Европските акции подобро се држат од американските во 2025

Европските акции продолжуваат со растот деновиве со оглед на зголемениот оптимизам околу тоа дека најлошото сценарио за последиците од царинската политика на Доналд Трамп може да биде избегнато. Дополнителен оптимизам влеваат и добри вести за растот на зделките на спојувања и преземања (mergers and acquisitions – M&A) на континентот.

Во моментот на затворање на овој текст, 12 часот петок, 02.05., паневропскиот индекс Stoxx 600 ја имаше додадено околу еден процент на својата вредност во дневното тргување, британскиот FTSE 100 беше пораснат за 0.8 проценти, германскиот DAX на половина од трговскиот ден веќе имаше 1,55 проценти пораст, a францускиот CAC 40 1.4 проценти.

Банкарскиот сектор е меѓу најголемите добитници во Европа периодов, со тоа што најголем скок за еден ден имаше италијанската „Банка Генерали“, 5.2 отсто, откако конкуренцијата, односно, „Медиобанка“ (Mediobanca SpA) даде неочекувана понуда за преземање од 6.3 милијарди евра (7.2 милијарди долари), како што извести „Блумберг“. Во биотехнологијата, акциите на германската групација „Мерк“ (Merck KGaA) пораснаа за 1.3 отсто по нивната одлука да ја купат американската био - фармацевтска фирма „СпрингВоркс Терапеутикс“ (SpringWorks Therapeutics Inc.) Во останатите сектори, британската компанија за достава на онлајн нарачки на храна „Деливеру“ (Deliveroo plc.) забележа пораст на акцијата од дури 17 отсто, откако доби понуда за преземање од страна на американската фирма од истата бранша „ДорДаш“ (DoorDash Inc.) во износ од 3.6 милијарди долари.

Bloomberg Mercury

 

Европските берзи 2025 година ја почнаа со оптимизам, што во првиот квартал значеше подобри перформанси од американските пазари. FTSE, DAX и CAC 40 имаа раст во првите три месеци од 10.7 отсто, 3.9 отсто и 5.4 отсто респективно, додека во истиот период американските индекси беа во црвена зона – S&P 500 заклучно со 31 март имаше пад од 4.4 отсто, Dow Jones од речиси еден процент, а големите технолошки компании беа најмногу погодени, па Nasdaq Composite кварталот го заврши со 10.3 отсто помала вредност во однос на крајот од 2024.

Овој тренд во Европа беше поттикнат од очекувањата за зголемени државни инвестиции во одбраната и енергетиката, како и од монетарната политика на Европската централна банка (ЕЦБ), која продолжува со олабавувањето.  Но, објавувањето на царините од страна на администрацијата на американскиот претседател на фамозниот втори април и играта топло-ладно и постојаното менување на одлуките  што следеше потоа, предизвикаа нестабилност на пазарите и од двете страни на Атлантикот.

Па, така видовме паника и стампедо на Волстрит, како и во Европа, со тоа што во првата недела по објавувањето на царините, S&P 500 загуби  дури 12 отсто, Dox Jones речиси 11 отсто, а Nasdaq падна за преку 13 проценти. Главните европски индекси не поминаа ништо подобро, па DAX имаше пад од 11.5 отсто, FTSE 100 од 10.8 отсто, a CAC 40 загуби најмногу од вредноста за 6-7 дена, односно, 12.7 отсто. Оттогаш, сите берзи закрепнуваат, со тоа што американските сѐ уште се во минус гледано од почетокот на годината, додека европските бидејќи имаа многу подобар старт во првиот квартал, пополека ги надоместуваат загубите од првите денови на „царинската паника“, и од самиот почеток на 2025 се во значителен плус.

Иако добрите квартални резултати на американските корпорации ги „билдаат“ индексите на Волстрит деновиве, сума сумарум од почетокот на 2025, европските финансиски пазари сепак се покажаа поотпорни додека Трамп се обидува да ја преобликува глобалната трговија  и ја поткопува повеќедецениската  американска доминација. Стариот континент ги надмина американските финансиски пазари во речиси секој поглед. Еврото е најсилно во последните три години. Германските обврзници достигнаа рекордно високо ниво минатата недела, а европските акции се покажаа многу поотпорни отколку што се сметаше претходно. Само во последните шест месеци се случи неверојатна промена.

„Европа досега беше како музеј, сега оживува“

Европските акции се покажаа како многу поотпорни од американските, иако на крајот на 2024 година се чинеше дека тие засекогаш ќе останат во сенка. Главните теми тогаш беа активностите на американските компании вклучени во развојот на вештачката интелигенција, растот на доларот и претстојниот бран на намалување на даноците за „да ја направиме Америка повторно голема“.

„Се чини дека Европа досега беше музеј, а сега оживува“, коментираше за „Блумберг“ Кетрин Браганса од „Инсајд Инвестмент“ (Insight Investment) во Лондон. Американските царини ги натераа инвеститорите да се запрашаат дали државните обврзници и доларот ќе продолжат да обезбедуваат безбедно прибежиште. Германија вети стотици милијарди евра за трошоци за одбрана и инфраструктура откако Трамп јасно стави до знаење дека Вашингтон повеќе нема да биде главен гарант на европската безбедност. Инвеститорите сега бараат начин да ги засолнат своите пари надвор од директниот домет на политиката на Трамп и нејзината непредвидливост.

