Од вкупно 530 илјади работници што редовно примаат плата, 500.000 веќе три години во недела не работат. Тие што работат, за тоа примаат зголемен надомест за работа во неработен ден затоа што тие влегуваат во дејности за кои регулативата прави исклучок.
Измените во Законот за работни односи со кои недела стана неработен ден стапија во сила на 1 јануари 2022 година. На три години од почетокот на примената на ова решение се отвора дебатата за измени.
Претседателот на Стопанската комора на Македонија, пишувајќи за очекувањата и активностите за 2025 година, деновиве напиша дека неработната недела оди на преиспитување.
Прочитај повеќе
Колку ќе ја чини Македонија четиридневна работна недела?
Продуктивноста во Македонија е ниска, рано е за кратење на работната недела.
12.02.2024
Четиридневната работна недела води до поголема ефикасност, велат експерти
Експерти на панелот во Давос се повикаа на студија која опфати десетици компании.
21.01.2023
Србите работат најмногу часови, во Македонија прекувремената работа се намалува
Во Македонија лани прв пат помалку од 100.000 лица работеле прекувремено
10.07.2024
Македонија далеку од идејата за скратено работно време
Како држава сме најниско на скалилото на продуктивноста во однос на регионот.
16.05.2024
Скратено работно време во петок - нова тактика на работодавците
Работодавците во Британија се очајни да регрутираат и задржат работници од генерацијата Зед.
15.04.2023
„На домашен план како да започнаа да се заокружуваат клучните економски активности. Се донесе буџетот, финишираат активностите со унгарскиот кредит, ’Бехтел и Енка’ се внесени во извршување на работите, странските инвестиции продолжуваат, на анализа одат неколку суштински закони, меѓу кои и Законот за работни односи во делот на недела неработен ден. Што значи, по три годишна имплементација, Законот оди на преиспитување“, напиша Азески.
За неработна недела да се договорат синдикатите и работодавците
Од каде произлегува уверувањето дека „Законот оди на преиспитување“? Според новата организација на Владата, надлежно министерство од областа на трудовото законодавство е Министерството за економија и труд. Извори оттаму за „Блумберг Адрија“ велат дека во моментов не се работи на преиспитување на Законот за работни односи.
„Барање за такво нешто имаше. Коморите бараат да се преиспита решението за неработна недела, но овде таква постапка не е почната. Тоа прашање треба прво да се разгледа на економско-социјалниот совет, меѓу синдикатите и работодавците. Ако тие се договорат, тогаш може да почне постапка за преиспитување“, велат нашите извори.
Барањето за преиспитување на решението за неработна недела не е ново, а по формирањето на новата влада повторно беше отворено. Ставот на Комората е дека, со оглед на тоа што Законот за работни односи е системски закон, тој по извесно време треба да подлежи на проверка.
„Значи, ние зборуваме дека за секој закон од системски карактер по шест месеци или една година е потребна анализа што ќе покаже што треба да се коригира или сосема да се менува. Јас тврдам дека анализа за овие закони за кои зборувам не е направена, а тие директно ’брцаат’ во џебот на бизнисот наместо да ги регулираат односите меѓу нас“, изјави Азески во јули годинава.
Законот е „за некого мајка, за некого маќеа“
Барање за измена на Законот пред еден месец стигна и од МАСИТ, комората на ИТ-секторот. Според претседателката Анета Пешева, сегашното решение е несреќно затоа што „за едни е мајка, за други маќеа“. Со неработна недела не се опфатени околу осум отсто од работниците што работат во дејностите за кои важат исклучоци. ИТ-секторот не е дел од таа листа.
„Не можете да правите вакви исклучоци. Во Австрија во недела не можете ни леб да купите, а кај нас во недела не можете да купите во маалската продавница, но можете во трговски центар. Сметам дека треба да се зголемат надоместоците за работа во недела, да се исплаќаат од две до две и пол дневници за таа работа. За нас овој закон е сериозен проблем затоа што работиме за компании што соработуваат со Емиратите или Израел, каде што сабота е неработен ден“, вели Пешева за „Блумберг Адрија“.
И Организацијата на работодавачи е на став дека е неопходна модификација на законското решение за недела неработен ден. Претседателката на ОРМ, Владанка Трајкоска во разговор на ТВ Блумберг Адрија вели дека измени се потребни во оние дејности кои имаат потреба недела да биде работен ден бидејќи работните процеси не можат да бидат запрени. Со тоа, вели таа, тоа ќе се зголеми и продуктивноста.
За ССМ ова прашање е затворено
За Сојузот на синдикатите на Македонија (ССМ) недела неработен ден е затворено прашање за кое еднаш веќе се изјасни и Уставниот суд. ССМ би се согласил на измени само ако решението важи и за исклучоците.
„Ставот на ССМ е дека многу од дејностите што се дел од исклучоците, а кои работат во недела, не треба да работат во недела имајќи предвид дека не се неопходни ниту пак се од национален интерес како работни места (за пример ги одвојуваме шопинг-центрите)“, вели за „Блумберг Адрија“ претседателот на ССМ, Слободан Трендафилов.
Според него, нападите на ова решение се директен напад на работничкото достоинство и на синдикатите.
„Оттука нагласуваме дека и сабота е неработен ден, имајќи предвид дека законското решение за редовно работно време во државата е 40 часа, а по правило работната недела е петдневна, од понеделник до петок“, потсетува тој.
Законот за работни односи бара сериозен „ремонт“
Пешева вели дека Законот за работни односи треба да претрпи сериозни измени. ИТ-секторот како брзорастечки постави норми што сегашното решение не може да ги следи.
„Мора законски да се овозможи работа оддома. Кај нас сега начелно може да се работи од далечина, но инспекциите може да побараат во домот да има ПП-апарат. Мора да се овозможи флексибилно работно време затоа што имаме компании што работат за американски фирми и кај нив работата почнува од 15 часот, а завршува во 23 часот“, вели таа.
И ССМ чека нов закон за работни односи, кој ќе ги унапреди работничките права. На новиот текст се работи веќе осум години.
Извори од Владата за „Блумберг Адрија“ велат дека до пролет не би можело да се излезе со нов закон за работни односи.
„Тоа треба да е визионерски закон, тој треба да обезбеди и економски раст и справување со предизвиците на пазарот на трудот во следните пет до десет години. Не можете да носите закон и да го менувате на секои три години. Сегашниот закон е најчесто менуваниот закон, а тоа не е добро. Затоа, Владата нема да брза со решението“, велат владини извори.