Минималната плата во ќор-сокак - се крчка ли закон за субвенции на платите

Минималец од околу 24.500 денари според законот или 27.500 денари според барањето на синдикатот? Сè уште нема одговор на прашањето колку ќе изнесува минималната плата во земјава што треба да се исплаќа од март годинава.

Според Законот за минимална плата, при нејзината пресметка предвид се земаат два параметра, просечната плата исплатена на државно ниво за претходната година и годишната стапка на инфлација.

Според членот четири од Законот за минимална плата, секој март таа се усогласува со „50 отсто од порастот на просечно исплатената нето-плата во Република Северна Македонија за претходната година, според податоците на Државниот завод за статистика, и 50 отсто од порастот на индексот на трошоците на живот за претходната година, според податоците на Државниот завод за статистика“.

Државниот завод за статистика (ДЗС) објави дека во текот на 2024 година просечната плата пораснала за 12,6 отсто, инфлацијата, пак, минатата година изнесуваше 3,5 отсто. Според овие податоци, сегашната минимална плата од околу 22.600 денари, во март треба да се зголеми за 8,05 отсто.

Законски пречки за утврдување на минималецот

Пред да почнат сметководителите во компаниите да ја пресметуваат новата минимална плата, таа треба да биде објавена во „Службен весник“ од страна на Министерството за економија и труд. Законот пропишува дека услов за објавување во службеното гласило е таа да е усогласена на седница на Економско-социјалниот совет (ЕСС).

Тука настанува првиот проблем. Рамноправни партнери во советот се синдикатот, работодавците и Владата, но од јануари на ССМ му е повлечена одлуката за репрезентативност и не може да одлучува. Дополнително, распуштени се и владините комисии што одлучуваат за репрезентативноста.

ССМ не попушта

ССМ, кој во моментов нема репрезентативност, не попушта од своето барање за минималец од 27.500 денари или околу 450 евра. Нивниот аргумент е дека трошоците растат многу брзо и законското усогласување на минималната плата е недоволно.

Извори од синдикатот за „Блумберг Адрија“ велат дека очекуваат дека во текот на идната недела ќе биде надминат проблемот со утврдувањето на репрезентативноста и преговарачите ќе продолжат со преговори.

Компаниите би покачиле и повеќе ако добијат државна поддршка

На последната седница на ЕСС, некои од работодавците рекоа дека ако Владата помогне, тие се согласни да ги зголемат минималните плати надвор од законското решение. Нивниот предлог беше Владата да обезбеди субвенции за зголемување на платите.

Дел од работодавците излезе со став за зголемување на платите до сумата што ја бара ССМ и побара за тие 3.000 денари да бидат ослободени од плаќање даноци и придонеси.

Друг дел од нив смета дека зголемувањето може да биде и поголемо, од 2.000 до 6.000 денари, ако Владата донесе закон за субвенционирање на зголемувањето на платите.

По седницата, Организацијата на работодавци спроведе анкета меѓу стотина компании од сите сектори и со различни големини.

Претставници на компании што имале увид во анкетата за „Блумберг Адрија“ велат дека околу 70 отсто од работодавците би ја зголемиле минималната плата над законските одредби ако добијат државна поддршка.

Исто толкав процент работодавци се изјасниле дека без државна поддршка, минималната плата треба да се усогласи само со законот.

Depositphotos

Клуч за одржлива економија е почитување на Законот за минимална плата

Работодавците се согласуваат дека платите треба да растат, но тој раст мора да е одржлив. Тие повторуваат дека клуч за одржлива економија е почитување на Законот за минимална плата.

„Секое произволно и административно покачување без економска основа носи ризик од зголемена инфлација, опаѓање на конкурентноста и дополнителен товар за компаниите, особено за малите и средните претпријатија“, се наведува во извештајот од анкетата.

Ваквото зголемување на платите е нефер кон преостанатите работници затоа што се намалуваат средствата за наградување на нивната ефикасност.

Продуктивноста лани се намалила

Компаниите сметаат дека треба да се воведат механизми за контрола на растот на платите во зависност од нивните финансиски резултати. Тие потенцираат дека зголемувањето на платите треба да биде во корелација со продуктивноста на работниците и финансиската моќ на фирмите, а не базирано на административни одлуки.

Официјалните бројки, пак, покажуваат дека заклучно со декември лани продуктивноста во земјава се намалила. На годишно ниво падот изнесува 3,3 отсто и е најголем од пандемиската 2020 година.

Топката е кај Владата

Иако првичниот став на Владата беше дека ќе го поддржи секое решение што ќе го договорат синдикатот и работодавците, сега се чини дека таа ќе треба да го даде конечното решение.

Во однос на неплаќањето придонеси за зголемување до 27.500 денари, министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска претходно изјави дека е неприфатливо, дека во земјава споредено со регионот овие давачки се пониски и дека работодавците треба да ги плаќаат.

За евентуален закон за субвенционирање на платите јавно никој од надлежните сè уште не се изјаснува, но, според извори на „Блумберг Адрија“, има преговори со засегнатите страни во тој правец.

Четири отсто од вработените земаат минималец

„Блумберг Адрија“ пишуваше дека помалку од четири отсто од вработените во земјава земаат минимална плата од 22.567 денари. Според податоците на Управата за јавни приходи (УЈП), во декември 2024 година на сметките на вкупно 21.193 вработени легнал законски минималниот износ.

Од податоците на УЈП се гледа дека најчесто минимална плата исплаќаат самовработените и микрофирмите. Односно дури 14.813 вработени или 70 отсто од сите вработени што во декември на сметка добиле минималец се вработени во микропретпријатија.

Најмал број вработени со исплатена минимална плата има во големите компании, кои вработуваат над 250 лица. Само четири отсто од работниците во тие фирми работат за минималец.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар