Невработеност: Македонија има „најлоша“ понуда во регионот

Квалификуваната работна сила станува сè поголем проблем во развојот на европската економија. Во моментов, 18 отсто од производствените и 27 отсто од услужните компании во ЕУ го наведуваат проблемот со недостигот од работна сила како најголем проблем во бизнисот.

Според досегашните податоци, може да се каже дека сите што сакаат да работат – работат. Имено, вработеноста на ниво на ЕУ е на историско ниво од 75,3 отсто. Од друга страна, невработеноста е исто така на најниско ниво (5,9 отсто).

Што се однесува до регионот Адрија, пазарот на трудот е речиси исцрпен во Словенија и во Хрватска, додека во остатокот од регионот е сè позатегнат. Во сите земји од регионот во последните години бележиме пораст на вработеноста поради растот на економијата, но и намалување на невработеноста, која ја поврзуваме со истата таа, со делумно намалување поради иселувањето од овие региони.

Словенија бележи повисока стапка на вработеност и помала стапка на невработеност отколку во ЕУ, имајќи ги предвид големината на пазарот и развојот на економијата. Србија забележа најголем раст на вработеноста во однос на претпандемиската 2019 година, за 4 процентни поени, на 64,7 отсто, како резултат на силните приливи на странски инвестиции и инвестициите во трудоинтензивните индустрии.

Од друга страна, БиХ е на дното според показателите на пазарот на трудот, каде што и понатаму имаме многу ниска стапка на вработеност, од само 51,8 отсто, поради ширењето на сивата економија и ниското учество на жените во вработувањето (39,1 отсто). Релативно расположливата работна сила и релативно пониските плати отколку во остатокот од Европа се клучни за продолжување на приливот на странски директни инвестиции и раст на економијата, како што пишувавме во нашата анализа за СДИ во регионот Адрија.

Според тие два споменати показатели, во моментов во најповолна ситуација се земјите што не се членки на ЕУ од регионот Адрија. Имено, во Србија, БиХ и Македонија гледаме пониски стапки на учество на пазарот на трудот, повисоки стапки на невработеност, но и пониски просечни плати отколку во Словенија и Хрватска. На ист начин, хрватскиот и словенечкиот пазар речиси немаат домашна работна сила, што најдобро се гледа по вработувањата на странски работници, кои се вжештија во последните две години.

Понатамошниот раст на економијата зависи и ќе зависи од увозот на работна сила со оглед на неповолните демографски движења. Во Словенија уделот на странска работна сила надминува 15 отсто, а сите новоотворени работни места зависат од увозот на странци, особено во трудоинтензивните области како што е градежништвото. Во Хрватска тој удел се приближува до 10 отсто (околу 160.000 странски работници), со процени за понатамошен раст. Во преостанатиот дел од регионот бројот се зголемува, но во моментов тој е многу помал со оглед на гореспоменатата состојба на пазарот на трудот.

Кога ќе го погледнеме потенцијалот на постојната домашна работна сила, гледаме дека постои т.н. слаба понуда на работна сила во ЕУ, на ниво од 12 проценти. „Лошата“ понуда за работа вклучува невработени, луѓе што работат со скратено работно време, луѓе што бараат работа но сè уште не се достапни за да започнат со работа и луѓе што се веднаш достапни за работа но не сакаат да работат во моментов.

Во регионот Адрија лошата понуда на работна сила изнесува во просек 14,8 отсто од вкупната работна сила, што е над просекот на ЕУ. Овде водат земјите што не се членки на ЕУ. Македонија со 24 отсто, БиХ околу 18 отсто и Србија околу 16 отсто од потенцијалот за вработување. Во овие земји работната сила не се користи оптимално и се губи продуктивноста на економијата. Но, од друга страна, постои силен базен за натамошно привлекување инвестиции, што на среден рок треба да ја приближи ситуацијата до слични нивоа на просекот на ЕУ. Хрватска и Словенија се под просекот на ЕУ, што го потврдува и високиот удел на странска работна сила.

Работната сила ќе остане најголем проблем за компаниите во Словенија и во Хрватска во наредните години, имајќи ги предвид демографијата и очекуваниот раст на економијата. Увозот на странска работна сила е неизбежен, а базенот од источните земји од регионот Адрија полека се намалува, па очекуваме продолжување на увозот на работници од далечните земји како Непал, Пакистан, Индија и други.

И во земјите од регионот Адрија што не се членки на ЕУ недостигот од квалификувана работна сила станува сè поголем проблем, но сè уште постои солиден потенцијал на неискористениот дел од работоспособното население. Платите ќе продолжат да растат со умерено темпо поради притисокот на побарувачката за работа, но многу работи ќе зависат од движењето на германската економија, од која најмногу зависат земјите од овој регион.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар