашите економисти за стабилен раст на американската економија во 2025 година одат во прилог на перформансите на S&P 493, кој е почувствителен на промени во економскиот раст одошто Величествените 7“, велат од „Голдман Сакс“.

Ризикот од трговската политика, според аналитичарите, исто така оди во прилог на S&P 493, кој во споредба со Величествените 7 влече релативно поголем дел од заработките од домашната економија. Најголемите седум речиси половина од своите заработки остваруваат надвор од Америка, за разлика од S&P 493 со 26 проценти.
 

„Дојче банк“ уште пооптимистична околу американските акции

Колегите на банкарите од „Голдман Сакс“ преку Атлантикот се уште пооптимистични околу изгледите на американските акции во 2025 година. Па, од „Дојче банк“ (Deutsche Bank) прогнозираат раст на S&P 500 на 7.000 поени до крајот на следната година, што е за 15 проценти повеќе во однос на моменталната вредност на индексот. „Во голема мера тоа зависи колку ќе биде висок растот на корпоративните заработки, приливите на кеш и добрите откупи на сопствени акции, кои се очекува исто така да бидат стабилни следните две години“, велат од „Дојче банк“.

Од британската банка „Берклис“ (Barclays) исто така ја покачија својата процена на 6.600 поени, од првичните 6.500, поради силното закрепнување на американската економија, стапката на инфлација што паѓа и растот на заработките на големите технолошки компании. Оттаму очекуваат понатамошно олабавување на монетарната политика од страна на Фед и стабилизација на политичката атмосфера сега по изборите.

За Европа изгледите не се толку розови

Што се однесува, пак, на изгледите за Европа, од германската банка велат дека тука има доста предизвици.

„Додека американската економија беше во нагорен тренд, се појави јасно видлив јаз во релативните перформанси на европските економии од почетокот на конфликтот Русија/Украина во 2022 година и како резултат на енергетскиот шок“, забележува европскиот истражувачки тим на „Дојче банк“. Според нивните очекувања, политиката на претстојната администрација на САД „веројатно ќе го зајакне овој јаз во 2025 година“.

Иако растот беше позитивен во 2024 година - „подобрување по стагнацијата од 2022-2023 година“ - закрепнувањето на потрошувачката поттикнато од реалниот доход „бавно се материјализираше“. Аналитичарите објаснуваат дека „растот е во голема мера предводен од извозот и како таков е ранлив на надворешни шокови како што би биле американските царини што Трамп ги најавува“. Но, барем чекорите на монетарната политика се охрабрувачки, инфлацијата подрастично се намалува последниве месеци, а Европската централна банка е на курсот да заврши со рестриктивната политика до средината на 2025 година.

„Структурно, постои значителен и растечки предизвик“, продолжува тимот на „Дојче банк“. Светот се менува. Повеќе фрикционата геополитика ја изложува ранливоста на економскиот модел на ЕУ заснован на трговија, продолжува тимот, а американските тарифи се чини дека ќе ја засилат таа ранливост.

Какви се изгледите на Германија, најголемиот трговски партнер на Македонија?

Со тоа што Германците ќе излезат на гласање во февруари 2025 година, тимот на „Дојче банк“ предвидува дека политичките импликации од најголемата членка на еврозоната „малку е веројатно дека ќе се почувствуваат до 2026 година“, оставајќи го приспособувањето на политиката веројатно да почива на рамениците на ЕЦБ во 2025 година. Аналитичарите посочуваат дека германската економија најверојатно ќе ја заврши 2024 година со мала контракција „втора година по ред“. Тоа, додаваат тие, „не е толку циклична рецесија колку структурна стагнација што започна многу пред пандемијата“. Што се однесува до 2025 година, тие предвидуваат годишен раст од 0,5 проценти, со значајно закрепнување дури во 2026 година. Тоа „ќе бара поголема експанзивна фискална политика и ефективни реформи на страната на понудата од страна на идната влада“, забележува тимот.