Електрични возила: Европските тарифи за Кина носат нови турбуленции

Во обид да ја намали својата зависност од Кина, Европската Унија неодамна наметна тарифи од 45 отсто за увоз на кинеските електрични возила. Тарифите треба да бидат одговор на „државно спонзорираната конкуренција на Кина“, која се смета за закана за ЕУ и која може да ја направи ранлива.

Сепак, кинеските производители и натаму имаат опција. Тие можат да ги апсорбираат тарифите или да ги зголемат цените. Имаат и трета опција - да размислат за инвестирање во фабрики во Европа за да ги избегнат тарифите или да склучат партнерства за склопување електрични возила со европски компании.

Кинеската експанзија во Европа е веќе почната. Тргнувајќи од тоа дека БЈД, најпродаваниот автомобилски бренд во Кина, беше меѓу главните спонзори на Европското првенство во фудбал во Германија, кое го следеа пет милијарди ТВ-гледачи и сите тие ги видоа нивните реклами.

Малку подоцна, во август, компанијата се прошири во Полска, сигнализирајќи дека е подготвена да живее со повисоките царини додека гради нова фабрика во Унгарија. Другите кинески производители ги забрзуваат плановите за склопување електрични возила во Европа.

1. Бугарија

Бугарија е меѓу последните земји што промовираа кинеска инвестиција. Компанијата „Унисон алуминиум продактс“ од Шангај ќе гради фабрика за производство на алуминиумски шасии и кутии за батерии за електрични автомобили во земјата.

Фабриката ќе се гради кај Пловдив, во економската зона Тракија. Инвестицијата се проценува на околу 150 милиони евра, ќе се реализира преку подружницата „ЗЕС Европа“. Производството се очекува да почне до крајот на годината, а ќе бидат отворени меѓу 150 и 200 работни места.

Генералниот директор на кинеската компанија Луо Шибинг на средба со бугарскиот претседател Румен Радев најави дека до крајот на годинава ќе биде завршена првата фаза од планот за формирање производствена база во Бугарија, а следната година ќе се прошират втората и третата фаза на производство.

2. Унгарија

За околу три години кинескиот производител на електрични автомобили БЈД планира да ја изгради својата прва европска фабрика за автомобили во Унгарија.

Фабриката се гради во градот Сегед, на југот на Унгарија. Во неа ќе се произведуваат електрични возила и хибриди за европскиот пазар, а благодарение на неа ќе се отворат илјадници работни места.

Одлуката на компанијата е кулминација на заложбите да добие можност за ширење во Европа, а таа исто така претставува и победа за Унгарија, која со ова станува еден од водечките европски центри за индустријата за електрични возила.

Инвестициите поврзани со електрични возила во земјата во изминатите пет години се проценуваат на 20 милијарди евра, вклучувајќи ја и фабриката за батерии вредна 7,3 милијарди евра, која кинеската компанија „Контемпорари амперекс технолоџи“ (Contemporary Amperex Technology Co. Ltd.) ја гради во источниот град Дебрецен. БЈД веќе произведува електрични автобуси во унгарскиот град Комар.

3. Проблемите на европските производители на батерии

Шведската компанија „Нортволт“ (Northvolt AB) долго време се сметаше за потенцијален европски конкурент на гигантските кинески компании што произведуваат најголем дел од погонските ќелии за електрични возила во светот. Сега бизнисот се бори за својот опстанок откако низа оперативни грешки ги уништија неговите планови за раст.

„Нортволт“ беше првата компанија што успеа на произведе нови батерии без литиум, кои се одржливи и поевтини и кои не зависат од ретките суровини како кобалт и никел. Но за да има шанса да се натпреварува со компанијата „Контемпорари амперекс технолоџи“ (Contemporary Amperex Technology Co.) и со другите кинески батериски гиганти, „Нортволт“ требаше да расте брзо.

Сепак, компанијата натрупа милијарди долари долг и капитал, обезбедени со помош на договори во вредност од 55 милијарди долари со некои од најголемите европски производители на автомобили и камиони. На почетокот на 2022 година, пред неговата прва локација во Шведска воопшто да почне со комерцијално производство, менаџерите на „Нортволт“ веќе планираа нова фабрика во Германија. Следната година беше најавена уште една нова фабрика во Канада.

Наместо тоа, водечката шведска фабрика почна да се измачува со оперативни неуспеси и предизвици во обидот да го зголеми производството додека се обидуваше да ги задржи трошоците на ниско ниво.

4. Европските производители се загрижени

Додека Брисел се стреми кон рамноправни услови за европските компании, германските производители на автомобили се загрижени од кинеска одмазда, која може да ги влоши предизвиците со кои веќе се соочуваат на нивниот најважен глобален пазар. „Мерцедес“ (Mercedes-Benz Group AG) и БМВ (BMW AG) го притиснаа Берлин да гласа против повисоките тарифи и ја повикаа ЕУ да преговара со Пекинг.

Bloomberg

Германските производители на автомобили, вклучувајќи ги „Фолксваген“ (Volkswagen AG), „Мерцедес“ и БМВ, би биле најтешко погодени во трговски спор, бидејќи Кина сочинува околу една третина од нивната продажба на автомобили во 2023 година. Затоа, европските производители, вклучувајќи ги „Фолксваген“ (Volkswagen) и „Стелантис“ (Stellantis), формираат партнерства за електрични возила со кинеските колеги за да помогнат во намалувањето на трошоците и да останат конкурентни.

Амбициите на Европа да го предводи светот во зелените технологии претставуваат ризик од исчезнување спроти доминацијата на Кина. Изгледите се особено мрачни кога станува збор за батериите на електричните возила, кои се важен двигател на економијата со ниска потрошувачка на јаглерод.

5. Престижниот саем во Париз место за промоција на евтините модели

Најголемите европски производители на автомобили долго време го користеа саемот за автомобили во Париз за да презентираат свежи дизајни и нови технологии. Годинава е важна и цената на автомобилите.

„Стелантис“, „Рено“ и „Фолксваген“ планираат да ги покажат своите најнови евтини електрични возила со цел да се справат со падот што започна минатата година, кога владите почнаа да ги повлекуваат стимулациите за постепено укинување на моторите со внатрешно согорување.

Влогот е голем за успехот на новите модели. Кинеските конкуренти предводени од БЈД со поевтини модели добиваат удел на пазарот во регионот. И ако европските производители на автомобили не успеат да продадат повеќе електрични возила, ќе бидат казнети со 15 милијарди евра поради неисполнување на построгите цели за намалување на емисиите од нивната флота.

6. Возила под 20.000 евра

„Рено“ во Париз ќе го претстави нискобуџетниот бренд „Дачија“. Според првиот човек на компанијата, ова е второ „најдоброто мало електрично возило во светот“.

„Рено“ лансира прототип за електрично „твинго“, кое би требало да чини помалку од 20.000 евра кога ќе се појави на пазарот во 2026 година.

„Фолксваген“, чиј развој на електрични автомобили страдаше од софтверски проблеми и високи трошоци на својот домашен пазар во Германија, нема да прикажува никакви електрични автомобили во Париз. Наместо тоа, прикажува нови модели, вклучувајќи го и „елрог“, приклучен СУВ што нискобуџетниот бренд „Шкода“ го претстави претходно месецов, со цена од околу 33.000 евра - приближно исто како и сличниот модел со мотор со согорување.

Вистинскиот тест за способноста на „Фолксваген“ да изгради „народен автомобил“ на батерии може да биде ИД.2алл. Лансирањето на ЕВ од 25.000 евра не се очекува до крајот на следната година.

„Стелантис“ го користи кинескиот „липмотор“ за да ги намали трошоците за своите електрични автомобили.

Брендот „Ситроен“ на компанијата - кој помогна да се донесат автомобили со пристапни цени во Франција во 1948 година - планира да прикаже ЕВ со умерени цени во Париз, вклучувајќи го и новиот „Ц3 еиркрос“, кој го нарекува „најприфатливиот компактен СУВ“ на пазарот.

Тој го претставува и градскиот автомобил „ситроен е-Ц3“ од 23.300 евра, кој почна да се испорачува во средината на септември, неколку месеци подоцна поради софтверски проблеми. Верзијата, која чини 19.999 евра, ќе биде лансирана во првата половина на следната година.

7. Србија почнува со сериско производство на електрични возила

Во Србија почнува долгонајавуваното сериско производство на електричната „панда“, која ќе се продава по цена пониска од 25.000 евра.

„Стелантис“ претходно најави дека производство на електрични автомобили во Србија ќе почне во последниот квартал од годинава.

Bloomberg Adria

Според специјализираниот италијански магазин за автомобили „Кватроруте“, се очекува првите сериски примероци (не пилот-серија, не претпродукција) да ја напуштат фабриката во Крагуевац во ноември.

Србија може уште посилно да влезе во играта со електрични автомобили доколку се реализира проектот за ископување литиум на гигантот „Рио Тинто“.

Во проектот се вклучени и „Мерцедес“ и „Стелантис“, кои планираат инвестиции во земјата, со што му даваат поддршка на проектот на „Рио Тинто“. Сепак, проектот засега е неизвесен поради протести на екоактивистите.

8. Македонија

Групацијата БМЗ, која неодамна постави камен-темелник во технолошко-индустриската зона во Скопје, е глобален играч во производството на литиум-јонски системски решенија. Седиштето на компанијата е во Германија, свои производствени капацитети има во Кина и во Полска, а канцеларии и во САД, Јапонија, Велика Британија и во Франција.

Компанијата има глобални истражувачки и развојни центри, работи над 20 години и има над 2.000 клиенти. Според податоците, БМЗ годишно имплементира околу сто нови проекти, а вработува над 1.800 лица во светот.

Компанијата произведува литиум-јонски апликации за сите пазарни сегменти, вклучувајќи системи за складирање енергија, електрични велосипеди, големи батерии за автобуси, виљушкари, електрични чамци, индустриски камиони, чистачи, воздухопловни апликации, електрични и градинарски алати и медицински уреди.

Влада на РСМ

Инвестицијата во земјава се проценува на 65 милиони евра. Планирана е изградба на модерна фабрика со 40 производствени линии, а вкупниот број на вработени ќе изнесува од 770 до 1.000.

Фабриката веќе произведува во земјава во постоен објект во Скопје и извезува за Германија и за Полска, но новиот погон ќе овозможи зголемување на извозот и надвор од Европа. Се очекува производството во новата фабрика да почне во мај следната година.

9. Регионот не е подготвен за електрични возила

Во регионот, кој се бори да фати место на инвестициската мапа, користењето електрични возила заостанува пред сè поради недостигот од инфраструктура.

На крајот на минатата година во Европската Унија имало 630 илјади јавни полначи. Најмногу има во Холандија, 144.453, потоа во Германија - 120.625, следуваат Франција со 119.255, Белгија со 44.363, Италија со 41.114. Во Австрија има 18.637, во Унгарија 3.319, во Грција 3.166, во Романија 2.754 и во Бугарија 1.624. Во Словенија има 1.608, во Хрватска 1.074, во Босна и Херцеговина 350, во Србија околу 150, а во Македонија и во Црна Гора по околу 45.