Крај за дизелашите во 2025 година? Македонија е преплавена

Дали двајца клиенти на „Мерцедес“ ќе им пресудат на милиони дизел-возила во Европа? Сѐ ќе зависи од пресудата што во 2025 година треба да ја донесе Европскиот суд на правдата во Луксембург.

Постапката почна кога двајцата купувачи од „Мерцедес“ се пожалиле пред судот во Дуисбург дека се измамени. Во жалбата тие навеле дека нивните дизел-возила еуро 5 емитуваат повеќе штетни материи од бројките што ги објавува производителот.

Кај судот во Дуисбург исто така се јави сомнеж дека еуро 5 може да испушти повеќе штетни материи во секојдневниот живот отколку што е дозволено при процедурата за лабораториско испитување. За да се разјасни целата ситуација, германскиот суд го испрати предметот пред Европскиот суд на правдата.

Атанасиос Рантос, главниот адвокат на Европскиот суд на правдата, ги дели сомнежите на германскиот суд. Тој смета дека граничните вредности на загадувачките супстанции тестирани според правилата на НЕДЦ (NEDC - технички стандард за процена на емисиите кај патничките возила) мора да се почитуваат не само во лабораторија туку и на патиштата, додека возилото вози во реални услови, на пример при поголеми брзини, со различни модели на гуми, со различни услови на патот, при возење по нагорнини и надолнини.

Каде настанува проблемот?

Освен дизел еуро 5, за кој се води постапката, спорни се и дизел-возилата еуро 6. Двата типа се појавија на патиштата меѓу 2011 и 2018 година и според стандардите што важеа до септември 2017 година тестирани се само во лабораториски услови. Од септември 2017 година возилата мора да поминат тестови за издувните гасови во реални услови.

Ако Европскиот суд на правдата се согласи со барањата на главниот адвокат Рантос, последиците за дизелите еуро 5 и 6 ќе бидат драматични. Во тој случај сите одобренија за хомологација би можеле да се покажат како неточни.

Само во Германија, по овој основ, би биле повлечени од сообраќај 8,2 милиони дизел-автомобили што прва регистрација имале во периодот од 2011 до 2018 година и кои добиле документ дека на пат емитуваат во рамките на граничните вредности од лабораторија.

Македонија е земја на постари дизелаши

Над 60 отсто од вкупниот возен парк во Македонија го сочинуваат дизел-возила. Понатаму, најмногу од нив во земјава се увезени како половни. Статистиките на Министерството за внатрешни работи покажуваат дека најголем дел возила на македонските патишта се произведени во периодот од 2005 до 2010 година. Кога станува збор за стандардот, најчесто се со еуро 4.

Трендот на поголем увоз на половини возила продолжува и годинава. Заклучно со ноември годинава, според податоците на Царинската управа, увезени се 53.826, од нив 37.292 се половни.

Дека Македонците сакаат дизелаши покажува и статистиката на МВР. Од увезените 31.656 половини возила во текот на 2023 година, над 25.000 биле дизел.

За илустрација, „Блумберг Адрија“ ги анализираше податоците за регистрирани возила лани во трите најголеми града во земјава.

Податоците за годинава најверојатно не отстапуваат од тие од претходните години со оглед на бројките што ги објавува државната статистика за потрошувачка на горивата.

Како евентуалната одлука би се пресликала во земјава?

Статистиките покажуваат дека во земјава се возат многу постари возила од тие за кои се зборува во случајот што се води пред Европскиот суд,

Најавите на властите дека возниот парк ќе биде подновен и увозот на возила ќе се ограничи најмалку на стандардот еуро 5, засега не се реализираат. Возила со стандардот еуро 4 сè уште се увезуваат, иако тоа требаше да заврши уште во 2021 година.

Земјава доцни кога станува збор за регулативата за намалување на штетните емисии. Само еден пример за ова е законот од биогорива, кој е во процедура од 2021 година и сè уште не е донесен, иако во согласност со Енергетската стратегија на земјава до 2040 година употребата на биогорива треба да достигне 10 отсто до 2030 година.

Но ваквите бројки изгледаат многу далечно со оглед на динамиката со која расте употребата на биогоривата. Според Регулаторната комисија за енергетика, во 2023 година биле продадени 1.600 тони биогорива или само 118 тони повеќе споредено со 2022 година.

Што се однесува до судбината на дизел-возилата во Европа по евентуалната пресуда на Европскиот суд, малку нешта реално би можеле да се променат.

Факт е дека во многу случаи, Европскиот суд на правдата во своите пресуди го следи мислењето на независните адвокати и нивните препораки. Ако Судот на правдата на Европската Унија ги следи сугестиите на генералниот правобранител Рантос и одлучи дека постарите дизел-автомобили со класи на загадувачи еуро 5 и еуро 6 исто така мора да се усогласат со соодветните гранични вредности во реални услови, тие повеќе нема да одговараат на условите за хомологација.

Но, тоа не би значело автоматски дека нивното возење е забрането. Одлуката за тоа како да се постапи и дали деактивирањето на засегнатите дизел-возила е пропорционално или не, ќе остане на институциите на одделни земји од ЕУ, на пример нивните министерства за транспорт или други надлежни институции.

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар