Како ги пресмета Трамп тие 33 отсто? Македонија „казнета“ и покрај дефицитот

Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп едноставно ја поделила апсолутната вредност на трговскиот дефицит што Македонија го има со САД во 2024 година, од 77,7 милиони долари, со вкупниот македонски извоз во оваа земја, од 118,2 милиони долари, при што се добива коефициент 0,66, односно 66 проценти. Кога ова ќе се подели со два, ја добиваме „дисконтираната“ царинска стапка од 33 проценти за македонскиот извоз во САД, отсега натаму.

Ова би било во линија со објавата на американскиот финансиски новинар Џејмс Суровиецки - кој на социјалната мрежа Х прв објави ноќта во средата дека сфатил како всушност администрацијата на Трамп ги пресметала царините -  кога САД би имале дефицит во трговијата со Македонија,  но не е така. САД имаат суфицит, односно ние имаме дефицит во трговијата со нив.

 

 

„Тие всушност не ги пресметале  царинските стапки и нецаринските бариери, како што велат. Наместо тоа, за секоја земја, тие само го зеле нашиот (американски) трговски дефицит со таа земја и го поделиле со износот на извозот на таа земја кон нас (во САД). Значи, имаме трговски дефицит со Индонезија од 17,9 милијарди долари. Нејзиниот извоз во САД е 28 милијарди долари. Кога ќе се поделат тие два броја се добива 64 отсто, за што Трамп рече дека е всушност стапка по која Индонезија ги царинела американските стоки“. 

Овој потег на администрацијата на Трамп новинарот специјализиран за финансии го оцени како „исклучителна глупост“, дополнувајќи ја својата анализа со тоа дека во меѓувреме сфатил оти при пресметувањето на царинските стапки луѓето на Трамп го користеле само трговскиот дефицит во стоки. Како што тврди тој, иако САД имаат трговски суфицит во услугите со светот, тој извоз, што се однесува на Трамп, не се смета.

„И покрај тоа што ова е Трамп, не можам да верувам дека тие рекле: ‘Ние само ќе го поделиме трговскиот дефицит со увозот од таа земја и ќе им кажеме на луѓето тоа е царинската стапка’. И тогаш решиле да воведат царини така што само ќе ја преполоват таа тотално измислена стапка! Тоа е толку глупаво и измамнички“, напиша тој.

Неговата објава набрзо имаше околу 10 милиони прегледи, при што голем број корисници ја споредија со податоци за други земји, потврдувајќи ја точноста на тезата на Суровиецки.

Во меѓувреме, Канцеларијата на трговскиот претставник на САД (USTR) ја потврди оваа методологија, наведувајќи дека користеле податоци од Бирото за статистика на САД од 2024 година.

Па, така, од српската редакција на „Блумберг Адрија“ напишаа дека трговскиот дефицит на САД со Србија во 2024 година изнесувал 604,5 милиони долари, додека српскиот извоз во САД бил рекорден и изнесувал 814,4 милиони долари. Кога тој дефицит ќе се подели со српскиот извоз во САД, се добива 74,22 отсто, што е стапка за која администрацијата на Трамп смета дека Србија ја наметнува како царина за американските стоки. Таа бројка потоа е поделена со два, што резултираше со, како што тврди Вашингтон, „намалена“ царина од 37 отсто за стоки увезени од Србија во САД.

Но, пак ќе повториме, Србија имала суфицит во трговијата со САД, додека Македонија дефицит. Ако намерата на Трамп била да ги избалансира трговските односи со оние земји каде што има дефицит во трговијата, зошто Македонија е ставена на листата на оние што сега ќе се „казнат“ со реципрочни царини, кога ние немаме суфицит со САД, туку, напротив, повеќе од 10 години по ред македонскиот извоз во САД е помал од увозот?

Во соопштението од Белата куќа изјавија дека и земјите со кои САД имаат трговски суфицит исто така се погодени со фиксна царина од 10 отсто, без оглед на обемот на трговијата, како и оние каде што трговскиот биланс беше приближно еднаков. Но, сепак, останува дилемата зошто толкава царина за Македонија кога САД имаат трговски биланс со нашава земја во своја корист? Зошто не сме ставени во групата со Албанија, Косово, итн., со коишто САД имаат суфицит или трговијата е горе-долу избалансирана, и добија царинска стапка од 10 проценти? 

Колку штета може да претрпи Македонија?

Македонија, за волја на вистината,  нема некој значаен трговски биланс со САД, односно извозот во САД како удел во вкупниот извоз во 2024 е 1,4 проценти. Од таа гледна точка, директните ефекти од зголемената царинска стапка ќе бидат многу мали.

Како што истакнуваат и „Фајненс Тинк“ во својата анализа, повеќе од половина извозот кон САД во 2024 се однесувал на групата машини и транспортни уреди, во кои доминантен дел (две третини, или 38.3% од целиот извоз кон САД) преставува извоз на автобуси и слични моторни возила.  Доколку подетално се погледне структурата,  ќе се забележи дека скоро 90% од извозот кон САД во 2024 година е концентриран во 20-тина производи, при што освен автобусите кои имаат доминантно учество, уште неколку производи јасно може да се сврзат со работата на странските фабрики во ТИРЗ-овите. Според „Фајненс Тинк“,  нивниот удел во вкупниот извоз кон САД изнесува најмалку 55%, односно околу 0.7% од вкупниот македонски извоз. „Оттука, иако вкупниот директен притисок од американските царини за македонскиот извоз е многу мал, поголем дел од него ќе падне врз работата на странските фабрики во земјава.“, велат оттаму.

Меѓутоа, странските фабрики во ТИРЗ-овите се изложени на позначаен индиректен ефект. Тие се дел од глобалните синџири на снабдување, што подразбира дека иако тие извезуваат кон својата фирма-мајка која не е во САД, понатаму фирмата-мајка може да е и изложена кон американскиот пазар. 

„ Царините ќе влијаат врз вкупните трошоци на фирмата-мајка, што ќе се одрази и кај нас, во негативни сценарија преку т.н. каскадни ефекти на намалено производство и работни места.“, објаснуваат аналитичарите на ФТ. На пример, групацијата на најголемата странска фабрика во земјава, Џонсон Мети (околу 12% од вкупните приходи од продажба генерирани во Македонија), има изложеност кон пазарот во Северна Америка од 28%, што претставува значаен удел.  За групациите на останатите фабрики во ТИРЗ-овите нема доволно-расчленети и лесно-достапни податоци, но, на пример, Дрекселмаер (треторангиран странски инвеститор во земјава), известува за 3 од вкупно 59 производни локации кои се наоѓаат во САД, додека Кромберг и Шуберт (второрангиран странски инвеститор) нема значајна изложеност кон САД.

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар