Се намалуваат нарачките за македонските фабрики за автокомпоненти

Автомобилската индустрија во Европа периодов е силно погодена од падот на нарачки и застојот во производството, што најдобро се илустрира преку бројот на продадени возила, кој во август во ЕУ паднал за 18,3 отсто во однос на истиот месец лани. Фабриките што се сметаат за икони меѓу европските производители, германските „Фолксваген“ (Volkswagen) и БМВ (BMW) се соочуваат со значајни проблеми, а предизвикот автоиндустријата во Европа да излезе посилна од оваа нова криза веќе се чини невозможен. Ние анализираме како најновиот развој на настаните ги погодува регионот и домашната економија.

Пад на продажбата на возила

Според податоците на Европската асоцијација на автомобилски производители (АСЕА), падот кај возилата на бензин бил 17,1 проценти, кај „дизелашите“ 26,4 проценти, а најдраматично е кај возилата на целосен електричен погон, каде што продажбите отишле надолу дури за 43,9 проценти, при што нивниот пазарен удел се симнал на 14,4 проценти од 21 процент, колку што бил пред една година. Кај плагин (plug-in) хибридните возила бројот на продадени нови возила во август паднал речиси за една четвртина (-22,3 проценти), додека раст бил забележан единствено кај возилата со хибридни мотори, од 6,6 проценти. Кај овој тип возила, пак, карактеристично е што покрај општиот пад на продажбата, од друга страна се зголемува уделот на возилата од кинеските производители на европскиот пазар.

„Во првата половина од годинава околу 70.000 возила што беа продадени на европскиот пазар беа електрични возила од кинески брендови, што е зголемување за околу 26 проценти споредено со првата половина во 2023 година“, изјави неодамна за ТВ „Блумберг Адрија“ Виктор Мизо, генерален директор на „Костал Македонија“, еден од производителите на автомобилски делови и компоненти во земјава. Тој додаде и дека голем дел електрични возила што се продаваат во Европа не се само кинески брендови туку и европски или американски брендови што се произведуваат во Кина. „ЕУ пред неколку недели воведе тарифи за електричните возила произведени во Кина. Тие тарифи одат некаде од 18 до 37 проценти и тоа сигурно ќе има ефект во втората половина од годинава“, изјави тогаш Мизо.

Овој негативен тренд во продажбата на нови возила во ЕУ е закана за фабриките од индустријата за автомобилски делови во Македонија, која вработува над 30.000 луѓе и работи во најголем дел за потребите на европските автомобилски производители, претежно германските. Нашите соговорници од овој сектор велат дека веќе почнале да се чувствуваат последиците од кризата во автомобилската индустрија, која трае веќе извесно време, иако засега ситуацијата со производството и резервите кај нив не е драматична. Но тие стравуваат дека тоа може да се промени многу брзо.

Огнен Цубалевски, директор на фабриката на „ОДВ електрик“ во Македонија, која произведува кабли и други компоненти за возила, вели дека нивните капацитети сѐ уште работат со полна пареа, но дека веќе се чувствуваат намалување и нестабилност во динамиката на побарувачката.

„Фолксваген“ (Volkswagen) и БМВ (BMW), иконите на германската индустрија, се соочуваат со сериозни проблеми, кои допрва ќе се прелеат кај доставувачите на автомобилската индустрија, како што е и „ОДВ електрик“.

БМВ има технички проблеми, додека „Фолксваген“  за првпат во својата историја најави затворање на фабрика и во Германија. Тоа се многу силни негативни сигнали за целата германска економија. „Ова се само првите предвесници на една сериозна криза што ни претстои“, вели Цубалевски за „Блумберг Адрија“.

Тој додава дека тие како компанија се во целост зависни од нивните клиенти. Тие немаат производство за генералниот пазар, туку работат по конкретни нарачки од клиентите, за точни компоненти.

„Секој пад на продажбата и профитабилноста кај нашите клиенти ќе се пренесе во целост кај нас. Во иста ваква ситуација се и другите странски инвестиции од автомобилската индустрија во Македонија“, додаде Цубалевски.

До сега ситуацијата и во секторот има раст. Зоран Серафимовски главен извршен директор на „Еуроимпекс“ за телевизијата Блумберг Адрија изјави дека продажбата на нови возила на македонскиот пазар заклучно со август годинава бележи раст од 45 отсто во споредба со истиот период од минатата година. „Растот се должи на зголемената потреба од компаниски и доставни возила, како флоти и зголемување на сегментот рент а кар возила. Ако се спореди со минатата година и продажниот канал на физички лица годинава има раст, вели.

Но, Серафимовски посочува дека веќе во август се чувствуваат турбуленциите кои се случуваат на европско тло и доправа ќе се видат ефектите, бидејќи се забележува дека волуменот и обемот на нарачките за наредниот квартал опаѓа.  

Се намалува извозот кон Германија

Дека македонската економија трпи последици од кризата на германската индустрија покажуваат податоците за трговските односи, додека Германија е земја кон која Македонија е најмногу изложена. Во првите седум месеци годинава извозот кон Германија паднал за 15,6 отсто, на 1,89 милијарда евра. Оваа сума е 41 процент од вкупниот македонски извоз, а најголем дел од него отпаѓа на автомобилските делови и компоненти што се произведуваат во домашните технолошки зони и надвор од нив.

Со оглед на моменталното влошување на состојбата во германската автомобилска индустрија, треба да очекуваме бројките за август, септември и до крајот на годината дополнително да се влошат, затоа што речиси нема германски, но и други европски автомобилски брендови што не се погодени од оваа „рецесија“.

Па така, групацијата „Стелантис“ (Stelantis), која ги обединува брендовите како „Пежо“ (Peugeot), „Ситроен“ (Citroen), „Фиат“ (Fiat), „Опел“ (Opel) и други, има најголем пад во продажбите во август, за речиси една третина (29,5 проценти). „Фолксваген“, најголемиот европски и светски автомобилски производител,  продал за 14,8 проценти помалку возила во август, „Рено“ (Renault) за 13 проценти, БМВ  за 15,6 проценти, „Мерцедес – Бенц“ (Mercedes – Benz) за 12,7 проценти итн.

Овој драстичен пад на продажбата на возила во Европа во август доаѓа по период од први седум месеци на позитивни, иако скромни бројки за индустријата - продажбата на нови возила во периодот јануари-јули достигна 7,2 милиона, односно раст од 1,4 отсто. Но со забелешка дека и овие резултати се далеку од нивото на продажби што беше карактеристично пред пандемијата.

На крајот, сплетот од проблеми што ја мачат европската автомобилска индустрија веќе подолго време - големиот пад во побарувачката пред сѐ на електрични возила, трговската војна со Кина, забраната за продажба на бензински и дизел возила од 2035 година, ограничувања на емисијата на штетни гасови почнувајќи од 2025 година, се само дел  - на најбрутален начин ја испорачаа својата фактура во август, а прогнозите не се баш розови и за понатаму. Дури една третина од фабриките за автомобили во Европа работат со половина капацитет или помалку, објави „Блумберг“ деновиве. „Фолксваген“ во драматичното соопштение до јавноста најави можности за затворање на фабрики во Германија, што би било првпат во историјата на компанијата, а „Стелантис“ ќе го запре производството на електричниот модел „фиат 500“ во погоните во Торино, поради слабата побарувачка.

Можни ли се отпуштања?

Сето ова предизвикува загриженост кај менаџментот на фабриките за автомобилски делови во земјава, кои се клучни странски инвестиции во индустрискиот сектор и, како што велат нашите соговорници на темава, падот на европската побарувачка на автомобили, особено во германската автомобилска индустрија, многу сериозно ќе ги погоди сите нив. Ги прашавме имаат ли план за евентуално „црно“ сценарио? Што би се случило тогаш? Дали се можни отпуштања во овие фабрики во Македонија? 

„Прва реакција на негативни движења во индустријата во секој случај ќе биде намалување на инвестициите и анализа на сите видови расходи. Ние во ’ОДВ електрик’ имаме вложено многу време и огромна енергија за да изградиме тим на компетентни, квалификувани и мотивирани соработници, но, за жал, како последна мерка, ако немаме друг избор, ќе ја донесеме и најтешката одлука - намалување на работната сила, се со цел да се задржи здравото јадро на претпријатието и да можеме што е можно поскоро да излеземе од потенцијалната криза и да продолжиме со инвестициите и нормалната работа“, вели Огнен Цубалевски од „ОДВ електрик“.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар