Илон дал, Илон зел: Дали акробациите на Маск ќе го пукнат балонот на „Тесла“?

Акциите на „Тесла“ потонаа од 480 долари во декември на околу 330 долари денеска, а падот на нивната вредност може да продолжи.

Бевме љубопитни како една компанија што до неодамна ветуваше (и главно испорачуваше) најмалку 50 проценти годишен раст одеднаш падна во немилост на инвеститорите. Има многу причини, но една од најважните е Илон Маск. Во последно време тој изгледа како човек чија мисија е да ја уништи и закопа сопствената компанија, а мора да се признае дека досега многу добро му оди тоа.

Маск дал, Маск зел

Привлечноста на „Тесла“ во голема мера се заснова на имиџот на Маск како кул технолошки визионер, кој се води од екологијата и кој суштински го менуваше законодавството на индустријата. Купувачите на автомобилите на „Тесла“ ги ценеа тој зелен аспект на приказната и генерално либералната аура околу Маск и неговите деловни потфати. Меѓутоа, за многу кратко време Илон од либерал и иноватор се претвори во квазиполитичар, кој кокетира со фашизмот и ги гази сите вредности за кои тој и „Тесла“ јавно се залагаа.

За време на инаугурацијата на Трамп, Маск кон јавноста испрати нацистички поздрав Bloomberg

Значи, тој директно удри по базата клиенти на „Тесла“, па не е изненадување што продажбата опасно тоне. Само во јануари годинава продажбата на компанијата во Европа се намали за над 50 отсто во однос на првиот месец од минатата година, но тоа е само продолжение на негативниот тренд.

Лоши резултати

Имено, годишниот извештај на „Тесла“ за 2024 година покажа дека продажбата опаднала за шест отсто во однос на 2023 година, на 77 милијарди долари, додека нето-добивката е помала за 53 отсто и изнесува 7,1 милијарди долари. Подетален преглед на овие бројки открива дека компанијата заработила 2,8 милијарди долари од продажба на регулаторни кредити (субвенции што владите низ светот им ги даваат на компаниите за развој на зелени автомобили) на други производители на автомобили, а уште 600 милиони долари заработка се резултат на усвојувањето нов сметководствен пристап што им овозможи да наплатат нереализирани добивки од биткоини купени пред неколку години. Тоа го прави билансот на компанијата уште подепресивен.

Гледајќи го само последниот квартал од 2024 година, профитот на „Тесла“ падна за над 70 отсто (на 2,3 милијарди долари), а оперативната маржа, која некогаш ја направи компанијата неприкосновен лидер во автомобилската индустрија, потона на 6,2 отсто, додека просекот во индустријата е околу 10 отсто.

 

 

За секоја друга компанија ваквите бројки би биле повик за сериозен аларм, а акциите би претрпеле сериозен удар. Сепак, тоа не беше случај со „Тесла“. Напротив, по објавувањето на разочарувачкиот финансиски извештај, корпоративната акција не само што не падна туку всушност порасна. Приказната е иста и ако се гледа на годишно ниво - „Тесла“ порасна за над 60 отсто, а паралелно со тоа богатството на Маск се зголеми повеќе од двојно, од околу 200 милијарди на околу 400 милијарди долари.

Мем акција

Во такви услови логично е да се постави прашањето врз која основа растат акциите на „Тесла“ и како токму „Тесла“ е убедливо најголемата автомобилска компанија во светот по пазарна капитализација.

Вредноста на „Тесла“ надминува трилион долари, додека капитализацијата на „Тојота“ (Toyota), која продава десет пати повеќе автомобили од „Тесла“ годишно, е само 0,3 трилиони долари. Згора на тоа, берзанската вредност на „Тесла“ е поголема од сите нејзини најблиски конкуренти заедно, а овде, покрај „Тојота“, зборуваме и за компании како „Фолксваген“ (Volkswagen), БЈД (BYD), БМВ (BMW), „Дајмлер“ (Daimler)...

 

 

Маск ја оправдува таквата ситуација со тоа што „Тесла“ веќе не е само автомобилска компанија туку компанија што се занимава со вештачка интелигенција (ВИ).

Маск се вади на вештачката интелигенција

„Ние сме компанија за вештачка интелигенција, роботика“, им рече Маск на инвеститорите и на новинарите во април. Добро, Илон никогаш не се плашел да ги следи трендовите на пазарот, всушност тој го изградил своето богатство врз основа на тоа, меѓутоа податоците покажуваат дека „Тесла“ заработува околу 80 отсто од приходите од продажба на автомобили. Додуша, тие се занимаваат и со други работи, како што се системи за складирање енергија, но тоа сочинува мал дел од целокупниот бизнис.

 

 

 

Своите надежи за иднината Маск ги полага во развојот на системот за целосно автономно возење - автопилот и комплетно самостојно управување, а не се откажува ниту од роботакси. Само накратко да се потсетиме, Маск ветува целосно автономно возење веќе околу десет години, но продолжува да ги одложува роковите. Според неговите последни најави, беспилотниот ФСД (FSD) треба да се лансира во Калифорнија во вториот квартал од годинава, а до јуни и во Тексас.

Продажбата на „сајбертрак“ (Cybertruck), чија цена е околу 80.000 долари, не оди баш по планот Кајли Грилот/„Блумберг“

Друг адут на „Тесла“ требаше да биде „сајбертрак“ (Cybertruck), неговиот електричен пикап, но и неговите продажни бројки потфрлија.

Една интересна работа поврзана со „сајбертрак“ се случи пред неколку дена, кога во планот за набавки на американскиот Стејт департмент беа откриени информации за купување блиндирани електрични пикапи „тесла“ во вкупна вредност од 400 милиони долари. Купувањето на возилата на Маск е планирано заедно со купувањето блиндирани теренци БМВ Х5 и Х7, но откако информациите протекоа во јавноста, „Тесла“ беше избришана од спецификациите, а остана името на познатиот германски производител.

За потсетување, Маск моментално е шеф на американското министерство за владина ефикасност, па трошењето стотици милиони долари за себе веројатно не би било најдобриот ПР-потег. Од друга страна, малку е веројатно дека ќе избегне конфликт на интереси бидејќи неговите компании како „Спејс екс“ (SpaceX) често работат со државата и добиваат договори вредни милијарди долари.

„Тесла“ ќе се обиде да ги покрие парите што недостигаат од продажбата на „сајбертрак“ со продажбата на батерии. По објавувањето на нивниот финансиски извештај, тие најавија дека нивниот сектор за складирање енергија ќе расте најмалку за 50 проценти годишно и се уверени во профитот од вештачката интелигенција и софтверот, а особено е впечатлива прогнозата дека продажбата на автомобили ќе порасне за повеќе од 60 проценти во 2025 година. Истата продажба што немилосрдно тоне на почетокот на годинава.

Дали балонот пука?

Овој пат со продажбите паралелно тонат и акциите, кои загубија над 15 проценти од вредноста во последниот месец. Се чини дека конечно се појавуваат пукнатини во претходно непробојниот шпекулативен штит на компанијата.

Дека инвеститорите ја губат довербата во „Тесла“ покажува и потегот на најголемиот холандски пензиски фонд, кој во средината на јануари продаде 2,8 милиони акции на „Тесла“, во вкупна вредност од околу 585 милиони долари, како што рекоа, поради несогласувањата околу огромната исплата на Маск и условите за работа во компанијата.

Bloomberg

Маск сериозно ги навреди поголемиот дел потенцијални купувачи на електричните возила на „Тесла“, па затоа е илузорно да се очекува дека продажбата ќе расте со стапките што ги проектира компанијата или дури и дека воопшто ќе порасне. Неговите јавни настапи и политички активности стануваат сѐ подосадни и подосадни за конзервативците, кои се грижат за зелената транзиција и екологијата исто како што се грижат за ланскиот снег. Накратко, Маск ја симна маската на прогресивен либерал и откри дека зад неа всушност стои многу помрачна фигура.

Овде повторно може да направиме паралела со „Тесла“, која е папочно врзана за јавната слика на Илон уште од нејзиното основање. Многумина беа претпазливи за Илон и неговите намери и голем број аналитичари со години предупредуваат дека „Тесла“ е всушност компанија за промоција на акции, а не автомобилска компанија. Неверојатно надуваната вредност го потврдува тоа и многу инвеститори болно ќе се отрезнат.

Од друга страна, вреди да се потсетиме на цитатот на Џон Мејнард Кејнс, кој рече: „Пазарите можат да останат ирационални подолго отколку што вие можете да останете солвентни“. Со други зборови, природата на финансиските пазари е непредвидлива, а многумина се изгореа обложувајќи се против „Тесла“ во последните неколку години.