Некои од најголемите имиња во финансиите се позиционираат за поголеми добивки во Европа. „Вангард Интернешнл“ (Vanguard International) е заинтересиран за краткорочни обврзници во еврозоната, а централната банка може да ги намали каматните стапки. „Голдман Сакс“ (Goldman Sachs), пак,  предвидува дека еврото ќе порасне на 1,20 долари како што американската валута ќе ослабува.

Секако, американските царини донесоа и главоболки во Европа - тие го намалија оптимизмот околу одлуката на Германија минатиот месец да се впушти во големо трошење, а перспективата за рецесија во Америка ќе влијае на другите економии, вклучително и на Европската унија. Сепак, многу работи сè уште одат во прилог на европските пазари, а долгорочната ротација на пари во регионот штотуку започнува. Европските политичари и банкари го гледаат падот на доларот како можност за еврото, кое досега се сметаше за резервна валута, да напредува. Европскиот блок е посилен од кога било, што ги ублажи понатамошните падови во земјите што се прилично задолжени,  како што е Италија.

ЕУ е „поотпорна отколку во минатото и тоа би требало да биде добро и за инвестициските текови“, вели Василиос Ѓионакис, виш економист и стратег во „Авива Инвесторс“ (Aviva Investors). Европските акции, исто така, привлекуваат инвеститори, бидејќи американските пазари се многу нестабилни. Неодамнешното истражување на менаџерите на глобални фондови од страна на „Бeнк оф Америка“ (Bank of America Corp.) покажа дека рекорден број испитаници имале намера да ја намалат својата изложеност кон американските акции.

Француската инвестициска компанија „Амунди“ (Amundi) ги фаворизира европските акции, со предност на акциите од одбранбената индустрија. Нивниот инвестициски директор Винсент Мортие вели дека континентот е добро позициониран да ги улови приливите како што се менува глобалниот трговски систем. „Вакви моменти се случуваат само еднаш на 100 или 200 години“, рече тој во едно интервју. „Европа е повторно на мапата.“

Словенечкиот индекс регионален шампион

И додека  политиката на Трамп  внесува немири на глобалните финансиски пазари, пазарите на капитал во регионот Адрија покажуваат изненадувачка отпорност - барем во некои сегменти.

И покрај глобалните превирања предизвикани од трговската политика на САД, берзите во регионот Адрија покажуваат знаци на будење: Белград со нови емисии на корпоративни обврзници, Загреб со првите знаци на активност на првични јавни понуди, Љубљана со враќање на довербата и Сараево со амбициозни планови. Во Скопје, пак, Берзата се обидува преку засилена соработка и поддршка од страна на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), да им го доближи овој пазар на капитал за финансирање на компаниите. За таа цел неодамна Берзата и ЕБРД потпишаа и меморандум, а двете институции ќе им помагаат на фирмите што би се одлучиле да се финансираат пазарно.

Инаку, 2025 година регионалните берзи ја почнаа измешано – со тоа што словенечкиот индекс SBI TOP има убедливо најдобри перформанси. Стартуваше силно на крилата на високиот промет со акциите  на фармацевтската компанија „Крка“ (Krka), нафтениот гигант „Петрол“ (Petrol),  и на останатите домашни блу чипови, па кон крајот на февруари индексот надмина 2.000 поени, за првпат по 17 години.

По втори април, како и сите останати пазари во светот и регионот, и Љубљанската берза имаше пад, но потоа закрепна, и во првите денови на мај е на ниво повисоко за околу 20 проценти од почетокот на годинава. Марко Бомбач, претседател на управата на „Љубљанска берза“, за „Блумберг Адрија ТВ“ изјави дека растот се припишува на деловните резултати на компаниите и јакнењето на довербата на инвеститорите.

Останатите пазари во регионот Адрија не забележаа таков силен подем од почетокот на годината, и сите поминаа низ неколкуте пеколни денови после втори април и објавата на царините на Трамп. После закрепнувањето, втор најголем по раст во 2025 е индексот на Сараевската берза, SASX-10, со 11.3 проценти раст заклучно со 02.05, пред хрватскиот Crobex со околу 3.6 проценти, а само белградскиот Belex 15 нема никаков раст мерено од почетокот на годината, односно е во минус од 0.5 проценти.  

Од „Белградската берза“ се израдуваа на успешното емитување на корпоративна обврзница на компаниајта „Еликсир група“, а очекуваат уште дваесетина компании во блиска иднина да го направат истото. На „Загрепската берза“ после три години стагнација гледаат нова прилика за заживување на пазарот преку иницијални јавни понуди на акции (IPO). Иако индексот бележи осцилации, а ликвидноста останува скромна, директорката на берзата, Ивана Гажиќ, прогнозира враќање на довербата меѓу компаниите и инвеститорите.

На „Македонската берза“, каде што индексот МБИ10 по извонредната 2024 година  и раст од 65 проценти, оваа година не ја почна лошо, со раст од речиси 8.5 проценти до 21 јануари, но потоа до 5 февруари имаше надолен тренд, кога индексот загуби 8 проценти и практично ја збриша целата добивка од почетокот на годината.  Потоа имаше извесно закрепнување, индексот стигна до 10.792 поени на 14 февруари, за да се движи во границата од 10.300 до 10.500 во наредните две седмици. Паниката од светските берзи не се пренесе веднаш на домашен терен, туку понеделникот, на 7 април, индексот имаше драстичен пад од 3.8 отсто. По извесни осцилации, од 24 април некаде МБИ10 почна континуирано да расте, и скратената работна недела поради првомајските празници ја заврши со 10.472 поени, што е за 2.66 процент раст од почетокот на 2025.

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар