Германија се бори со низа економски проблеми кои на оваа економски силна и извозно ориентирана земја и ја донесоа неславната титула болниот од Европа. Владата на канцеларот Олаф Шолц досега не успеа убедливо да го поттикне економскиот мотор на Европската унија – германската економија се намали за време на пандемијата, подоцна зајакна и повторно стагнира во последните две години.
Додека владата на Шолц ги пакува куферите, листата на проблеми и предизвици со кои ќе треба да се справи неговиот наследник, според економистот Митја Ковач од Економскиот факултет на Универзитетот во Љубљана, постојано расте. Германската економија страда од се: од високи трошоци за енергија, архаична бирократија, илегална миграција до високи трошоци за работна сила и намалени инвестиции во инфраструктурата и индустријата. Прогноза за 2025 година? „Совршена економска бура“, драматичен е експертот.
„Искушение е и големата трговска зависност од Кина и непредвидливоста на трговските мерки на Трамп кон Европа и Кина“, вели Сашо Ивановиќ, директор за управување со инвестициски фондови во „Триглав Склад“, додавајќи дека оваа токсична мешавина ја труе основната економија на ЕУ.
Прочитај повеќе
Се намалуваат нарачките на германските фабрики, а со тоа и на македонските
Нарачките во германските фабрики во ноември опаднаа за дури 5,4 проценти, што е многу полошо од очекувањата на аналитичарите за пад од 0,2 отсто.
08.01.2025
Очекувањата за раст на германските компании во 2025 пркосат на кризата
И покрај кризата во Германија, се очекува тамошниот индекс да оствари најголем раст годинава
05.01.2025
Откако ги освои орбитата и Трамп, Илон Маск тргна во поход во Германија
Зошто зафатениот милијардер Маск се занимава со политичката состојба во Германија и какво ќе биде неговото влијание врз електоратот во најголемата европска економска сила?
24.12.2024
Какви идеи има човекот што треба да го поправи „моторот на Европа“
Шеесет и деветгодишниот лидер на Христијанско-демократската унија (ЦДУ),важи за најсериозен кандидат за наследник на Олаф Шолц.
23.12.2024
Над 10.000 работници од Македонија чекаат волшебно стапче за Германија
Предвремените избори се закажани за февруари.
23.12.2024
„Најголемите претставници на германскиот берзански индекс DAX се компании кои работат на глобално ниво и нивните приходи не зависат само од состојбата на домашната економија“, објаснува Ивановиќ.
Но, колапсот на германскиот економски мотор има изненадувачки ограничено влијание врз нејзините берзи. Четириесет компании кои го сочинуваат референтниот германски индекс DAX се очекува да постигнат повеќе од 10 отсто раст на заработката по акција во 2025 година, најмногу меѓу европските компании. Причина? „Најголемите претставници на германскиот берзански индекс DAX се компании кои работат на глобално ниво и чии приходи не зависат само од состојбата на домашната економија“, ја објаснува експертот неусогласеноста меѓу економскиот болен човек и шампионот на ЕУ на берзите.
DAX минатата година доби 43 отсто, а значаен катализатор за неговото зајакнување беше растот на акциите на САП. Цената на акциите на компанијата за развој на софтвер порасна за 69,7 отсто минатата година поради силниот интерес на инвеститорите за развој на производи за вештачка интелигенција и партнерства со „Мајкрософт“, „Мета“ и „Енвидија“. Вистината е, сепак, дека односот P/E помеѓу цената на акцијата и заработката на компанијата е значително над просекот на 47,7, а акциите се преценети.
Минатата година, индексот на капитал од 241 милијарда евра заврши со двоцифрен пораст од речиси 20 отсто, повеќе од просечниот пораст од 7,1 отсто на поширокиот индекс Stoxx Europe 600 и повеќе од 8,8 отсто над францускиот индекс CAC 40 што е историски рекорд, надминувајќи го психолошкиот праг од 20 илјади поени за прв пат во историјата.
Додека рускиот воен виор ја раскинува енергетската конкурентност на германската економија, од друга страна има стимулативен ефект врз нејзината одбранбена индустрија, една од најголемите во ЕУ. Акцијата на „Рајнметал“ е акцијата со највисок принос во германскиот берзански индекс DAX и петта акција со највисок принос во европскиот берзански индекс Stoxx Europe 600, со годишен раст; Само минатата година поскапе за 109 отсто во вредност.
„Во нестабилна геополитичка средина, каде евидентно расте желбата и потребата за зајакнување на одбранбените способности на многу земји, одбранбената индустрија доживува ренесанса“, објаснува Блаж Хрибар, член на управниот одбор на пензиското друштво „Рапид Раст“. „Рајнметал“ ги објави своите резултати за третиот квартал кои покажуваат дека продажбата пораснала за речиси 40 отсто во споредба со минатата година, што е нов рекорд за компанијата.
Меѓу позначајните компании кои го поттикнаа растот на индексот DAX е Дојче Телеком; Годишниот раст од 32,9 отсто на акциите на најголемиот европски телекомуникациски оператор придонесе за целокупното зајакнување на овој индекс со раст од 2,3 отсто. Според најавите од менаџментот, компанијата гради три нови центри за податоци и интензивно ја вградува генеративната вештачка интелигенција во своите услуги.
Топ десет ја заокружува инженерскиот концерн „Сименс“, кој забележува зголемена побарувачка за центри за податоци. Цената на акциите на компанијата, која аналитичарите ја толкуваат како показател за состојбата на германската економија, минатата година порасна за 23 отсто, додека компанијата предвидува раст на приходите од 3 до 7 отсто оваа година. Со 113 милијарди нарачки, компанијата поставува историски рекорд во побарувачката на производи и услуги.
Перформансите на првите три, кои заедно сочинуваат една третина од вредноста на индексот, ги надминаа послабите резултати на автомобилските компании како БМВ, „Мерцедес“ и „Фолксваген“.
Автомобилските акции беа погодени од помалата побарувачка за електрични автомобили и влезот на конкурентни кинески производители по цена, при што акциите на автомобилскиот гигант претрпеа загуби од 20 отсто или повеќе. Најголем губитник минатата година беше Баер, со пад на цената на акциите за повеќе од 43 отсто, што е најголем пад во последните две децении. Производителот на хемикалии не ја исполни својата најава за реструктурирање, според „Блумберг“.
Следуваше фармацевтската компанија „Сарториус“ чија акција беше втора компанија со најлошо работење во индексот во 2024 година, со загуба од повеќе од 35 отсто поради пад на побарувачката по завршувањето на пандемијата Ковид. Со пад на вредноста на акциите за 23,02 и 20,5 отсто, баварските БМВ и „Фолксваген“ се меѓу најголемите губитници.
Во оваа смисла, изразената извозна ориентација на германската економија е спас, обезбедувајќи добра позиција на домашните компании на финансиските пазари, бидејќи компаниите најголем дел од приходите ги остваруваат на странските пазари. Според податоците на Светска банка, германската економија е трет најголем извозник во светот, по САД и Кина, а на прво место е автомобилската индустрија со годишен извоз од 150 милијарди долари.
Сепак, Ивановиќ позитивните резултати и предвидувања ги става во контекст дефиниран со два важни факти. „Просечниот очекуван годишен раст на заработката по акција на компаниите кои го сочинуваат индексот DAX надминува 10 проценти, но неопходно е да се земе предвид пониската основа на некои компании чии профити беа значително намалени во 2023 и 2024 година“, објаснува тој. Додава дека автомобилската индустрија е важна за економијата и извозот, но имаше „прилично ограничено влијание“ на берзите минатата година.
Состојбата во Германија влијае и на пошироката европска слика бидејќи втората по големина економија во ЕУ, Франција, годинава го има четвртиот премиер, со премиерот Франсоа Бајру, од кого финансиските пазари очекуваат драстично намалување на националниот долг. „Економската слабост на Централна Европа, вклучително и Франција, ќе продолжи и оваа година“, вели експертот, но утеха е фактот што процените се веќе доста ниски, додава тој.
Што носи најавата за замрзнување на должничката сопирачка?
Според аналитичарите, натамошниот раст на германската берза ќе зависи и од исходот на предвремените избори, покрај „тарифите и геополитиката на Трамп“. Како што изјави за „Блумберг Адрија“ политикологот Јуре Пожган од Факултетот за општествени науки на Универзитетот во Љубљана, победата моментално е во корист на алијансата ЦДУ/ЦСУ, која е повеќе наклонета кон намалување на трошоците, намалување на задолжувањето и зголемување на стимулот за економијата.
Социјалистите на Шолц, СПД, кои според анкетите се најверојатните коалициски партнери на христијанската партија, заедно со ФДП и Зелените, веќе најавија замрзнување на таканаречената должничка кочница. Лидерот на ЦДУ и веројатен канцелар Фридрих Мерц е заговорник на мерката, која ја спречи Германија да ја надмине границата на долгот од 0,35 отсто од БДП од 2009 година, но за време на изборната кампања рече дека, како и СПД, е за замрзнување под услов парите да не се користат за стимулирање на потрошувачката или финансирање на социјални програми. Ова предвидува тешки коалициски преговори, кои би можеле да се одвлечат во првата половина на 2025 година.
Отстранувањето на кочницата на фискалниот долг е мерка која заедно со поддржувачката монетарна политика може да и помогне на стопанството да ја надмине кризата, вели Ивановиќ, говорејќи за влијанието на оваа политика врз економската состојба во земјата. Но, тој предупредува дека тоа не е рецепт за долгорочна конкурентност на германската економија.