Причините за инфлација и зошто е тешко да се намали во Македонија

Полнењето на кошницата со производи за дома чини повеќе од пред една година, цените на мебелот и облеката се повисоки. Потешко може да купите половен автомобил по прифатлива цена, а доколку сакате да земете кредит, побрзајте, каматите растат. Секогаш кога купувате се чини дека цените се зголемиле. Досега многу пати пишувавме и го анализиравме растот на цените и дали тој е природна последица или реакција на одредени чинители на пазарот во услови на повеќе последователни кризи. Овојпат се фокусираме на упорноста на инфлацијата во земјава и кои се тточно клучните причини за тоа. Зголемување на основните цени е инфлација, или за иста сума на пари добивате помалку производи или услуги.

Речиси и да не постои земја во светот во која нема инфлација. Пандемијата предизвикана од ковид и војната во Украина ги вивнаа до небо цените на храната и енергијата, додека растот на платите оди со многу побавно темпо. Северна Македонија не е изолирана од глобалните случувања. Од 2000 година инфлацијата во земјава се движи на највисока стапка од 4 отсто со исклучок на финансиската криза во 2008 година кога стапката на инфлација беше 6 отсто. Но, со кризите кои последователно дојдоа по пандемијата и војната, Македонија лани заврши со рекордна инфлација од 14,2 отсто.

 

Кои се причините за инфлација во Македонија?

Во последниот извештај објавен во април од страна на Светската банка, Македонија се најде на врвот на листата по високата инфлација и нискиот раст на економијата споредено со земјите од регионот. „Иако цените на храната и енергијата сега покажуваат знаци на олеснување, при што надворешните двигатели сега исчезнуваат поради забавувањето на глобалниот раст, сепак, инфлаторните притисоци остануваат вкоренети и бараат дополнително затегнување на монетарната политика“ потенцираат од Светска банка.

И од Народната банка потврдуваат дека годишната стапка на инфлација и натаму забавува, но базичната инфлација сè уште е висока поради ефектите кои се пренесуваат од цените на храна и енергијата. „И натаму постои високата неизвесност во движењето на светските цени на примарните производи во следниот период, при неизвесни економски ефекти од војната во Украина.“

Увозната инфлација се чини дека е најголем причинител за високата инфлација во земјава. Цените на електричната енергија за разлика од претходната година кога на светските берзи достигнаа и над 1.000 евра за мегават час, сега мегават-час сега на Унгарската берза ХУПЕКС во просек изнесува 124 евра за мегаватчас. Високиот раст на цените дојде откако европските земји, ги полнеа резервоарите со гас, по одлуката Русија да го прекине дотокот преку Северен поток.

Од друга страна, цените на храната особено на основните прехрабени производи почнаа да растат како последица од високите трошоци за електрична енергија,  но и поради нарушување на глобалните сиџири на храна поради војната во Украина.

Очекувањата на аналитичкиот тим на „БлумбергАдрија“ се дека по втората половина од годинава ќе се забележи пад на инфлацијата, бидејќи се очекува намалување на цените на храната на глобално ниво.

„Инфлацијата во Северна Македонија во голема мера е поддржана од растот на цените на храната, иако беа на сила мерките за замрзнување на одредени производи. Во моментов, макроекономските услови се такви што побарувачката е генерално упорна, пред се поради растот на платите што овозможуваат населението драстично да не ги менува потрошувачките навики, особено кога станува збор за прехранбените производи.“ велат од аналитичкиот тим на „БлумбергАдрија“ .

 

 

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар