Зошто друштвата добиваат јавни опомени од Македонската берза?

Периодов како да зачестуваат јавните опомени за акционерските друштва на сајтот на Македонската берза, но оттаму велат дека во ова време од годинава тоа и не е толку чудно – на први март е истечен рокот во кој компаниите треба да ги објават неревидираните финансиски извештаи за претходната година, па на оние што не го сториле тоа, берзата им изрекува ваква мерка.

Така, на пример, најнова ваква јавна опомена на 11 април му е изречена на друштвото „РЖ Интер – Трансшпед АД Скопје“, котирано на официјалниот пазар, на потсегментот берзанска котација, поради необјавување на билансите на состојба и на успех, извештајот за паричните текови и извештајот за промените во капиталот, за 2024 година, најдоцна до 1.3.2025 година, со што, како што се наведува во соопштението, издавачот не постапил во согласност со членот 40, став 3, од Правилата за котација на Македонската берза.

Прво да објасниме дека под пазар на хартии од вредност, на домашната берза се подразбираат два пазарни сегмента, и тоа: официјален пазар, поделен на суперкотација, берзанска котација, задолжителна котација и котација на мали акционерски друштва, како и редовен пазар, поделен на пазар на акционерски друштва со посебни обврски за известување и слободен пазар. Иако низ медиумите, во колумни, стручни написи, разговорно и сл., терминот „котација“ го среќаваме како се користи генерално за сите акции на Берзата, всушност под „котација на хартии од вредност“ се подразбира постапката на внесување на одредена хартија од вредност само на Официјалниот пазар.

За да биде некое друштво сместено на некој од овие пазарни сегменти и потсегменти, постојат различни критериуми и услови што се однесуваат на капиталот, бројот на акционери, финансиските резултати итн. Па така, на пример, за во т.н. суперкотација, каде што во моментов е сместена само акцијата на „Комерцијална банка“, друштвото треба да има ревидирани финансиски извештаи за последните три години, од кои за последната година со мислење на ревизорите без резерва; остварена добивка најмалку во последните три години; капитал од најмалку 10 милиони евра; најмалку 20 проценти распространетост на родот на акциите во јавноста, најмалку 200 акционери и да поседува сопствена интернет-страница, на македонски и англиски јазик. За т.н. берзанска котација, каде што се сместени акциите на дваесетина компании, меѓу кои и на членките на индексот МБИ10, „Алкалоид“, „Макпетрол“, „Реплек“ итн., условите се нешто „полабави“, и така за секој нареден потсегмент од пазарот.

Depositphotos

 

Мерки со различна тежина за различни прекршоци

Од берзата велат дека континуирано го следат исполнувањето на општите и посебните услови за котација од страна на издавачите на хартии од вредност и одржуваат постојана комуникација со овластени лица од страна на друштвата – менаџментот, лицата овластени за контакт со инвеститорите и сл.

„Покрај исполнувањето на постојаните обврски за известување, од страна на друштвата што котираат на официјалниот пазар, можеме да побараме и други информации за кои сметаме дека се неопходни, со цел заштита на инвеститорите и интегритетот на пазарот, а друштвата се должни да одговорат на барањето во најкраток можен рок“, велат од берзата.

И тука доаѓаме до моментот мерки, односно што може да стори берзата доколку се утврди дека некое друштво ги прекршува правилата за котација. Одборот на директори на берзата може да изрече една или повеќе од следниве мерки: укажување; опомена; јавна опомена; внесување на листа за набљудување; префрлање на котираните акции од повисок на понизок пазарен потсегмент; суспендирање од котација на одредена хартија од вредност; привремено прекинување на тргувањето со хартиите од вредност на издавачот; и најригорозната мерка, исклучување од котација. Со една забелешка во врска со оваа последнава, не е применлива за друштвата што котираат на потсегментот задолжителна котација.

Она што го гледаме изминатиов период се главно мерките јавни опомени, како што спомнавме, најчесто поради недоставување на годишните финансиски извештаи на друштвата навреме. Па, освен „РЖ Трансшпед“, пред неколку дена, на 9 април, јавна опомена доби и „Фабрика Карпош АД Скопје“, котирана на официјалниот пазар на потсегментот Задолжителна котација, исто така за необјавување неревидирани финансиски извештаи најдоцна до први март. Претходно, на 7 април, јавна опомена добија четири котирани друштва – „Тутунски комбинат АД Прилеп“, „Вабтек МЗТ АД Скопје“ и „Жито Караорман АД Кичево“, котирани на потсегментот задолжителна котација, поради необјавување на финансиските извештаи во одредениот рок, а на компанијата „ДС Смитх АД Скопје“, котирана на берзанска котација, поради необјавување на образложението на резултатите, што е исто така една од обврските на друштвата, во зависност од тоа на кој пазарен потсегмент припаѓаат.

Пет компании во моментов суспендирани од котација

Од берзата објаснуваат дека пред да донесат каква било мерка, ги имаат предвид сите околности што влијаат врз нејзината тежина.

„Мора да ги разгледаме околностите под кои е сторено прекршувањето на правилата за котација; колку често друштвото доцни во исполнување на обврските или пак воопшто не ги исполнува; времето на доцнење; типот на информацијата за која се доцни; претходно изречените мерки; дали се отстранети недостатоците од страна на издавачот; како и дали се исполнети финансиските обврски за котација кон берзата утврдени според нејзиниот тарифник“.

Мерката „јавна опомена“ обично доаѓа по полесните мерки „укажување“ и „опомена“, но ако издавачот продолжи со прекршувањето на правилата за котација, тогаш може да биде ставен на т.н. листа на набљудување, кога берзата, како што велат оттаму, смета дека „треба да ѝ обрне внимание на инвеститорската јавност поради посериозно непостапување по правилата за котација од страна на друштвото“. Кога Одборот на директори ќе оцени дека се отстранети недостатоците, донесува одлука за бришење од листата за набљудување.

Една од поригорозните мерки е суспендирање од котација на хартиите од вредност, која може да биде краткорочна (не подолга од 30 дена) или за подолг период.

Depositphotos

 

Последна ваква мерка објавена јавно од берзата може да видиме од 28 јануари 2025, за друштвото „Агромеханика АД Скопје“, чии акции се долгорочно суспендирани од котација, поради, како што е наведено, континуирано неисполнување на обврските во согласност со правилата за котација. Во збирниот извештај за финансиските резултати на котираните друштва за 2024 година што берзата го објави деновиве е наведено дека покрај оваа, уште четири акции се долгорочно суспендирани од котација: на „Арцелор Митал АД Скопје“, „Тајмиште АД Кичево“, „Благој Туфанов АД Радовиш“ и „Трудбеник АД Охрид“.

Во правилата за котација е наведено дека оваа мерка се изрекува кога состојбата во која се наоѓа друштвото и/или неговото неисполнување на обврските во согласност со правилата за котација ги загрозуваат или може да ги загрозат редовното функционирање и интегритетот на пазарот или кога заштитата на инвеститорите го налага тоа. Долгорочна суспензија добиваат издавачите што континуирано не ги исполнуваат обврските во согласност со правилата за котација.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар