Долговите кон банките ги плаќаме по 20 години

До крајот на април годинава домаќинствата во земјава должеле близу 3,8 милијарди евра. Годишниот раст на кредитите изнесувал 7 отсто што претставува забрзување на кредитирањето во однос на март (6,8 отсто). Ова забрзување е резултат на олеснувањето на кредитните услови кое, според Анкетата за кредитна активност, банките прогнозираа дека ќе се случи во вториот квартал од оваа година.

Најголем дел од кредитите на населението се потрошувачки, а следните се станбените кредити. За овие два продукти, каматните стапки забележаа олеснување уште во првиот квартал од годината. Олеснување имало и за обврските за обезбедување на станбените кредити како и провизиите што се плаќаат

„Во однос на факторите коишто предизвикуваат промена на условите за одобрување кај кредитите на домаќинствата, банките укажуваат дека конкуренцијата од другите банки и натаму е главниот фактор којшто придонесува за нето-олеснување на кредитните услови кај станбените и кај потрошувачките кредити, но послабо во споредба со претходната анкета“, стои во Анкетата за кредитната активност на НБРМ.

Следната недела седница ќе одржи Комитетот за оперативна монетарна политика на Народна банка. По одлуката на Европската централна банка (ЕЦБ) за намалување на депозитната стапка за 25 базични поени, очекувањата се дека монетарното олабавување ќе почне и во земјава.

Кој зема потрошувачки, а кој станбени кредити?

Најголем дел од кредити во земјава се долгорочни, односно имаат рок на доспевање што е подолг од една година. Според податоците на НБРМ, заклучно со 31 март годинава, долгорочни биле 83,9 отсто од вкупните кредити. Во последните шест години ваквите кредити се постојано над 80 отсто.

„Долгата рочност е особено карактеристична за кредитите кои се наменети за купување или изградба на недвижност, при што просечната рочност на станбените кредити изнесува околу 20 години и е релативно стабилна“, велат од НБРМ за „Блумберг Адрија“.

Анализите покажуваат дека кај сите кредитни продукти опаѓа учеството на лицата кои имаат приходи до 30.000 денари, а за сметка на тоа расте бројот на кредитокорисници со месечни приходи од над 50.000 денари. За станбени кредити главно се квалификуваат лицата со плата над 50.000 денари месечно.

„Од друга страна, кај финансиски поранливите кредитокорисници односно оние со месечни примања под 30.000 денари, се забележува поголема застапеност кај кредитите за финансирање на потрошувачката, со учество од 44,9 отсто во потрошувачките кредити, а истовремено половината од дозволените пречекорувања и кредитните картички отпаѓаат токму на овие клиенти со пониски примања“, констатира НБРМ.

Отплатата е редовна

Високата инфлација од претходниот период која е резултат на растот на цените на основните производи не влијаеше на дисциплината во плаќање на кредитните обврски.

Податоците на НБРМ покажуваат дека стапката на нефункционални кредити во вкупното кредитно портфолио кај секторот население, има тенденција на раст во последните три години, но сепак таа е ниска.

„Она што е важно е дека стапката на нефункционалните кредити во вкупното кредитно портфолио составено од домаќинства е ниска веќе подолг период. Способноста на секторот „домаќинства“ за редовно намирување на обврските е одржана и квалитетот на кредитното портфолио е добар, односно учеството на нефункционалните во вкупните кредити на домаќинствата е ниско и изнесува 2,3 отсто на крајот на првиот квартал од 2024“, велат од НБРМ.

Поизразен раст на нефункционалните кредити бил забележан во пандемската 2021 година, кој во најголем дел произлезе од клиентите на коишто отплатата на кредитите им беше времено „замрзната“ поради пандемијата.

„Во наредните две години, во услови на нови неизвесности од окружувањето (војната во Украина, енергетската криза, растот на општото ниво на цените и на каматните стапки), нефункционалните кредити на домаќинствата остварија умерен, па дури и низок раст од 2,5 отсто и 3,4 отсто соодветно во 2022 и 2023 година“, наведува банката.

Одреден раст на нефункционалните кредити е забележан и во јануари 2024 година „но тој не е резултат на влошена кредитоспособност на кредитокорисниците, туку е последица исклучиво на регулаторни промени заради усогласување со ЕУ регулативите, односно на променетиот пристап за определување на нефункционалниот статус на кредитите“, велат од НБРМ.

За банките нема ризик ниту од реструктурирање или пролонгирање на кредитите. Во првиот квартал од оваа година реструктурирани биле само 1,7 отсто од кредитите, а пролонгирани 3,9 отсто од нив, а поголем дел од овие кредити се во корпоративниот сектор.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар