Преценети се цените на акциите на македонските банки: Анализа

За македонските деловни банки 2024 беше исклучително успешна година во поглед на цените на нивните акции на берза и беа еден од главните фактори за успешната година за целата Македонска берза. Движењето на цените всушност ги отслика позитивните услови за работење на банките, а да не заборавиме дека над 43 проценти од македонскиот индекс отпаѓа токму на нив. МБИ10 ја  заврши 2024 година со фантастичен раст од 65 отсто, со што индексот ја достигна својата историски највисока вредност од преку 10.000 поени, вторпат од 2007 година досега.

Контекстот е малку поширок и упатува на поволен амбиент ако се има предвид дека кредитната активност продолжи да расте, каматните стапки се зголемени во однос на претходните години, а банките изобилуваат со ликвидност. Значителната ликвидност им овозможува да ги постават каматните стапки како што налага побарувачката и не мора да ги врзуваат со изворите на финансирање. На страната на изворите на финансирање, значајно придонесува и растечката заштеда на граѓаните, која се обезбедува со растот на платите и нешто побавниот раст на потрошувачката.

Со помош на нашата аналитичарка Марина Петров Савиќ ќе се обидеме да го демистифицираме овој берзански успех на банките во земјава, преку споредба со перформансите на европските банки.

„Цените на акциите на банките во Македонија значително ги надминаа европските и покажуваат повисоки вреднувања, ако се погледнат показателите P/B (од ангиски: price to book) и P/E (од англиски:price to earnings). Цените на акциите на трите најголеми банки (НЛБ, Комерцијална банка, Стопанска банка Скопје, околу 56 проценти од целиот банкарски сектор на Северна Македонија во однос на активата) се во просек двојно зголемени во 2024 година, додека банките во европскиот примерок (RBI, Unicredit, Erste и Intesa Sanpaolo) пораснаa за околу 40 проценти, а индексот Stoxx600Banks (индексот на цените на акциите на европските банки) за само околу 20 проценти“, објаснува Петров Савиќ.

Инаку, показателот P/B (price to book) се користи за да ја спореди моменталната пазарна вредност на компанијата, односно нејзината акција, со книговодствената вредност (каде што книговодствената вредност е вредноста на целата актива минус обврските, н.з.) Овој финансиски показател варира во зависност од индустријата, па така, оние сектори што имаат потреба од повеќе инфраструктурен капитал (за секој денар од профитот) обично се тргуваат на пониски вредности на Р/В, одошто, на пример, консултантските фирми. Показателот Р/В обично се користи да се споредуваат банките, затоа што повеќето средства и обврски на банките постојано се вреднуваат според пазарната вредност. Повисок Р/В укажува дека инвеститорите очекуваат менаџментот да креира поголема вредност со расположливите средства, односно дека пазарната вредност на средствата на банката е повисока од книговодствената. Практично, инвеститорите имаат високи очекувања за идниот раст на компанијата (банката).

Конкретно, на македонските банки показателот Р/В им се движи од околу 0.65 за „Стопанска банка – Битола“, 1.06 за „Стопанска банка-  Скопје“, 2.69 за „НЛБ Банка“, па до околу 3.4 за „Комерцијална банка“. Во инвестициските анализи се смета дека ако P/B е под еден, тогаш пазарот ја потценува акцијата, па затоа инвеститорите обично се во потрага по компании што имаат ниски P/B коефициенти, меѓу другото. Кај големите европски банки, на пример, просечниот Р/В беше околу 0.75 на 1 август лани, за разлика од 0.67 на почетокот од 2024, според “Ернст и Јанг“ (Ernst & Young). Во примерокот на европски банки на „Блумберг Адрија“, Р/В на „РБИ“ (RBI) е 0.35, на „Уникредит“ (UniCredit) e 1.05, на „Ерсте“(Erste) и „Интеса СанПаоло“ (Intesa San Paolo) се околу 1.16.

Вториот показател, пак, Р/Е (price to earnings) ја мери цената на акцијата на една компанија во однос на заработката по акција. Овој показател служи за да се измери релативната вредност на една акција, односно вредноста на компанијата во однос на нејзините минати перформанси, во однос на други фирми од истата индустрија, или пак во однос на целиот пазар. Висок Р/Е коефициент обично значи дека акцијата на една компанија е преценета или дека инвеститорите очекуваат високи стапки на раст во иднина.

Според анализата на “Блумберг Адрија“, Р/Е на македонските банки котирани на Берза се движи од 9.9 кај „Стопанска банка-Скопје“, 13.8 кај „НЛБ Банка“, 14.5 кај „Комерцијална банка“, 19.3 кај „ТТК Банка“, па до дури 59.1 кај „Стопанска банка Битола“. Кај европските банки овој показател се движи помеѓу 6 и 8, што е уште еден индикатор дека акциите на македонските банки се веројатно преценети во моментов во споредба со просеците кај европските банки, и покрај нивните добри перформанси во 2024.

Сега, пак, ќе се фокусираме на профитабилноста врз основа на основната кредитно-депозитна улога на банките. Сликата е многу јасна, во 2024 година македонските банки имаа значителен пораст на нето-приходите по основ на камати - дури 16 проценти на годишно ниво ако ги погледнеме првите три квартали, додека состојбата за европските банки во нашиот примерок е послаб - нето-приходите од камати се зголемени за само околу 5 отсто. Информациите за движењето на портфолијата на банките исто така укажуваат дека овој раст е последица и на растечкото портфолио и на растот на каматните стапки во Македонија.

Ефектот од растот на портфолиото беше посилен, бидејќи каматните стапки применети на кредитното портфолио во текот на првите три квартали од 2024 година беа само 0,3 процентни поени повисоки во просек на годишно ниво, додека кредитното портфолио на целиот банкарски сектор порасна за над 7 отсто во истиот период. Повторно, кога ќе се споредиме со земјите од еврозоната, кредитната активност таму е побавна, така што кредитите на домаќинствата и нефинансиските компании се зголемија само за околу 1 процент на годишно ниво.

Ситуацијата е јасна, банките во Македонија имаат потенцијал, најмногу поради очекуваното зголемување на кредитната активност, во услови на економски раст, добра ликвидност и ниско ниво на проблематични кредити (околу 3 проценти). Како што покажа анкетата за кредитната активност на банките, гледаме дека и банките очекуваат растечка побарувачка.

„Очекуваме дека и во 2025 година банките ќе продолжат да остваруваат добри профити поради растечката кредитна активност и здравите портфолија, што ќе го одрази доброто расположение на банкарскиот сектор. Што се однесува до цените на акциите, сепак очекуваме поблаг раст во однос на остварениот во 2024 година, бидејќи вреднувањата се сè уште високи и го прават банкарскиот сектор скап и донекаде преценет за инвеститорите.“, заклучува аналитичарката на „Блумберг Адрија“.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар