Градежните компании често влегуваат во конзорциуми со други градежни компании за да завршат градежен зафат што често ги надминува капацитетите на поединечна градежна компанија. На пример, неодамнешната вест дека хрватската градежна компанија „Инг град“ за првпат излегува на берзата за да собере дополнителни средства што ќе ѝ овозможат да ги прошири сопствените капацитети. Тоа значи дека потпирањето на соработката со други компании во индустријата би се намалило на пониско ниво. Градежните компании се соочуваат со големи капитални инвестиции во опрема, што на почетокот може да биде преголем трошок. Поточно, во зависност од големината и бројот на проекти, во иднина ќе зависи и повратот на инвестицијата, односно профитабилноста на компаниите на краток рок ќе биде под притисок од почетните капитални расходи.
Градежните компании се соочени со опциите дали да изнајмат, да купат или да земат опрема на лизинг. Процената на тековните потреби и обемот на проектите се главните фактори што влијаат на таа одлука, и сегашните и идните. Со други зборови, колку често ќе се користи опремата. Често, градежните компании користат некои машини повремено или сезонски или имаат потреба од опрема што е специјализирана за извршување помал број работи. Финансиски, на одлуката за одложување на купувањето таква опрема влијаат контролата на вкупните трошоци на компанијата, логистиката и складирањето на опремата, поправката и одржувањето на опремата, притисокот врз профитабилноста од амортизацијата и, во крајна линија, препродажната вредност на опремата.
Затоа, одлуката за изнајмување опрема им овозможува на градежните компании да се ослободат од обврските за одржување и од транспортните трошоци, но и да користат најсовремена опрема. Таквата одлука ќе ги оптовари градежните компании со оперативни расходи во нивниот биланс на успех, поконкретно, со трошоците за услугите. Затоа, тие треба внимателно да ја разгледаат цената на изнајмувањето во однос на периодот на користење. Ризик што исто така се јавува со опцијата за изнајмување опрема се достапноста и влијанието врз времето на извршување на проектот, каде што купувањето градежна опрема обезбедува целосна достапност, а операторите можат да развијат поголема експертиза во нејзината употреба, што може да ја зголеми продуктивноста.
Прочитај повеќе
Стар или нов стан – што треба да знаете за квалитетот на градбите?
Становите во Скопје и во другите градови продолжуваат да поскапуваат, иако продажбата паѓа.
29.01.2025
Кои македонски компании заработија милиони, а кои посакуваат подобри времиња?
Како и во изминатите години, во Македонија најголем кајмак собираат најголемите играчи во банкарскиот сектор.
28.11.2024
Каков ќе биде ефектот од „Бехтел и Енка“ – развој или крах?
Ќе се случи крах ако на проектите не бидат ангажирани домашните компании.
26.11.2024
Нема веќе извоз на градежни услуги од Македонија
Од некогаш големиот извоз на градежни услуги на македонските компании, денес не е останато речиси ништо.
22.11.2024
ББА-коментар: Монтажното градење во регионот сè уште заостанува зад европскиот пазар
Зголемена е свеста на луѓето за заштита на животната средина преку имплементација на енергетска ефикасност во сите сфери на животот.
14.10.2024
Кои македонски компании остваруваат најголема добивка по вработен?
Вкупните приходи на корпоративниот сектор во 2023 година се намалија за 3,6 проценти.
09.10.2024
Кој ќе проектира од септември - еврокодовите се нов проблем за градежниците
Сите објекти од 1 септември ќе се проектираат со примена на еврокодови.
18.07.2024
Според горенаведеното, популарноста на индустријата за изнајмување градежна опрема е сеприсутна, и во развиените и во земјите во развој. Двигатели на индустријата се фактори предизвикани од зголемените можности за развој во секторот за домување и изградба на инфраструктура. Демографскиот фактор (растот на населението) ја поттикнува изградбата на станбени згради, додека поголемата урбанизација ги поттикнува инвестициите во автопатишта, патишта, мостови, метроа и паметни градови.
Северна Америка го предводи патот во примената на технолошки напредна опрема. Компаниите што работат на американскиот пазар секако имаат корист од растот на градежната активност, па затоа инвестирањето во современа опрема не е чудно бидејќи борбата за пазарна позиција зема сѐ поголем замав на тоа поле. Затоа, технолошки посовремената опрема на страната на понудата секако има своја побарувачка, бидејќи градежната активност со години расте на вредност. Според истражувањето за вредноста на градежните работи, месечната проценета вкупна парична вредност на завршената работа со години постојано се зголемува. Податоците вклучуваат работи што се вршат месечно на нови објекти или реконструкција на постојни и во приватниот и во јавниот сектор.
Од другата страна на Атлантикот, европскиот пазар не заостанува зад американскиот тренд, бидејќи месечниот индекс на индустриското производство покажува постојани позитивни стапки на раст од средината на 2021 година.
Во табелата подолу избраните и анализирани компании се само потесен збир на компании со силна пазарна позиција. Пазарот за изнајмување градежна опрема е консолидиран и предводен од глобално и регионално познати играчи. Според дефинираната група, пазарот расте со двоцифрени стапки на раст во постпандемискиот период, мерено преку стапките на раст на приходите од продажба.
„Јунајтед рентал“ (United Rental), „Аштед груп“ (Ashtead Group) и „ХиЕ еквипмент сервисес“ (H&E Equipment Services) првенствено работат на пазарот во САД, што е потврдено од двоцифрените годишни стапки на раст на приходите, во согласност со растечкиот пазар. Сепак, „Јунајтед ренталс“, за која можеме да кажеме дека е најголемата светска компанија во индустријата за изнајмување градежна опрема, има широка мрежа на претставништва, каде што покрај матичната земја (90 проценти од приходите доаѓаат од пазарот во САД од 1.355 локации), работи и во Канада (145 локации) и во Европа (40 локации). Иако е компанија од Обединетото Кралство, операциите на „Аштед груп“ се фокусирани на САД (околу 900 локации), од каде што доаѓаат 80 проценти од нејзиниот приход, а само мал дел од мрежата се потпира на матичната земја (190 локации). И како европски претставник бележи позитивни стапки, но овој раст е поскромен бидејќи тие се првенствено ориентирани кон водење бизнис во Европа. Која е разликата од една страна помеѓу американскиот и европскиот пазар, а од друга страна пазарите на Далечниот Исток, пак, покажуваат стапките на јапонскиот претставник на компанијата „Канамото“ (Kanamoto), чии стапки на раст се „само“ околу пет проценти на годишно ниво.
Главни извори на приходи за компаниите што изнајмуваат опрема на градежни компании се дневните, неделните и месечните давачки. Сепак, приходите од дадените услуги се вториот столб на бизнисот, бидејќи на своите клиенти им ги обезбедуваат сите потребни услови за користење на изнајмената опрема – транспорт, монтажа, техничка поддршка и обука за користење. Технолошкиот тренд во однос на модернизација на опремата е клучно поле во пазарната борба, а се продава опремата што е „застарена“ или достигнала одредено ниво на амортизација. Приходите остварени на овој начин оставаат зад себе (многу) високи стапки на профитабилност во просек мерени со маржата ЕБИТДА, особено за компаниите што работат првенствено во САД. На просечните стапки на ЕБИТДА од околу 40 проценти може да им завидуваат многу други индустрии. Бидејќи компаниите се под императив на постојано инвестирање во нивните производи (опрема што ја изнајмуваат), медијалниот долг на набљудуваните компании е на умерено ниво, мерено преку односот на нето-долгот кон ЕБИТДА - околу двапати. Притисокот врз амортизацијата поради специфичноста на „производот“ е висок, поради капитално интензивните инвестиции, кои секоја година ја преполовуваат просечната (многу) висока маржа ЕБИТДА. Сепак, и покрај намалувањето на овие стапки, профитабилноста е на завидно ниво. Да заклучиме, компаниите што се разгледувани се високопрофитабилни, со умерена задолженост, и го користат растот на градежната активност на пазарите каде што работат за да постигнат двоцифрени годишни стапки на раст на приходите.
Компаниите користат стратегии како што се лансирање нови производи, соработки и спојувања за да ги задржат своите позиции на пазарот. Неодамнешната намера на „Јунајтед ренталс“ да го преземе својот главен конкурент „ХиЕ еквипмент сервисес“ е доказ за тоа колку е важна борбата за пазарот во оваа индустрија. Акциите на купувачот скокнаа за 6,1 отсто по објавувањето на намерата, со што вкупната вредност на компанијата ќе достигне околу 4,8 милијарди долари, вклучувајќи 1,4 милијарда долари нето -долг. Како што е наведено погоре, просечниот долг на анализираните компании е на умерено ниво, но долгот на „ХиЕ“ е речиси двојно поголем од просекот, додека долгот на клиентите е најнизок меѓу европските и американските компании. Веста за потенцијално спојување на две (речиси) најголеми компании ја потресе индустријата за изнајмување градежна опрема. Акциите на „ХиЕ“ пораснаа за над 106 отсто по веста. Доколку трансакцијата заврши со најавената вредност од 3,4 милијарди долари, вредноста на трансакцијата мерена со ЕВ/ЕБИТДА (EV/EBITDA) според податоците за „ХиЕ“ од 30 септември 2024 година би била околу 5,1 пати.
Серијата трансакции од блиското минато покажуваат дека најавената аквизиција не е изолиран случај. Во декември 2023 година „Тексас фрст ренталс“ (Texas First Rentals), дивизија на компанијата ХОЛТ, ја купи „Рентал уан“ (Rental One), компанија за изнајмување опрема со целосна услуга и контејнери за складирање со 15 локации низ регионите Далас и Централен Тексас. Во август 2023 година „Цепелин“ го прошири својот сектор за изнајмување преку преземање на „Баухоф“ (Bauhof Service GmbH), со седиште во Германија. „Баухоф“ е специјализиран за изнајмување пумпи и генератори, како и за обезбедување логистички услуги за градилиштата.
Сите овие активности укажуваат на тренд на глобална експанзија и технолошка интеграција во индустријата за изнајмување градежна опрема, со акцент на иновативни платформи и стратегиски аквизиции. Глобалните компании се соочуваат со силна конкуренција на микролокации, но главната предност на големите компании е тоа што тие можат да ги задоволат потребите на градежните компании за специфична опрема во секое време. На регионално ниво, пазарот е висококонкурентен, со голем број компании што се занимаваат со изнајмување опрема специјализирана за делови од градежната индустрија (на пример, градежништво). Повеќето регионални компании се дел од мрежата на европски компании, што ја потврдува тенденцијата на глобална експанзија („Рингер и Ривал“, на пример). Генерално, ограничувањата за локалните компании што исто така продаваат опрема („Тенге“ и САБ во Србија, на пример) првенствено се должат на недостигот од повеќе опрема што би била распространета низ целата земја бидејќи градежната активност не е концентрирана во една област. Иницијалните капитални инвестиции ја ограничуваат и способноста на сопствениците да ги прошират своите понуди, така што во случај на долгорочни закупи, компаниите практично остануваат без понуда.
Неоспорно е дека компаниите што се занимаваат со изнајмување градежна опрема постигнуваат висока профитабилност бидејќи оперативните трошоци не се под голем притисок. Предизвикот за нашите компании е што има големи градежни компании што поседуваат сопствена механизација за реализација на големи проекти.