Електричните возила во Европа во рикверц, во Македонија не ни тргнаа во прва

И додека на пазарите во Европската Унија (ЕУ) ситуацијата во автомобилската индустрија секојдневно зоврива од пад на нарачки, штрајкови, оставки, со изразен пад на продажбите кај електричните возила (ЕВ), во Македонија продажбата на овој тип возила не се ни искачила до некое позначително ниво за да се почувствува каков било застој или намалување.

„Нема некакви промени во продажбата на електрични возила за разлика од претходно“, вели Андреј Чурлинов од „АБЦ брадерс“ (ABC Brothers), овластен дистрибутер во земјава за кинеската компанија ДФСК (DFSK), која има и електрични возила во својата понуда.

„Продажбата е слична како и порано, а никогаш и не се зголеми нешто посебно, затоа што во земјава нема субвенции за набавка на ЕВ. Растот на продажбата во земјите на ЕУ се должеше токму на субвенциите. Како што тие се укинуваа или намалуваа, така се намалуваше и продажбата на ЕВ“, додава Чурлинов.

Според него, инфраструктурата на станици за полнење и не е голем проблем за македонски услови, затоа што има компании што можат да си обезбедат полначи, има семејни куќи, мали згради, сите тие можат да обезбедат инфраструктура за полнење. „Главниот проблем е што нема субвенции за купување електрично возило“.

Цените на електричните возила сѐ уште се високи, и за купувачите од развиените пазари во ЕУ, а камоли за македонските. Нашите соговорници велат дека интерес има, не е дека не постои, но луѓето претежно прашуваат, а ретко кој се решава да купи. Ако цената, на пример, на еден модел на автомобил од ниска или средна класа е 20-30 илјади евра, тој модел во електрична верзија чини и по 50 проценти поскапо, па и повеќе.

Деновиве, пак, не би сакале да сте во кожата на директорите на европските автомобилски брендови, затоа што ситуацијата е многу мрачна. Паѓаат нарачките за нови автомобили, во „Фолксваген“ (Volkswagen) почнаа штрајкови, директорот на „Стелантис“ (Stelantis)  даде отказ, а ништо не навестува дека доаѓаат подобри денови, туку напротив. Во Германија, каде што се најголемите производители на возила во ЕУ, а и најголемиот пазар за нови автомобили, најновите податоци што го мерат расположението во автомобилската индустрија се влошени. Индексот на бизнис-климата паднал на -32,1 поени во ноември, за разлика од -28,6 поени во октомври, според германскиот институт Ифо (Ifo). Пострашно е што самите компании се дури и поголеми песимисти во однос на она што ги очекува следните шест месеци, поточно индикаторот што ги мери очекувањата паднал на -30,4 поени, во однос на -28,2 поени еден месец претходно.

„Индустријата е вклештена во своевиден микс од трансформации што се случуваат, силна конкуренција, пред сѐ од Кина, и слаба економија“, коментира Анита Волфл од институтот Ифо за „Блумберг“. Ова мрачно расположение во автоиндустријата се должи пред сѐ на слабата побарувачка. „Куповите нарачки што ги натрупаа производителите од почетокот на 2021 година поради пандемијата и проблемите во синџирите на снабдување пополека се исчистија. Нови нарачки има, но недоволно за да се обезбеди целосно ангажирање на капацитетите“, објаснува Волфл.

Среде целата оваа криза, автопроизводителите го променија и наративот што го „мантраа“ последниве неколку години, а тоа беше електрификација, електрификација и електрификација.

Агресивната, на моменти дури и налудничава, агенда за целосна електрификација на возилата и престанок на производство на возилата на фосилни горива во наредните десет години ги натера производителите да се посветат на електрификацијата и да ги вложат сите свои напори во тој сегмент од производството. Сите тие ветија дека постепено ќе ги укинат возилата со традиционални мотори за да воведат нова ера на ЕВ. На конференцијата за климатските промени во Глазгов одржана во 2021 година, шест големи производители на автомобили и 30 национални влади дури ветија и дека ќе ја прекинат продажбата на нови бензински и дизел-возила на водечките пазари до 2035 година и на глобално ниво до 2040 година. 

Ретерирање на „електричната“ агенда

Но некогаш јасната визија за брза транзиција кон иднината на ЕВ се замагли за помалку од три години.

„Во индустријата гледаме една голема промена во ентузијазмот и плановите. Ако до пред само две-три години сите европски брендови брзаа да ја електрифицираат понудата на модели за европскиот пазар и најавуваа крај на производството на бензински и дизел-мотори до 2030 година, сега имаме ситуација на ретерирање и соочување со реалноста“, вели Сашо Кочов од увозникот на кинескиот бренд на возила „Гили“ (Geely), кој наскоро ќе почне да продава и модел на електрично возило на македонскиот пазар.

Додека индустриските аналитичари и производителите на автомобили сè уште сметаат дека ЕВ на крајот сепак ќе ги заменат автомобилите на бензин, забавувањето на растот на продажбата, високите цени на возилата и неизвесните политички исходи ги принудија производителите на автомобили да се свртат кон традицијата.

Продажбата на целосно ЕВ во ЕУ во 2024 година е намалена за 4,9 проценти, иако октомври покажа раст од 2,4 отсто, според податоците на Европската асоцијација на автопроизводители (АСЕА). Овој пад годинава е првенствено поради значително помалиот број на новорегистрирани ЕВ во Германија, за дури 26,6 проценти. Продажбата, пак, на т.н. плагин хибридни возила паднала за 7,2 проценти во октомври, а најмногу во Франција (-26,9 проценти) и Италија (-24,9 проценти). Од почетокот на годинава овие возила се продавале за 7,9 проценти помалку во однос на истиот период лани.

Само хибридните електрични возила се држат добро, односно продадени се за 17,5 проценти повеќе во октомври, а пазарниот удел им пораснал од 28,6 проценти лани на 33,3 проценти сега.

Што се случи во меѓувреме за да се олади „електричната треска“ во Европа?

„Владите во ЕУ поради финансиската криза почнаа да ги намалуваат или целосно да ги укинуваат субвенциите за купување ЕВ, а од друга страна затаија во обезбедувањето инфраструктура за полнење на батериите на овие возила. Бранувањата во Европа дополнително ги засили и оставката на шефот на ‘Стелантис’, Карлос Таварес, како и пропаѓањето на ‘Нортволт’ (Northvolt), најголемиот европски производител на батерии за ЕВ“, објаснува Кочов.

Потоа, тука се и зголемените трошоци за живот, односно инфлацијата, што го јаде стандардот на Европејците, а ЕВ се доста скапи. И на крајот, секако, растечката конкуренција од Кина. Обилно финансиски помогнати од државата и со лесен пристап до клучните материјали за изработка на батериите (Кина има резерви на литиум и други критични метали што се користат за производство на батерии), кинеските производители на ЕВ сериозно им јадат од колачот на европските.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар