Maкедонија е во портокалова фаза. Управата за хидрометереолошки работи (УХМР) за денеска прогнозира температури над 40 степени во јужниот дел на земјата, а во останатите делови над 35 степени. Овој топлотен бран ќе трае до недела.
Во овие денови на сила се препораките на Владата според кои бремените жени и лицата на возраст над 60 години се ослободени од работните обврски, децата во градинките не смеат да имаат физички активности од 11 до 17 часот, приватниот сектор треба да го организира работното време со цел заштита од директна сончева изложеност на работниците, а се препорачува и избегнување престој на отворено во тој период.
Ова е првиот топлотен бран во земјава годинава. Според анализите на УХМР, од 1987 година досега, секоја година има по еден топлотен бран. До таа 1987 година, топлотните бранови се случувале само периодично.
Прочитај повеќе
Најлоша суша во последите 500 години ги погоди европските посеви
Според прелиминарната анализа на експерти од Заедничкиот истражувачки центар на ЕУ, ова е најлошата суша во последните 500 години.
23.08.2022
Може да останеме без кечап поради недостиг од вода
Најлошата суша во последните 1.200 години се одразува врз производството на домати
14.08.2022
Како ќе се прехраниме: Сушите и поплавите се новото нормално
Растат притисоците врз почвата, водата, земјоделските култури и домашните животни.
12.06.2023
Прехранбениот систем се менува: Што значи тоа за инвеститорите?
Тој нема да биде функционален за нашата планета и нема да ги задоволи нашите потреби за потрошувачка од различни причини
09.07.2023
Катастрофите во САД лани предизвикаа штети од 165 милијарди долари
Според пресметките, 2022-та е трета најскапа година во историјата според штетите од катастрофите.
10.01.2023
Топлата зима ги затвора скијачките центри
Се топат древните глечери, откривајќи стари урнатини од авиони и тела.
08.01.2023
Ранг-листа: Владите во регионот Адрија паѓаат на најважниот испит
Има многу работа за да се достигнат националните цели во однос на климатските промени.
09.12.2022
На автопатот кон климатскиот пекол и Македонија ќе јаде поскапа храна
Глобалното затоплување го забрзува животниот циклус на растенијата, што доведува до помал квалитет и квантитет на приносот.
16.11.2022
Пролет во ноември: Колку долга ќе биде најтешката зима досега?
Во периодот меѓу 2007 и 2012 година се забележани најтоплите години од 1951 година наваму.
02.11.2022
Според меѓународни извештаи, меѓу регионите во Европа кои најмногу страдаат од негативните температурни аномалии се централна и јужна Португалија, Шпанија, јужна Франција, централна Италија, Швјацарија, јужна Германија, голем дел од Украина, Словачка, Унгарија, Романија, Молдавија и голем дел од Западен Балкан.
Македонското земјоделство прво на удар
Минатата беше една од најтоплите зими во Европа досега. Тоа одговараше и на граѓаните и на Владите затоа што повисоките температури ја намалија потрошувачката на енергенти кои беа дефицитарни заради војната во Украина што пак беше причина за раст на цените и високата инфлација, највисока во последните 40 години.
Според податоците за температурите годинава во споредба со 30 годишниот просек, собрани од „Блумберг“ најголемите отстапувања се случиле во јануари кој бил многу потопол од просекот. Големи отстапувања имало и во март, април и почетокот на овој месец.
И во Македонија просечните температури во последните години се повисоки од претходно. „Стратегијата за животна средина и климатски промени 2014-2020“, покажува дека со исклучок на 2011 година, во периодот меѓу 2007 и 2012 година се забележани најтоплите години од 1951 година наваму.
Македонија како земјоделска земја е особено зависна од климатските промени. Според експертите од „Иницијативата за пченица“ (Wheat Initiative), приносите од пченица би можеле да се намалат за седум отсто со секој повисок степен Целзиусов од глобалното затоплување. Натаму, проблем е недостигот на вода во регионите кои треба да се наводнуваат, а проблемот доплнително ќе се зголемува заради намаленото ниво на подземни води и поретките врнежи.
Засега кога станува збор за врнежите, статистиката во земјава не покажува намалени колични освен во регионот на Демир Капија.
Климатските промени силно ги зголемуваат притисоците врз почвата, водата, земјоделските култури и домашните животни и мора да се знае како да се справиме со тоа, изјави неодамна за „Блумберг Адрија“ професорот Ордан Чукалиев од Факултетот за земјоделски науки и храна во Скопје. Тој вели дека во ваква ситуација заради слабата едукација, земјоделците речиси сами се обидуваат да се справат со ситуацијата.
„Земјоделските производители често прибегнуваат кон таканаречената автономна адаптација, го менуваат времето на сеидба, применуваат нови сорти и хибриди што се потолерантни на суша и топлотен стрес, ги заменуваат техниките што ги применуваат со поефикасни (капково наводнување, покровни култури, затревување...), но сето тоа е недоволно“, речи тој.
Ова е една од причините за постојаното да се намалување на приносите со пченка и пченица во земјава.
Не страда само земјоделството
Според препораките на Владата, до недела се редуцира работата на отворено, ова ќе влијае и на други сектори, а не само на земјодлеството. На пример, во текот на дневните часови на удар ќе бидат активностите во градежништовото каде летната сезона треба да е клучна.
Глобалниот топлотен бран има влијание и врз финансискиот свет, но инветситорите се уште не се свесни за тоа, анализира „Блумберг“.
„Мислам дека пазарот не го разбира директниот и индиректниот ризик со кои се соочуваат корпоративните средства од катастрофи поврзани со климата“, вели за „Блумберг“Метју Рајт, истражувачки аналитичар во „Импакс Есет менаџмент“ (Impax Asset Management Group Plc,) компанија која води едно од најголемите светски инвестициски портфолија фокусирани на нискојаглеродна економија.
Глобалното затоплување уште е загатка за менаџерите, бидејќи тие генерално не се добри во моделирањето на краткорочните инвестициски ризици поврзани со топлотните бранови и други катастрофи специфични за локацијата.
Во 2020 година, „Импакс“ со седиште во Лондон соработуваше со Заедничкиот пензиски фонд на државата Њујорк и побара од од американските компании кои го креираат „Стандард и пурс 500“ индексот доброволно да ги откријат локациите на клучните средства - како што се зградите, објектите и опремата - чија загуба или оштетување би влијаело на нивните финансиски перформанси.
Само 13 отсто од компаниите одговориле. Од оние што го направиле тоа, само тројца посочиле дека сериозно ги разгледале своите потенцијални обврски од штетите поврзани со климата и дека планираат да ги намалат тие ризици“, покажува извештајот на „Импакс“.
„Ние сме разочарани од нивото на разбирање “, вели Рајт.
Загриженоста на „Импакс“ за топлотните бранови се засили минатото лето кога високите температури ги затворија центрите за податоци во Лондон што ги користат „Алфабет“ (Alphabet Inc). и „Оркл“ (Oracle Corp). Ова е уште поголем проблем во во Азија, каде што високите просечни температури може да ја намалат достапноста на вода и да го отежнат одржувањето на серверите во ладна состојба што е ризик за сите, вели Рајт.
Пресметките за влијанието на овие бранови врз делувањето на компаниите до 2050 година покажуваат дека некои може да имаат загуби и од 30 милиони долари во просек годишно, а друго помалку, но ризици има за сите.
„Сметаме дека сите компании се изложени на физички ризик на некој начин“, вели Рајт. „Фрустрирачки е кога велат дека не се загрижени“.
Притисок врз енергетските и транспортните системи
Топлината ја покрива Европа од Германија до Балканот, вршејќи притисок врз енергетските и транспортните системи во регионот бидејќи се погодени реките како Рајна и Рона.
Германските синоптичри неделава предупредија на „екстремен топлотен стрес на Горна Рајна“. Слично предупредување издаде италијанската метеоролошка служба, при што живата во Сардинија надмина 40 степени целзиусови. Нивото на замрзнување на Алпите ќе се искачи на околу 4.600 до 4.800 метри надморска висоина или блиску до Мон Блан, највисоката планина во западна Европа, пишува „Блумберг“.
Летните горештини и падот на нивото на водата на реката Рајна, клучни за транспортот на енергијата во Европа, остануваат во фокусот овој месец. Мерното место кај Кауб - клучна точка на реката западно од Франкфурт – во средата падна под еден метар, а минатиот август, нивото на водата на истата точка падна под 40 сантиметри, ниво на кое многу сопственици на бродови сметаа дека е неекономично да се транзитира стока. Ова не е вистинската длабочина на водата, туку мерка на пловност.
Трошоците за транспорт на дизелот од центарот за трговија со нафта во Ротердам до клучната точка на Горна Рајна во вторникот се зголемија најмногу од февруари, бидејќи ниските нивоа на водата ги ограничуваат количествата што можат да ги пренесат бродовите.
Затоплувањето на уште еден клучен воден тек, Рона, најверојатно ќе го принуди државното електростопанство на Франција да го ограничи нуклеарното производство во неколку свои нуклеарни реактори. Според француските правила, компанијата мора да го намали или запре производството кога температурите на реките ќе достигнат одредени прагови за да се осигура дека водата што се користи за ладење на растението не и штети на животната средина кога ќе се врати во водните корита.